آینده حماس در فلسطین بعد از جنگ غزه


صباح زنگنه
کارشناس مسائل منطقه

وجود اسرای اسرائیل در دست حماس یک واقعیت است و آثاری را به دنبال دارد؛ به گونه‌ای که این اسرا خانواده‌ دارند و آنها حدود ۱۰۷ روز است که خواهان آزادی اسرای اسرائیلی هستند. این روند به جایی رسیده که حالا انتقادهای تندی علیه نتانیاهو انجام شده و به هر ترتیب در داخل اراضی اشغالی هم این انتقادها علیه کابینه تل‌آویو به اوج خود رسیده است. در این میان باید توجه شود که اسرائیل در این مدت دست به هر کاری زده تا بتواند اسرای خود را پیدا کند و از بار مشکلات بکاهد؛ تا جایی که حتی از مدرن‌ترین تجهیزات نظامی و اطلاعاتی استفاده شده و حتی سربازان اسرائیل در پی آن هستند که این اسرا را زنده پیدا کنند ولی هنوز این اقدام عملیاتی نشده است. این در حالیست که رژیم صهیونیستی با بازداشت‌های گسترده در کرانه باختری و مناطق قدیمی فلسطین و حتی در اردوگاه جنین به دنبال آن است که بتواند یک مابه ازای مهم را برای خود رقم بزند. توجه داشته باشید که تداوم عملیات‌ها و حملات علیه فلسطین و غزه هم پذیرفته شده نیست. همچنین سازمان‌های بین‌المللی هم این مسائل را قبول ندارند و حتی معتقدند که رفتار تل‌آویو در غزه موجب شده که کمک‌رسانی مختل و با تاخیر انجام شود. از سوی دیگر نتانیاهو هم می‌داند که پذیرفتن سه شرط حماس برای تبادل اسرا اعم از پایان جنگ در غزه، خروج نظامیان اسرائیل از غزه و بقای حماس به معنای پایان عمر سیاسی و حتی حیات کابینه رژیم صهیونیستی است. به همین دلیل آنها هم به دنبال اعمال فشار از ناحیه خود و بر اساس راهبرد مشخصشان هستند. در اینجا علاوه بر این سه شرط، مساله مدیریت غزه بعد از جنگ توسط حماس و مخالفت اسرائیل با آن هم مشهود است. باید توجه شود که اساساً تصمیم‌گیری در خصوص وضعیت غزه به عهده فلسطینی‌ها خواهد بود و دولت‌های عربی به انضمام اروپا، آمریکا و اسرائیل نمی‌توانند سهمی در این بین برای خود قائل شوند. مردم فلسطین در هر شرایطی به انتخابات پایبند بوده‌اند و به نظرم نمی‌توان این شاکله سیاسی را با فشار غرب از بین برد یا رأی مردم را خرید و آن را مهندسی کرد. واقعیت این است که سال‌های سال است که تشکیلات خودگردان فلسطین مانع برگزاری انتخابات در فلسطین بوده و این خود یک مشکل اساسی به حساب می‌آید. شاید فشار ایالات متحده و اسرائیل روند انتخابات را به تاخیر بیندازد اما نمی‌توانند آن را به هر ترتیب از بین ببرند. حوادث ۱۰۰ روز اخیر در غزه نشان داد که مردم فلسطین هم در این میان تمایل بیشتری به حماس و مقاومت فلسطین پیدا کرده‌اند.