روزنامه خراسان
1402/10/09
الگوی مسیر کنشگری سیاسی زنان
گروه سیاسی - سخنان اخیر رهبر حکیم انقلاب درباره جایگاه زن می‌تواند نقطه عطفی پیش روی زنان در عرصه‌های مدیریتی و سیاسی باشد. ایشان در بیانات اخیر خود اشاره کردند: «حضور زنان در مشاغل مختلف مدیریتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هیچ محدودیتی ندارد؛ ملاک شایسته‌سالاری است». نکته‌ای که رهبر انقلاب به آن اشاره می‌کنند نشان‌دهنده ظرفیت قانونی، عرفی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران برای بهره‌مند شدن از توانمندی‌های نیمی از جمعیت ایران است. ایشان به صراحت می‌گویند که ملاک شایسته‌سالاری است و محدودیتی برای تصدی مشاغل مختلف در حوزه‌های مختلف وجود ندارد؛ شرایطی که در کشورهای مدعی توسعه‌یافتگی هم به چشم نمی‌خورد. موضوعی که برگرفته از اندیشه بنیان گذار انقلاب اسلامی است و امام(ره) درباره نقش زنان در تعیین سرنوشت خود این چنین می گویند: «در ایران همان طوری که مردها فعالیت می‌کنند برای انتخابات، خانم‌ها هم باید فعالیت بکنند برای این که فرقی بین شما و دیگران در تعیین سرنوشتشان نیست. سرنوشت ایران سرنوشت همه است.... باید شما خانم‌ها نقش بسیار فعال داشته باشید.... در امور سیاسی نظر داشته باشید. برای این که امور سیاسی، مخصوص یک طبقه نیست. همان‌طوری که علم مخصوص یک طبقه نیست. همان طوری که مردها باید در امور سیاسی دخالت کنند و جامعه را حفظ کنند، زن‌ها هم باید در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی همدوش مردها باشند.» جمهوری اسلامی ،زنان و انتخابات در کنار بیانات صریح امام(ره) و رهبری درباره نقش آفرینی زنان در جمهوری اسلامی، زنان در ایران در مقاطع مختلف سیاسی-اجتماعی نقش‌آفرینان مهمی بوده‌اند؛ از انقلاب اسلامی و حضور پررنگ آن ها در متن و بطن انقلاب تا جنگ و تا مشارکت سیاسی در هر انتخابات. حتی یکی از بحث‌های چالش‌برانگیز در چند دهه گذشته موضوع امکان نامزدی زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است که نشان‌دهنده اراده زنان برای کسب عالی‌ترین مقام اجرایی کشور است که البته بر این موضوع تفاوت دیدگاه زیادی وجود دارد؛ به نحوی که برخی قائل به آن‌اند که منعی قانونی برای زنان در این عرصه وجود ندارد و آورده‌شدن واژه «رجل سیاسی» در قانون اساسی اعم از زن و مرد است؛ اما در حال حاضر تفسیر از قانون اساسی آن است که واژه «رجل» بر اساس معنای تحت‌اللفظی اطلاق بر مردان میشود. زنان و خانه ملت به هر روی اما چطور میشود نگاه امامین انقلاب را به طور کامل پیاده کرد؟ در این باره می‌توان گفت که ظرفیت‌های قانونی این اجازه را می‌دهد که زنان بتوانند در مشاغل مختلف و بلکه مناصب مدیریتی و حتی سیاسی ایفای نقش کنند؛ به نظر می‌رسد یکی از دلایل عدم تحقق کامل این مهم عرفی باشد که وقتی در سال‌های اخیر این عرف تغییر کرده لازم است در حوزه اجرا نیز از زنان استفاده شود. یکی از مهم‌ترین محمل‌ها برای پیشبرد این هدف یعنی گسترش جایگاه سیاسی-اجتماعی زنان مجلس است و طبیعی است اگر مجلسی برآمده از نظر اکثریت جامعه در پی انتخاباتی پر شور به وجود آید، می‌تواند قوانینی تسهیلگر برای حضور اجتماعی و سیاسی زنان تصویب کند. نقش‌آفرینی زنان در عرصه سیاسی نیز یکی از مهم‌ترین نکاتی است که می‌تواند بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد؛ به ویژه آنکه زنان امروزی نسبت به گذشته مطالبه‌گرتر هستند. زنان علاوه بر آن که می‌توانند در انتخابات انتخاب‌کنندگانی پیشرو باشند و دیگران را هم تشویق به مشارکت در انتخابات کنند، خود نیز می‌توانند در جایگاه انتخاب‌شونده قرار گیرند؛ کمااینکه در همه سال‌های بعد از انقلاب هم نشان دادند که در قامت نمایندگی مجلس می‌توانند به بهترین شکل ایفای نقش کنند. در همین باره می‌توان تشکیل فراکسیون زنان از اواخر دهه هفتاد را نشانه ای از همین حضور مداوم و چشمگیر زنان در مجلس دانست . حالا هم که مطالبات زنان رنگ بیشتری به خود گرفته است، حتما نمایندگان زن مجلس آینده بسیار تعیین‌کننده خواهند بود؛ از این روست که خاصه در این دوره هم انتخاب‌کنندگان و هم انتخاب‌شوندگان زن دارای اهمیت دوچندانی‌اند. تنها یک وزیر زن در تاریخ پس از انقلاب! از سوی دیگر زنان باید در دولت‌ها هم جایگاه بیشتری داشته باشند. دولت ها تا اینجای کار نشان داده اند که تمایل چندانی به حضور زنان در کابینه دولت ندارند. تنها وزیر زن پس از انقلاب، مرضیه وحید دستجردی بود که به مدت 4 سال در دولت نهم بر منصب وزارت بهداشت تکیه زد و نه قبل آن و نه بعد از آن هیچ زنی در تاریخ انقلاب ردای وزارت را بر تن نکرد. البته همان وزارت دستجردی هم با چالش های مختلفی همراه بود و خالی از کشمکش‌های سیاسی و فقهی و اجتماعی نبود. دیدار اخیر رهبری را می‌توان یک فصل‌الخطاب در این زمینه دانست، اگرچه طبعاً نمی‌تواند به طور کامل اختلاف نظر‌ها درباره وزارت زنان را برطرف کند. با این حال حداقل آن است که بهانه را از دست رؤسای جمهور می‌گیرد. مواضع رهبری درباره زنان همیشه مترقی‌تر از نگاهی بوده که به شکل سنتی از یک عالم دینی انتظار می‌رفته است. در موضوع وزارت زنان هم می‌توان گفت ایشان با نگاه‌های سنتی غالب موافق نیستند. با این سخنان آیا می‌توان گفت مسیر وزیر شدن زنان دیگر هموار شده است و در دولت‌های آینده، زنان با کمترین چالش مربوط به جنسیت خود می‌توانند بر مسند وزارت قرار بگیرند یانه؟ پاسخ به این سوال اگر چه سخت است اما آن چه مشخص است حضور زنان در مجلس می تواند تسهیل کننده این امر باشد. با همه این اوصاف، همان‌طور که رهبر انقلاب هم اشاره کردند معیار باید شایسته‌سالاری باشد. به همین دلیل شاید بد نباشد که دولت از ظرفیت‌های زنان بهره بیشتری ببرد تا علاوه بر جلوگیری از مغفول‌ماندن توانمندی آنها، زنان بتوانند مطالبات نیمی از جمعیت کشور را در حوزه اجرا هم به بهترین شکل دنبال کنند. زنان ، انتخابات و توسعه یافتگی کشور در همین زمینه، به باور برخی کارشناسان خالی بودن نقش زنان به عنوان کسانی که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل داده و به تعبیری قرار است، تربیت کننده نسل آینده این کشور باشند، نمی‌تواند تأمین کننده اهداف انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و رویکردی باشد که امام(ره) هم بر آن تأکید داشتند. اتفاقاً ایشان برای حضور زنان لفظ باید را به کار بردند. توجه به سازوکاری که این روند مشارکت را گسترش دهد، باید در دستور کار همه جریان‌های سیاسی قرار بگیرد. این‌که زنان فقط در خانه بنشینند، خانه‌داری کنند و محدود به خانه باشند به نظر می‌رسد با آن‌چه حضرت امام (ره) گفته‌اند در تعارض است؛ وقتی نرخ مشارکت سیاسی زنان ایران را در مجلس با میانگین دنیا مقایسه می‌کنیم، متوجه فاصله معنی‌داری می‌شویم. سال‌هاست که میانگین حضور زنان در مجالس دنیا از 25 درصد بالاتر رفته است. همه جوامع با این چالش روبهرو بوده‌اند و سعی کردند آن را برطرف کنند، اما حداکثر حضور زنان در مجلس ایران چیزی حدود 13 یا 14 نفر بوده است. یعنی در خوشبینانهترین حالت شاهد 4.5 درصد از جمعیت زنان در مجلس هستیم؛ بنابراین قدم اول این است که در کشور احساس نیاز به مشارکت زنان ایجاد شود. فارغ از کیفیت، در بحث کمیت این رقم حضور زنان در مجلس شورای اسلامی برای نظام و انقلابی که رهبرش تأکید داشته است که زنان باید در مقدرات اصلی کشور و در سند چشم‌انداز 20 ساله حضور داشته باشند، تعداد قابل دفاعی نیست.
سایر اخبار این روزنامه
رمز و راز همصحبتی با کودکان به روش لئو
«فارسی زدایی» زیر پوستی ترکیه
سردرگمی مخاطبان حوالی «سرزمین مادری»
6 متهم احساس پشیمانی از متاهلی
ریال جدید، مزیت ها و ابهامات
بدرقه رفیق حاج قاسم
مجازات سخت در راه خانه های نا امن
اینترنت حداقل30 درصد گران شد!
چرایی پاسداشت9 دی
الگوی مسیر کنشگری سیاسی زنان
پشت پرده های جنجال مالیات طلا فروشان
شرارت های هولناک «شیطان ماهی»!
سیاهچاله داروخانه های مجازی
