روزنامه خراسان
1402/10/11
بارقه آشنایی با فاخرانه های ادبیات فلسطین
گروه ادب و هنر -بمب، انفجار، خون، کشتار کودکان و گریه‌ای که بند نمی‌آید. این‌ها فقط چند تصویر از حال‌وروز مردم فلسطین است. روزگاری تلخ که طعم آن بیش از یک قرن درکام جهان ماندگار شده است. چه کسی فکرش را می‌کرد یک نامه 67 کلمه‌ای فاجعه‌ای این‌چنینی را رقم بزند؟ در تاریخ دوم نوامبر ۱۹۱۷ (۱۱ آبان ۱۲۹۶)، وزیر امور خارجه وقت بریتانیا، آرتور بالفور، خطاب به لیونل والتر روچیلد، رهبر جامعه یهودیان بریتانیا نامه‌ای 67 کلمه‌ای نوشت که بر اساس آن دولت بریتانیا متعهد شد که «در فلسطین یک‌خانه ملی برای خانوارهای یهودی بسازد» و «دست‌یابی به این هدف» را تسهیل کند. این نامه به‌عنوان اعلامیه بالفور شناخته میشود. پس از شروع این اقدامات مداخله جویانه، روزگار بر مردم فلسطین سخت‌تر شد. دیری نپایید که مهمان‌های ناخوانده‌ای که ابتدا با چمدان‌های کوچک‌شان به فلسطین آمده بودند به فکر مالکیت زمین‌های بیشتری افتادند و بعد نزاع و درگیری‌های طولانی رخ داد. تانک‌ها درختان زیتون را از ریشه درآوردند و صدای انفجار، پرنده ها را از این سرزمین کوچ داد. نویسندگان و شاعران فلسطینی بسیاری از روزهای ابتدایی این هجوم برای رساندن فریاد مظلومیت مردم کشورشان به گوش آزادی خواهان، دست‌به‌کار شدند و آثاری را خلق کردند. آثاری که در سراسر جهان با استقبال قابل‌توجهی روبه‌رو و حالا این آثار به زبان‌های مختلف ترجمه‌شده است. از میان این آثار می‌توان به سه اثر «جایی که خیابان نام داشت» نوشته «رنده عبدالفتاح»(ترجمه مجتبی ساقینی)، «زخم داوود» نوشته سوزان ابوالهواء (ترجمه فاطمه هاشم نژاد) و همچنین «غزه از بازگشت می‌نویسد» به قلم تعدادی از جوانان بیست‌ساله فلسطینی که از تجربیات روزانه خود زیر باران گلوله نوشته‌اند، اشاره کرد. (از نکات قابل‌توجه کتاب آخر که توسط امیرحسین حیدری ترجمه‌شده این است که گردآورنده این آثار یعنی دکتر رفعت العریر از شاعران فلسطینی یک ماه پیش به دست صهیونیست‌ها به شهادت رسید.) برای آشنایی با این سه کتاب که در مسیر شناساندن زندگانی، فرهنگ و مقاومت مردم فلسطین گام‌های بلندی برداشته‌اند با مجتبی شاه مرادی، مدیر انتشارات «آرما»، ناشر این کتاب‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم. چرا به سراغ انتشار این 3 اثر رفتید؟ علاوه بر برجستگی ادبی این آثار و استقبال چشمگیر مخاطبان جهانی از این سه اثر، مهم‌ترین دلیل پرداختن ما به این کتاب‌ها این است که موضوع فلسطین همواره از نگاه انسانی دارای اهمیت ویژه‌ای است و این سه کتاب هرکدام دارای ویژگی‌های خاص خود است. نگاه به حوزه ادبیات فلسطین ،در کشور ما دارای جایگاه ویژه‌ای است ولی واقعیت این است که هنوز خلأ های زیادی وجود دارد که باید این خلأها جبران شود. ما همواره از پنجره مسائل سیاسی و ایدئولوژیک به فلسطین نگاه کرده‌ایم و جای آثار فاخر ادبی نسبت به این نوع دیدگاه‌ها همچنان خالی به نظر می‌آید. این در حالی است که کتاب‌های فراوانی در حوزه ادبیات درباره فلسطین منتشر شده است. بی‌تردید، باورپذیرترین آثار در حوزه ادبیات، آثاری است که نویسندگان و شاعران از زیست‌بوم خود نوشته‌اند. تجربه زیسته نویسندگان و شاعران فلسطینی نیز از این موضوع مستثنا به نظر نمی‌رسد. اگر نگاهی به تاریخ ادبیات این کشور بیندازیم با آثار ادبی زیادی مواجه می‌شویم که در جهان با استقبال زیادی روبه‌رو شده و نظر مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است. ما با همین دیدگاه که به آن اشاره شد به سراغ ترجمه این سه اثر رفتیم و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد در ایران نیز این آثار با استقبال زیادی از سوی مخاطبان روبه‌رو شد. برایمان کمی از این 3 کتاب بگویید. «کتاب زخم داوود» با نام اصلی «صبحگاهان در جنین» توسط سوزان ابوالهواء، نویسنده فلسطینی تبار نوشته‌شده است. این کتاب تا امروز موفقیت‌های بین‌المللی زیادی را کسب کرده و حدود سال 2006 در دسته رمان های پرفروش فرانسه قرارگرفته است. این کتاب یک درام خواندنی است که با فضاسازی‌هایی دل‌نشین به روایت اتفاقات فلسطین می‌پردازد. این اثر تا امروز به 20 زبان ترجمه‌شده و در ایران نیز انتشارات آرما به سراغ آن رفته وآن را برای مخاطبان کشورمان به فارسی برگردانده است. مخاطب این کتاب جوانان هستند. همچنین در حوزه نوجوان نیز به سراغ کتاب «جایی که خیابان نام داشت» رفته‌ایم که «رنده عبدالفتاح» آن را نوشته؛ این کتاب نیز روایتی جذاب از زندگی مردم فلسطین است. در کتاب «غزه از بازگشت می‌نویسد» هم با روایت‌هایی از غزه و فلسطین از نگاه 20 جوان فلسطینی روبه‌رو می‌شویم. دلایل درخشش جهانی این کتاب‌ها را در چه می‌دانید؟ همه ما باور داریم مسئله فلسطین یک مسئله جهانی است. امروز انسان‌ها با دین، رنگ و نژادهای مختلف نسبت به جنایت‌های انسانی واکنش‌هایی نشان می‌دهند و نویسندگان این کتاب ها با توجه به این موضوع داستان‌هایی را خلق کرده‌اند. در تشریح سبک این کتاب‌ها باید بگوییم هسته اصلی این آثار نگاه انسانی است و در ادامه، لایه‌های دیگری ازجمله موضوع مقاومت و... پدیدار میشود. به نظر من این ظرفیت در ادبیات وجود دارد که حتی از موضوعی مانند جنگ با روایت‌هایی دل‌نشین، درام‌های ماندگاری را در سطح جهانی تولید کنیم، این اتفاق در تعداد زیادی از آثار ادبی فلسطین به چشم می‌خورد. پیشنهاد بنده این است که نویسندگان ما نیز با نگاهی جدی‌تر به درام‌نویسی می‌توانند در حوزه ادبیات دفاع مقدس آثار فاخری را برای مخاطبان جهانی تولید کنند. اگرچه آثاری تا امروز منتشرشده اما به نظر بنده هنوز دین مان را به دفاع مقدس ادا نکرده‌ایم و در این موضوع کم‌کاری شده است. استقبال مردم کشورهای فارسی‌زبان از این کتاب‌ها چگونه بوده است؟ تا امروز در نمایشگاه های زیادی در کشورهای فارسی‌زبان شرکت کرده‌ایم. این کتاب‌ها به دلیل این‌که موضوع مشترکی به نام انسانیت، دفاع از مظلوم و آزادگی را روایت می‌کنند در کشورهای فارسی‌زبان نیز مورد توجه قرار گرفته اند. و سخن پایانی... سخن پایانی بنده به گرانی کتاب برمی‌گردد. بنده به‌عنوان یک ناشر معتقدم کتاب خوب هنوز مخاطب خودش را دارد اما نکته مهمی که این روزها باید به آن توجه داشت این است که با ادامه روند گرانی کاغذ، حتی کتاب‌های خوبی که در عرصه جهانی درخشیده‌اند با مشکلی جدی برای انتشار روبه‌رو می‌شوند درنتیجه، کمتر خوانده می‌شوند. مسئولان این حوزه باید چاره‌جویی کنند تا کتاب با قیمتی ارزان‌تر به دست مخاطبان برسد.
سایر اخبار این روزنامه
بلیت قطر در دستان 27 مسافر جام ملت ها
بارقه آشنایی با فاخرانه های ادبیات فلسطین
شفافیت طلایی در دست انداز!
پشت صحنه یک جنایت و چشمان دختری زیبا !
روز ملی مشهد، صرفا یک مناسبت نیست
احیای جبهه مقاومت، بزرگ‌ترین خدمت شهید سلیمانی
مزد منطقه ای، این بار جدی تر
دریای سرخ در نقطه جوش
نگین تخریب چی ها
و اینک مهاجرت کارگری!
مالیات بر سوداگری در خان پایانی
روایت باهنر از لشکرکشی انتخاباتی لاریجانی
بالاخره 8 میلیارد نفر شدیم!
