آزموده را آزمودن خطاست
[ شهروند ] «حوثیها پس از حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل هشدار دادند که اگر آمریکا به نمایندگی از اسرائیل در این جنگ مداخله کند، آنها تلافی خواهند کرد. در آن ماه، حوثیها اولین قدم را برداشتند: موشکهای کروز به سمت اسرائیل رها شد» حالا آمریکا و متحدانش قصد مقابله با این گروه را کردهاند و پس از حمله به مواضع آنان در یمن، رسانههای غربی تیتر زدند: «در برابر حوثیها، آمریکا و بریتانیا با حریفی آماده و آزموده روبهرو هستند/واشینگتنپست»؛ «حوثیها از حملاتی بدتر از حملات آمریکا و انگلیس جان سالم به در بردهاند/اکونومیست»؛ «بسیاری از قابلیتهای دفاعی حوثیها پس از حملات هوایی با هدایت آمریکا صحیح و سالم باقی ماند/ مقامات آمریکایی گفتند که این حملات به توانایی این گروه برای انجام حملات موشکی و پهپادی پیچیده آسیب زد، اما ثابت شده که شناسایی اهداف یک چالش است/نیویورکتایمز». در ادامه تحلیلهای این رسانهها را درباره حملات ائتلاف آمریکا به یمن میخوانیم و از تاثیر بحران دریای سرخ بر اقتصاد جهانی به روایت گاردین میگوییم.
«واشینگتنپست»: شکست آمریکا آشکار است
«واشینگتنپست» در گزارشی با عنوان «در برابر حوثیها، آمریکا و بریتانیا با حریفی آماده و آزموده روبهرو هستند» نوشت: جو بایدن گفته حملات آمریکا به حوثیها در سراسر یمن «پیامی روشن» است مبنی بر اینکه آمریکا حمله به نیروها یا کشتیهای تجاری خود در دریای سرخ را تحمل نخواهد کرد. اما تحلیلگران میگویند که حمله اوایل روز جمعه، که حوثیها گفتند منجر به کشتهشدن پنج نفر شد، مستقیما به نفع گروهی امتحان پسداده در میدان نبرد بود و فقط جایگاه آنها را در این منطقه ارتقا داد.
پس از حملات آمریکا و انگلیس به دهها موضع حوثیها، این جنبش جسور شد. یحیی سریع، سخنگوی ارتش حوثیها، گفت که این تهدیدها بیپاسخ نخواهد ماند. به گفته او، این حملات آنان را از ادامه حمله به کشتیهای باری و کشتیهای جنگی که اکنون آنها را در منطقه اسکورت میکنند، بازنمیدارد؛ اقدامی که حوثیها میگویند برای پایان دادن به محاصره نوار غزه توسط اسرائیل انجام میدهند.
تحلیلگران میگویند که این بیاعتنایی و مبارزهطلبی بیحساب و کتاب و سر و صدای توخالی نیست. حوثیها، که سالها هدف بمباران کمپینی با هدایت عربستان سعودی بودهاند، توانایی خود را در هضم و تحمل چنین حملاتی ثابت کردهاند. حمله ائتلاف آمریکا به آنها فرصتی داد تا جایگاه خود را در خاورمیانه، در میان مردم جهان عرب و فراتر از آن، که از هرگونه نشانه مقاومت در برابر لشکرکشی اسرائیل به غزه ناامید هستند، ارتقا دهند. مقامات آمریکا و بریتانیا این حملات را موفقیتآمیز توصیف کردند. اما تحلیلگران میگویند که شکست آمریکا در مهار پیامدهای منطقهای حمله اسرائیل به غزه -عملیاتی که کاخ سفید از آن حمایت میکند- و درگیری داخلی دیرپای یمن آشکار است.
بازیگری جسور در منطقه
بارا شیبان، از موسسه خدمات متحد سلطنتی مستقر در لندن، به واشینگتنپست گفت که غرب، به ویژه آمریکا، به دنبال راهحلهای سریع برای درگیریهای طولانی و مداوم در خاورمیانه بوده است: «فقدان تفکر استراتژیک، از جمله در مورد یمن و شکست در سرمایهگذاری برای جایگزینی تسلط حوثیها، نمایان است.» لورنت بونفوی، محققی که در دانشگاه «ساینسپو» در پاریس درباره یمن مطالعه میکند، هم گفت که این حملات همان چیزی بود که حوثیها به دنبال آن بودند. او افزود: «آنها در حال به دست آوردن چیزی هستند که میخواهند، یعنی ظاهرشدن بهعنوان جسورترین بازیگر منطقهای در مقابله با ائتلاف بینالمللی که عمدتاً به نفع اسرائیل است و به مردم غزه اهمیت نمیدهد. این باعث ایجاد نوعی حمایت از آنها، چه در سطح بینالمللی و چه در داخل میشود.»
با گذشت زمان، حوثیها فقط قویتر شدند
واشینگتنپست در ادامه نوشت: حوثیها دولت مستقر در صنعا (پایتخت یمن) را برای به دست گرفتن قدرت در سال 2014 برکنار کردند. یک ائتلاف نظامی منطقهای با حضور عربستان سعودی و با حمایت آمریکا برای شکست حوثیها، در دهه گذشته برای رسیدن به این هدف تلاش کرد. بمبارانهای سهمگین هزاران غیرنظامی را در یمن کشت. با گذشت زمان، حوثیها فقط قویتر شدند. درگیریهای خونین مناطقی از یمن را ویران کرد و یکی از بحرانهای شدید بشری را در جهان رقم زد. امروز، حوثیها بر مناطق وسیعی از یمن، از جمله پایتخت و بندر استراتژیک حدیده در دریای سرخ حکمرانی میکنند، که موقعیتی قوی هنگام مذاکره برای توافقات پس از جنگ است. حوثیها پس از حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل هشدار دادند که اگر آمریکا به نمایندگی از اسرائیل در این جنگ مداخله کند، آنها تلافی خواهند کرد. در آن ماه، حوثیها اولین قدم را برداشتند: موشکهای کروز به سمت اسرائیل رها شد. از اوایل ماه نوامبر 2023، این گروه بیش از 24 حمله به کشتیها در دریای سرخ انجام داده است.
تحلیلگران: حوثیها، گروهی زیرک که سختجانتر شدهاند و حملاتی که نمادین بودند
آمریکا و بریتانیا در حملات هوایی روز جمعه از سوی کانادا، استرالیا، هلند و فقط یک کشور عربی، بحرین، حمایت شدند.چندین دولت ابراز تردید و نگرانی یا این حمله را محکوم کردند. عربستان سعودی، شریک نزدیک آمریکا در منطقه، که تلاش میکند با حوثیها توافق صلح منعقد کند، نسبت به خطرات تشدید تنش هشدار داد. وزارت خارجه عربستان سعودی اعلام کرد که تحولات را «با نگرانی شدید» از نزدیک تحت نظر دارد. لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، گفت که هدف از این حملات مختل کردن و تضعیف تواناییهای حوثیها بوده، اما تحلیلگران میگویند حتی رسیدن به این هدف نیز دشوار خواهد بود.
ابراهیم جلال، تحلیلگر مؤسسه خاورمیانه، حوثیها را گروهی زیرک توصیف کرد که به دلیل سالها جنگ چریکی در یمن و پشت سر گذاشتن سالها حملات هوایی عربستان سعودی سختجانتر شده است. او به واشینگتنپست گفت که آنها سایتهای نظامی دائمی و بزرگمقیاس کمی دارند و در عوض از سکوهای پرتاب سیار برای موشکها و پهپادها استفاده میکنند، علاوه بر شبکه تونلها و غارها که هدفگیری آنها را بسیار پیچیده میکند. جلال گفت که حملات جمعه «عمدتاً تاکتیکی و نمادین» بود. ابراهیم جلال شک دارد که آنها به عنوان عاملی بازدارنده عمل کنند. او افزود: «حوثیها چیز کمی برای از دست دادن دارند و چیزهای زیادی برای به دست آوردن. جنگ در غزه این گروه را قادر کرده تا خود را بهعنوان مدافع آرمان فلسطین در منطقه معرفی و حمایت عمومی را در داخل و خارج از کشور جلب کند.» او معتقد است که چالش حوثیها با آمریکا در حال حاضر تا حدی نتیجه «سوءمدیریت» غرب در درگیری یمن است.
آنها توانایی حمله به اهداف بسیار فراتر از مرزهای خود را ثابت کردهاند
در ادامه گزارش واشینگتنپست آمده: به گفته مایسا شجاعالدین، محقق ارشد مرکز مطالعات استراتژیک صنعا، حملات به کشتیها، تلاشهای این گروه را برای جذب نیرو تقویت کرد و در چند هفته گذشته -دوره درگیری بین حوثیها و هلیکوپترهای نیروی دریایی آمریکا- تعداد نیروهای جذبشده بهویژه در مناطق قبیلهای شمال یمن افزایش یافته است. او گفت: «دههها پیش از زمان آغاز فعالیت حوثیها به عنوان جنبش جوانان در شمال یمن، این گروه خود را بیش از یک بازیگر محلی تصور میکرد. آنها میخواستند یک قدرت منطقهای باشند. اکنون که آنها مستقیماً با آمریکا و متحدانش مقابله میکنند، آرزویشان محقق شده است. آنها توانایی خود را برای حمله به اهداف بسیار فراتر از مرزهای خود ثابت کردهاند. حوثیها تلافی خواهند کرد و آنها میتوانند.»
اکونومیست: حوثیها از حملاتی بدتر از حملات آمریکا و انگلیس جان سالم به در بردهاند
«اکونومیست» در گزارشی با عنوان «حوثیها از حملاتی بدتر از حملات آمریکا و انگلیس جان سالم به در بردهاند» نوشت: حوثیها شعار بلندپروازانهای دارند: «مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل». برای چندین دهه، این آرزویی بود. با این حال، از ماه اکتبر، آنان رو در روی ابرقدرت جهان قرار گرفتهاند. بعید است گروهی که از جنگی 9 ساله قویتر بیرون آمدهاند، با چند حمله هدفمند ائتلاف آمریکا و متحدانش هراسان شوند. اگر منصف باشیم، آمریکا و متحدانش اهداف محدودتری دارند: آنها نمیخواهند حوثیها را سرنگون کنند، فقط میخواهند حملات آنها را به کشتیها متوقف کنند. درگیری با غرب منافعی برای این گروه دارد. سد راه اسرائیل شدن موجب تحسین آنها در سراسر جهان عرب شده است، همچنین گرایش طرفداری از فلسطین در زمانی که کشورهای عربی ناظران بیاراده جنگ در غزه هستند. هدف قرار گرفتن از سوی آمریکا، در حالی که احساسات ضد آمریکایی به دلیل حمایت بایدن از اسرائیل در حال افزایش است، بر محبوبیت آنها خواهد افزود. همچنین میتواند قدرت آنها را در مذاکرات صلح با عربستان سعودی تقویت کند. چند سال پیش ممکن بود سعودیها حملات غرب به حوثیها را تشویق کنند. امروز آنها در موقعیت دعوت به آرامش قرار دارند، مبادا این گروه تصمیم بگیرد که با هدف قرار دادن کشورهای حاشیه خلیج (فارس) با موشک یا هواپیماهای بدون سرنشین کارزار خود را گسترش دهد. آمریکا نمیخواهد به یک درگیری طولانی دیگر در خاورمیانه کشیده شود. حوثیها چنین ترسی ندارند. آنها از علی عبدالله صالح، رئیسجمهوری سابق یمن، که کارزارهای بیرحمانه ضد شورش علیه آنها راه انداخت، پیشی گرفتند. آنها ائتلاف تحت هدایت عربستان را خسته کردند و اکنون بدون شک از اینکه آمریکا را به عملیات بیپایان خود کشاندهاند، خرسندند.
نیویورکتایمز: بسیاری از قابلیتهای دفاعی حوثیها صحیح و سالم ماند
«نیویورکتایمز» در گزارشی با عناوین «بسیاری از قابلیتهای دفاعی حوثیها پس از حملات هوایی با هدایت آمریکا صحیح و سالم باقی ماند/ مقامات آمریکایی گفتند که این حملات به توانایی این گروه برای انجام حملات موشکی و پهپادی پیچیده آسیب زد، اما ثابت شده که شناسایی اهداف یک چالش است» نوشت: دو مقام آمریکایی روز شنبه گفتند حملات هوایی پنجشنبه و جمعه با هدایت آمریکا علیه سایتهایی در یمن که تحت کنترل حوثیها هستند، حدود 90 درصد از اهداف مورد حمله را تخریب کرد، اما این گروه حدود سهچهارم توانایی خود را در شلیک موشکها و پهپادها به کشتیهای در حال عبور دریای سرخ حفظ کرد. اما این دو مقام آمریکایی هشدار دادند که حتی پس از حمله به بیش از 60 هدف موشکی و پهپادی با بیش از 150 مهمات هدایتشونده دقیق، این حملات فقط حدود 20 تا 30 درصد از قابلیت تهاجمی حوثیها را تخریب کرده است.
این دو مقام آمریکایی به شرط ناشناس ماندن در مورد ارزیابیهای نظامی داخلی صحبت کردند. یافتن اهداف حوثیها چالشبرانگیزتر از آن چیزی است که پیشبینی میشد. به گفته این مقامات، آژانسهای اطلاعاتی آمریکا و سایر کشورهای غربی در سالهای اخیر زمان یا منابع قابل توجهی برای جمعآوری دادهها در مورد موقعیت پدافند هوایی حوثیها، مراکز فرماندهی، انبارهای مهمات و تأسیسات ذخیرهسازی و تولید پهپادها و موشکها صرف نکردهاند.
بحران دریای سرخ و تهدید اقتصاد جهان
«گاردین» در مطلبی با عنوان «بحران دریای سرخ میتواند امیدها به بهبود اقتصاد جهانی را از بین ببرد/ بانک جهانی درباره افزایش قیمت انرژی، رشد کندتر و تورم بالاتر با افزایش تهدید اختلال در تجارت جهانی هشدار داد» گفته: برخی از اقتصاددانان برجسته جهان هشدار دادهاند که درگیری طولانی در دریای سرخ و تشدید تنشها در سراسر خاورمیانه، خطر آثار مخرب بر اقتصاد جهانی، شعلهور شدن مجدد تورم و اختلال در تامین انرژی را در پی دارد. اقتصاددانان بانک جهانی میگویند که این بحران اکنون خطر نرخهای بهره بالاتر، رشد پایینتر، تورم مداوم و بیثباتی ژئوپلیتیکی بیشتر را به دنبال دارد.
اما اکنون نگرانی روزافزونی در محافل دولتی در لندن و واشنگتن وجود دارد، چراکه ریشی سوناک، نخستوزیر بریتانیا، و بایدن برای انتخاب مجدد مبارزه میکنند و رویدادهای خاورمیانه میتواند چشماندازهای بهبود اقتصادی و در نتیجه شانس آنها را در انتخابات از بین ببرد. بایدن همچنین با مخالفت ترقیخواهان در حزب خود مواجه شد که از قبل به شدت با حمایت نظامی آمریکا از اقدام اسرائیل در غزه مخالف بودند. رو خانا، عضو کنگره کالیفرنیا گفت: «لازم است بایدن قبل از حمله به حوثیها در یمن و درگیر کردن ما در جنگی دیگر در خاورمیانه، به کنگره بیاید.»
افزایش قیمت انرژی
به گزارش گاردین، بانک جهانی در آخرین گزارش خود درباره چشمانداز اقتصاد جهانی میگوید که بحران خاورمیانه با جنگ در اوکراین خطراتی واقعی ایجاد کرده است. این گزارش میگوید: «تشدید درگیریها میتواند به افزایش قیمت انرژی منجر شود و پیامدهای گستردهتری برای فعالیتهای جهانی و تورم داشته باشد.»
این گزارش در ادامه میافزاید: «حملات اخیر به کشتیهای تجاری که از دریای سرخ عبور میکنند، مسیرهای اصلی کشتیرانی را مختل کرده است. در شرایط تشدید درگیریها، عرضه انرژی نیز میتواند بهطور قابل ملاحظهای مختل و منجر به افزایش قیمت آن شود. این، میتواند تأثیر چشمگیری بر قیمت سایر کالاها داشته باشد و تزلزل ژئوپلیتیکی و اقتصادی را تشدید کند که به نوبه خود ممکن است سرمایهگذاری را کاهش داده و منجر به تضعیف بیشتر رشد اقتصادی شود.» جان لیولین، اقتصاددان ارشد سابق سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) گفت: «درگیریها در دریای سرخ به مشکلی جدی تبدیل شده است.» او احتمال اختلالات جدی در تجارت جهانی را 30 درصد نسبت به 10 درصد در هفته گذشته اعلام کرد: «پیشرفتی وحشتناک و اجتنابناپذیر وجود دارد و ممکن است شاهد گسترش وضعیت دریای سرخ به تنگه هرمز و خاورمیانه باشیم.»
حوثیها؛ فراتر از تصور مفسران غربی
فریعه المسلمی، از برنامه خاورمیانه چتم هاوس، به گاردین گفت: «حوثیها بسیار زیرکتر، آمادهتر و مجهزتر از آن چیزی هستند که بسیاری از مفسران غربی تصور میکنند. بیپروایی آنها در مواجهه با چالش، همیشه دستکم گرفته میشود.» ویلیام بین، کارشناس بازرگانی اتاق بازرگانی بریتانیا هم گفت: «حدود 500 هزار کانتینر (کشتی کانتینربر) در ماه نوامبر از کانال سوئز عبور میکردند و این رقم در دسامبر 60 درصد کاهش یافته و به 200 هزار عدد رسیده است.» کشتیها مسیرهای مختلفی را طی میکنند که این هزینهها را افزایش داده، بهطوری که کانتینری که در نوامبر 1500 دلار هزینه داشت، در دسامبر به 4000 دلار افزایش یافت. او گفت: «اگر اوضاع بدتر شود، فقط به اختلال میافزاید، هزینه کانتینرها بالا میرود و تجارت جهانی بیشتر کاهش مییابد.»
نبرد در دریای سرخ قیمتها را بالا میبرد
گاردین در پایان نوشت: اقتصاددانان که بسیاری از آنها این هفته برای مجمع سالانه اقتصاد جهانی وارد داووس شدهاند، به شدت نگرانند که بسیاری از اقتصادهای بزرگ جهان ممکن است امسال دچار رکود شوند. لیام برن، رئیس کمیته منتخب تجارت در بریتانیا، گفت: «اکنون این خطر واقعی وجود دارد که نبرد دریای سرخ قیمتها را بالا ببرد، درست زمانی که تورم شروع به کاهش کرده بود. بانک جهانی در حال حاضر هشدار میدهد که زنجیرههای تامین جهانی بار دیگر در معرض خطرند. به ویژه به این دلیل که این درگیری جدید در سوئز در حالی رخ میدهد که خشکسالی تجارت را از طریق کانال پاناما کاهش میدهد. دو مورد از پنج کلید تجارت جهان اکنون در خطر واقعی قرار دارند.»
مترجم :فرشته کیانی