روزنامه خراسان

آمار ناقص و ناقص دیدن واقعیت های اقتصاد ایران

  مهدی حسن زاده - economic@khorasannews.com   این روزها تکیه بر آمارهای اقتصادی مثبتی نظیر رشد اقتصادی 5 تا 6 درصدی، کاهش رشد نقدینگی به 27 درصد  و  رکوردشکنی صادرات غیرنفتی در سال گذشته، به ترجیع بند سخنرانی برخی مسئولان دولتی تبدیل شده است. تردیدی نیست که ما در حوزه اقتصاد پس از جهش های ارزی متوالی از 1397 تا 1400 و تکرار آن در 1401، به  ثبات نسبی رسیده ایم و برخی اقدامات در حوزه نظام بخشی به نظام پولی و بانکی و فعال شدن برخی بخش های اقتصاد نتایج خود را در اقتصاد کشور تاحدی نشان داده است. هرچند این فعال شدن صرفا به برنامه‌ریزی های دولت برنمی گردد و عبور از محدودیت های کرونایی و افزایش درآمد نفت تاثیر مهمی در ثبات نسبی بازار ارز و رشد برخی بخش های اقتصاد داشته است. با این حال آن چه در این مجال جای توجه و تذکر دارد، ضرورت نگاه واقع بینانه به اقتصاد کشور است. نگاهی که صرفا آمارهای مثبت را نبیند و اتفاقا با نگاه آسیب شناسانه، تهدیدهای پیش رو را مدنظر قرار دهد. در حقیقت ممکن است در کمپین تبلیغاتی هر دولتی که در معرض نقدها و بعضا تخریب های ناجوانمردانه است، پررنگ کردن آمارهای مثبت ضرورت داشته باشد اما اگر در بیان مسئولان، چنین چیزی تکرار شود، باید نگران بود که ممکن است مسئولان مربوط بخشی از واقعیت را که مثبت و امیدبخش است می بینند و بخش دیگر واقعیت را که تیره و هشداردهنده است، نمی بینند. به طور مشخص 3 مثال آماری را که این روزها از سوی بسیاری از مسئولان دولتی عنوان می شود از همین زاویه مرور می کنیم: نخست، رشد اقتصادی نیمه نخست امسال به روایت بانک مرکزی 4.7 و به روایت مرکز آمار 7.5 درصد بوده است. قطعا این میزان رشد، جای خوشحالی دارد اما باید دقت شود که چنین رشدی بیش از هر اقدامی، مرهون رشد درآمد نفت (که البته بخشی از این اتفاق نیز مرهون تلاش های دولت بوده است اما نقش تحولات جهانی در آن پررنگ تر است) و خروج کامل اقتصاد از محدودیت های کرونایی است. چنان که رشد بخش های نفت و خدمات به مراتب بیش از بخش های صنعت و کشاورزی بوده است. لذا دل خوش کردن به چنین رشدی که عوامل محدودکننده ای از جمله ناترازی منابع آب، برق و گاز آن را تهدید می کند، نباید بیش از حد باشد. دوم، کاهش رشد نقدینگی به 27 درصد در شرایطی که رکورد رشد بیش از 42 درصد در سال های اواخر دولت قبل نیز ثبت شده بود، قطعا اتفاق مثبتی است اما باید توجه داشت که رشد 27 درصدی نقدینگی اولا همراه با عطش جدی نقدینگی در بخش های مولد اقتصاد است. تداوم چنین رشدی در شرایط تورم بالای 40 درصد می تواند رکود از ناحیه تقاضا را رقم بزند. لذا تدبیر برای مهار رشد نقدینگی باید با ایجاد گشایش در دسترسی فعالیت های اقتصادی به منابع مالی همراه باشد وگرنه تبعات رکودی این محدودیت در رشد نقدینگی، می تواند منجر به عقب نشینی از آن شود. سوم، سال گذشته با ثبت 53 میلیارد دلار، رکورد صادرات غیرنفتی کشور شکسته شد اما آیا لزوما این اتفاق مثبت است. واضح است که مهم‌ترین آمار در تجارت خارجی، تراز تجاری است که تفاضل صادرات غیرنفتی و واردات را نشان می دهد. از این منظر با وجود صادرات 53.1 میلیارد دلاری در سال گذشته، واردات 59.6 میلیارد دلاری نیز در همان سال ثبت شده است که نتیجه آن تراز تجاری منفی 6.5 میلیارد دلاری بوده که در چند سال گذشته بی سابقه است. اگرچه تغییرات شدید قیمت های جهانی در بروز چنین مسئله ای موثر بوده است اما آثار اقتصادی این تراز تجاری منفی بر رشد نرخ ارز در سال گذشته را نباید نادیده گرفت. از این منظر تاکید مکرر بر رکوردشکنی در صادرات غیرنفتی، بدون توجه به رکوردشکنی در واردات و ثبت تراز تجاری منفی، ما را از دیدن بخشی از واقعیت دور می کند. در هر صورت اقتصاد کشور با وجود برخی تحرکات و اقدامات مثبت، با شرایط سختی از منظر تداوم تورم بالای 40 درصد و رشد شکننده مواجه است و ضرورت دارد دولتمردانی که به لحاظ تبلیغاتی سعی می کنند، صرفا آمارهای مثبت را پشت تریبون ها بیان کنند، نیم نگاهی نیز به آمارهای منفی و مخاطرات پیش رو داشته باشند و در آمار اعلام شده غرق نشوند!
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
کمیت و کیفیت پاسخ ایران؟! (یادداشت میهمان) (کيهان)دو ماهواره ایرانی «کوثر» و «هدهد» در مدار (شهروند) دروغ آیفونی! (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
زنگ خطر افت شدید گازی تا 1420 آغاز همکاری های بی سابقه ایران و پاکستان برای پاسداشت زبان فارسی ماهواره «ثریا» توسط ماهواره بر سوخت جامد سه مرحله‌ای «قائم 100» نیروی هوافضای سپاه با موفقیت به فضا پرتاب شد. این ماهواره در مدار 750 کیلومتری قرار گرفته و رکورد جدیدی را ثبت کرده است دلتنگ روزهای برفی  معادله انتقام "عین الاسد" زیر ضرب راکت های مقاومت باخت ژاپن، استرس یا تغییر تاکتیک؟ بلای روان 40 درصد سالمندان آمار ناقص و ناقص دیدن واقعیت های اقتصاد ایران دستور ویژه رئیس جمهور برای کنترل آلودگی هوای مشهد فقیر مثل آموزش و پرورش! خطر بازگشت «کارت‎های بازرگانی بی محل»! ماجراهای باور نکردنی 3 هم بندی !