مهدی مطهرنیا
کارشناس مسائل آمریکا

در تحلیل آنچه که در انتخابات ایالت آیووا رخ داد باید به چهار عنصر اصلی اعم از زمان، موضوع اصلی، مکان و ادبیات یا زبان توجه کرد. از منظر زمانی باید متوجه بود که دوران گذار از نظم کهن به نظم جدید در هر دو حزب اصلی ایالات متحده اعم از جمهوری‌خواه و دموکرات قابل مشاهده است ترامپ نه به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری، بلکه به عنوان رهبر یک تفکر با گرایش‌ پست نئوکان مجدداً وارد میدان سیاست شده است. از منظر دیگر باید به فشارهای وارد آمده به او که پس از انتخابات ۲۰۲۰ به اوج خود رسیده توجه کرد که به نوعی باعث شده است رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده مجدداً در مرکز توجه قرار بگیرد و استقبال از وی به جایی رسیده که بسیاری از ژنرال‌های حزب جمهوری‌خواه کنار وی ایستاده‌اند و در حال مشاهده ترامپ هستند. در این میان باید توجه کنیم که اگرچه توفیقات بایدن در سیاست داخلی نسبتاً خوب بوده و در سیاست خارجی هم غیرمترقبه عمل نکرده اما در نهایت شخصیت فعلی او باعث شده تا اثرگذاری موضوعی یا ماده‌ای ترامپ بیشتر و عمیق‌تر شود. ما بالاترین فشارها بر ترامپ پس از سال ۲۰۲۰ را شاهد هستیم اما او سعی کرده پاسخ تمام انتقادها علیه خود را به صورت شفاف ارائه دهد و در این میان هم وجهه رهبری وی (نه وجهه ریاست جمهوری‌اش) در حال افزایش است. اگر او بتواند پرونده‌های قضایی مفتوح خود را به حاشیه براند، بدون شک چهره و جایگاه وی تقویت خواهد شد. این در حالیست که در انتخابات مقدماتی درون حزبی که اخیراً در ایالت آیووا برگزار شد، شاهد آن بودیم که ترامپ ۵۱ درصد از آراء را به دست آورد و رقبای او یعنی ران دی‌سانتیس ۲۱ درصد و در نهایت نیکی هیلی ۱۹ درصد آرا را کسب کردند. بر این اساس او توانست طومار رقبای خود را در همان ابتدای کار در هم بپیچد.
در این بین باید توجه کرد که جو بایدن یک شخصیت سیاستمدار و دیپلمات زیرک به حساب می‌آید اما او نمی‌تواند با ترامپ در شرایط کنونی برابر باشد. دموکرات‌ها هم نگاه متفاوتی نسبت به بایدن دارند که تمام این مسائل را باید عنصر ادبیات یا زبان دانست. از منظر مکانی هم باید توجه کنیم که جمعیت ایالت آیووا، اساساً سفیدپوست به حساب می‌آید و درصد پایینی در آن سیاه پوست هستند و در کل باید این ایالت را یکی از ایالات مهم آمریکا در خصوص انتخابات ریاست جمهوری دانست. در این میان شخصیت‌های زیادی تا آخرین روز انتخابات نظرات خود را ارائه خواهند کرد یا در پشت پرده نظرات خود را در هر دو حزب اعمال می‌کنند اما در این میان باید توجه کرد که ترامپ به عنوان یک نامزد جمهوری‌خواه که در طیف راست حزب محافظه‌کاران قرار دارد، طرفداران خاص خود را رهبری می‌کند. از منظر دیگر رقبای حزبی او و همچنین رقبای وی در حزب دموکرات هم جایگاه ترامپ و خطرناک بودن روی کار آمدن مجدد وی را مدنظر دارند. واقعیت این است که ترامپ همین حالا هم با حدود ۹۰ اتهام کیفری روبه‌رو است و نقش وی در حمله ششم ژانویه ۲۰۲۱ هم کاملاً مشخص بوده، اما مساله اینجاست که تاکنون این حجم از فشار علیه هیچکدام از روسای جمهور آمریکا دیده نشده است. به همین دلیل اگر موفقیت او تا زمان برگزاری انتخابات بیشتر شود، امکان اعمال فشار بر وی کاهش پیدا خواهد کرد. درست است که ایالات متحده یک دموکراسی قدرتمند به حساب می‌آید اما بدون تردید حذف ترامپ از ساحت سیاسی آمریکا، مخاطرات زیادی را به دنبال خواهد داشت.