نسخه بهبود رشد اقتصادی
مهدی پازوکی
کارشناس اقتصادی
اگر رشد اقتصادی بالا تداوم داشته باشد منجر به توسعه خواهد شد. برخلاف دیدگاههای سنتی که به رشد اقتصادی توجهی ندارند، اگر با مشکلات اقتصادی برخورد کارشناسی داشته باشیم و بهدنبال رشد اقتصادی مستمر و پایدار باشیم، رشد اقتصادی ما را به سمت توسعه اقتصادی هدایت میکند. با روشهای سنتی و غیرعلمی که به قبل از انقلاب صنعتی برمیگردد به رشد اقتصادی نخواهیم رسید، رشد اقتصادی با شعار بهدست نمیآید. در همه دنیا سیاست خارجه در خدمت اقتصاد است، اما در ایران برعکس است، یعنی اقتصاد در گرو سیاست و سیاست خارجه است. بهترین برنامه قبل انقلاب، برنامه چهارم شاه، بین سالهای ۱۳۴۶ و ۱۳۵۱ است. در این دوره نرخ رشد اقتصادی ایران دورقمی، نرخ تورم زیر ۵ درصد، نرخ بیکاری نزدیک صفر بود، چرا که ثبات نسبی برقرار است و عناصر تکنوکرات در سازمان برنامه، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد وقت حضور دارند. رئیس سازمان برنامه دکتر خداداد فرمانفرما یکی از بهترین اقتصاددانان زمان بود. وزیر اقتصاد دکتر علی نقی عالیخانی، رئیس بانک مرکزی دکتر مهدی سمیعی دکترای فاینانس از یکی از بهترین مدرسان مالی لندن بود. این تیم داشت به خوبی کار میکرد. اما وقتی قیمت نفت بالا رفت، شاه دستور میدهد اعتبارات برنامه دو برابر شود. کارشناسان خدوم اعتراض میکنند، شاه میگوید شما نمیفهمید. شاه در کوچکترین مسائل دخالت میکرد. در نهایت خداداد به دستور شاه عزل میشود. بهترین برنامه پس از انقلاب، برنامه سوم است، این برنامه بین سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۴ در دولت سید محمد خاتمی اجرا شد. من علیرغم انتقاداتی که به آقای خاتمی دارم، ایشان را در اقتصاد موفق میدانم. علت هم این است که ایشان به علم اقتصاد برگشت، ثبات نسبی در اقتصاد بهوجود آورد، سیاست خارجه را در خدمت توسعه اقتصادی درآورد، با دنیا متین و مودب صحبت کرد. خاتمی وقتی دولت را به احمدینژاد تحویل داد، نرخ رشد اقتصادی فزاینده بود، نرخ تورم کاهنده بود، رشد سرمایهگذاری افزایش پیدا کرده بود، سیاست موفق یکسانسازی نرخ ارز اجرایی شده بود. در اقتصاد بسته موجود در ایران اگر نوبلیستها را هم به ایران وارد کنید، نمیتوانند کاری بکنند. ما نیاز داریم برویم از قطر یاد بگیریم. قطر یکسوم استان هرمزگان است اما در منطقه حرف اول را میزند. در مسائل غزه و بحرانهای خاورمیانه حرف اول را میزند. مردم این کشور از رفاه بالایی برخوردار هستند. قطر، امارات و آذربایجان رشد اقتصادی بالاتری از ایران دارند. علت این است که ما با مسائل کشور بهصورت علمی برخورد نمیکنیم. در واقع پول جایی میرود که امنیت وجود داشته باشد، ثبات وجود داشته باشد. یک مثال واضح سوئیس است که به گاوصندوق دنیا تبدیل شده و علت آن ثبات و امنیت در این کشور است. اگر امروز همه تحریمها علیه ایران برداشته شود، ما بیش از ۲.۵ میلیون بشکه نمیتوانیم بفروشیم، علت این است که عراق شرکتهای آمریکایی و اروپایی را برای سرمایهگذاری وارد کشورش کرده است. سال گذشته عراق ۱۱ میلیارد دلار LNG صادر کرده و ایران یک سنت هم صادر نکرده و علت این است که ما این تکنولوژی را نداریم. این تکنولوژی را چین و روسیه هم نمیتوانند برای ایران به ارمغان بیاورند. این را شرکتهای اروپایی و آمریکایی فراهم میآورند. در نتیجه باید بگویم خط قرمز ما باید منافع ملی کشورمان باشد. منافع ملی نیز با ثبات و امنیت به دست میآید که میتواند زمینهساز توسعه اقتصادی شود. رشد اقتصادی مستمر و توسعه حق مردم ایران است و این امر با برخورد کارشناسی با مسائل کشور بهدست میآید.