روزنامه جوان
1402/11/09
«دستور موقت دیوان» دفاع غرب از صهیونیست‌ها را دشوار کرد
جوان آنلاین: در شرایطی که چندین ماه است صهیونیست‌ها انواع جنایات را در غزه انجام می‌دهند، آفریقای‌جنوبی که سابقه زیادی در مبارزه با آپارتاید دارد، تصمیم گرفت شکایتی را علیه اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری طرح کند. دادخواهی که با توجه به سابقه دیوان از ابتدا بسیاری با نگاه شک‌آلود به آن نظر می‌کردند، بعد از گذشت حدوداً یک ماه، حالا دیوان به یک اظهارنظر موقت رسیده است. برای بررسی کم‌وکیف این اظهارنظر دیوان بین‌المللی دادگستری، «جوان» با الهام امین‌زاده، استاد شناخته‌شده حقوق بین‌الملل و معاون بین‌الملل دانشگاه تهران گفت‌وگویی داشته است که در ادامه می‌آید. بفرمایید این تصمیمی که از سوی دیوان اعلام شده اصلاً رأی است، نظر است، حکم است، ماهیتاً چیست و چه تأثیری بر صهیونیست‌ها دارد؟ این دستور موقت است که دیوان بین‌المللی دادگستری صادر کرده است. معمولاً در دعاوی که این احتمال وجود دارد، حق یکی از طرفین یا دو طرف در حال از بین رفتن باشد و این حق قابل جبران نباشد، مانند از بین رفتن جان انسان‌ها یا محیط زیست باشد، دستور اقدامات احتیاطی و اضطراری صادر میشود تا این فعل یا ترک‌فعل غیرقانونی که در حال انجام است، همان جا متوقف شود تا دیوان بین‌المللی دادگستری بتواند به رسیدگی خود ادامه دهد. در این قضیه هم دیوان با صدور یک حکم دستور موقت مقرر کرد تمام اقدامات اسرائیل باید متوقف شود و ترک‌فعلی که ممانعت می‌کند تا گذرگاه‌های منتهی به غزه باز باشند تا اقلام غذایی، بهداشتی و آب و سوخت وارد شود، باید از بین برود و این اجازه داده شود تا کانتینر‌ها و کامیون‌ها وارد غزه شوند و جلوی آسیب‌های جسمی و روانی مردم فلسطین گرفته شود. فعلاً این دستورات داده شده و طی یک ماه اسرائیل باید گزارش پیشرفت اقدامات خود را به دیوان بین‌الملل دادگستری اطلاع دهد. در حالی که دبیرکل سازمان ملل حتی این دستور را به شورای امنیت نیز فرستاده است، آیا این دستورات ضمانت اجرایی هم دارد؟ بر اساس ماده ۹۴ منشور سازمان ملل، می‌توان استنکاف و عدم‌تمکین به دستور را به شورای امنیت سازمان ملل برد و در آنجا اقداماتی را علیه دولتی که به دستور دیوان تمکین نمی‌کند، شروع کنند. خب این اقدامات چقدر جدی است؟ آیا اقدامات ذیل فصل ۷ را هم شامل میشود؟ اقدامات تنبیهی آن هم ذیل فصل ۷ منشور است که، چون الان وضعیت اضطراری برای مردم به لحاظ بهداشتی و اینکه از حداقل‌های یک زندگی در غزه محروم هستند، فکر نمی‌کنم راه‌حل‌های دیپلماتیک و اقتصادی جایی داشته باشد و بیشتر باید به اقداماتی روی بیاورند که بر اساس فصل ۷ منشور مجوز تحریم‌هایی را صادر می‌کند که البته این‌ها به این شرط است که امریکا از حق وتوی خود استفاده نکند. با توجه به رویه‌ای که وجود دارد، طبیعتاً وتوی آن بیشتر محتمل است دیگر؟ اگر امریکا می‌خواست وتو نکند، حداقل در خصوص آتش‌بس‌ها وتو نمی‌کرد، نه الان که دیگر تبدیل به یک بحث جدی شده است، البته الان این احتمال هم وجود دارد که نخواهد خود را در برابر یک نهاد قضایی بین‌المللی قرار دهد، چون در واقع این رفتار بی‌اعتباری خود این کشور‌ها را به دنبال خواهد داشت. یک زمانی یکسری کشور‌ها تقاضا دارند یا تأثیرپذیری افکار عمومی موجب میشود مردم بیایند کف خیابان‌ها در سراسر جهان، خب امریکا وتو می‌کند و می‌گوید افکار عمومی به من ربطی ندارد ولی الان نظام قضایی ملل متحد تصمیم گرفته است و اصلاً در رأی دستور موقت رئیس دیوان اعلام کرد که با شواهدی که در دسترس است، نسل‌کشی به شکل آشکار اتفاق افتاده، آسیب‌های جدی و روانی به وجود آمده و مردم از حداقل‌های یک زندگی انسانی بهره‌مند نیستند. خب این‌ها یافته‌های دیوان است و اگر امریکا واقعاً بخواهد به آن تمکین نکند، فقط با آبروی خودش بازی کرده است. براساس دستور موقت، اقدام بعدی چیست؟ براساس دستور موقت، اسرائیل باید یک ماه دیگر بیاید به صحن دیوان بین‌المللی دادگستری و گزارش دهد که فرایند پیشرفت کار چه بوده، آنجا را ترک کرده، نسل‌کشی و بمباران را خاتمه داده است، محرومیت مردم از غذا، پوشاک و سوخت آیا خاتمه پیدا کرده است یا نه، باید بیاید این چیز‌ها را گزارش دهد. اگر هم این اقدامات را انجام ندهد، می‌رود شورای امنیت. با رویه فعلی از زمان صدور دستور موقت تا رأی قطعی چقدر فاصله است؟ معمولاً آرای دیوان بین‌المللی دادگستری بین سه تا چهار سال طول می‌کشد، حتی رأیی که در مورد شکایت ما از امریکا در قضیه سکو‌های نفتی صادر شد ۱۰ سال و سه ماه طول کشید. این دستور موقت تا زمان صدور رأی دیوان چقدر می‌تواند مستمسک کشور‌ها در مورد اعمال فشار بر اسرائیلی‌ها باشد و روابط خود را با این رژیم تغییر دهند؟ خیلی مهم است و این دستور می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد، مثلاً الان برخی کشور‌های غربی می‌خواستند در پرونده آفریقای‌جنوبی علیه رژیم‌صهیونیستی ورود و از اسرائیلی‌ها دفاع کنند ولی فکر می‌کنم این دستور موقت موجب شده است در اقدامات خود تجدیدنظر کنند؛ و فکر می‌کنید این اتفاق تأثیری هم در جنگ غزه خواهد داشت، با توجه به اینکه اخیراً حتی نتانیاهو اعلام کرده است، بدون توجه به این دستور موقت به عملیات خود ادامه خواهد داشت؟ بالاخره اسرائیل دنبال مفری بود که از این منجلابی که در آن گیر کرده است، فرار کند، ولی دنبال این هم نبود که به تنهایی و در یک خلأ عقب‌نشینی کند. به نظر می‌رسد دنبال یک دستاویزی بود که عقب‌نشینی خود را توجیه کند و الان آن شرایطی است که بگوید من دارم به دستور دیوان بین‌المللی دادگستری تمکین می‌کنم، ولی در واقع دارد به نفع خودش اقدام می‌کند که از این فضایی که در غزه گیر کرده است، خارج شود. این نوع آرای دیوان با مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل از نظر حقوقی چقدر قابل مقایسه است؟ مجمع عمومی یک نهاد سیاسی است که توصیه می‌کند، ولی این احکام، آرا و دستورات موقتی که دیوان صادر می‌کند، الزام‌آور است. در مجموع وضعیت بعدی را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟ باید منتظر باشیم و ببینیم در یک ماه آینده صهیونیست‌ها چقدر عمل خواهند کرد، البته به نظر می‌رسد طی روز‌های آینده تغییراتی در میدان داشته باشیم و صهیونیست‌ها از غزه عقب‌نشینی کنند، هرچند در حال ساخت یک نوع منطقه امن هم در غزه هستند که برای آن بسیاری از خانه‌ها و مزارع را خراب کرد‌ه‌اند و یک کیلومتر داخل غزه آمده‌اند، ولی از سوی دیگر حماس نیز اعلام کرده است ما حتماً اجازه نخواهیم داد که اسرائیلی‌ها با امنیت در این منطقه حضور داشته باشند و به زودی آن‌ها را بیرون خواهیم کرد.
سایر اخبار این روزنامه
ایران 3 ماهواره جدید را با سیمرغ همزمان به فضا فرستاد
جای خالی حسن منتظر قائم در رسانه‌های امروز
سرگیجه غرب از چرخش ماهواره‌های ایرانی
«دستور موقت دیوان» دفاع غرب از صهیونیست‌ها را دشوار کرد
رتبه‌بندی نومعلمان در ابهام
اقتصاد بهتر با ماهواره‌های جدید
لاریجانی خالص‌سازی را علیه شورای نگهبان نگفت
اعتراض ۱۲۰ داوطلب احراز صلاحیت نشده انتخابات مجلس خبرگان
محسن هاشمی خاطرات اتهامات به پدرش را زنده کرد
بازی دوسرباخت برای کاخ سفید
دست رد چین به درخواست امریکا
قطع آب‌باریکه «آنروا» در غزه
تغییر رویکرد صنایع‌دستی از فرهنگی به اقتصادی مزیت یا خسران؟!
شریک جرم، ژانرگریز و بی‌سرانجام
ترویج الگو برای کاهش آسیب
قحط الرجال مدیریتی چالش وزارت ورزش
آینده‌نگری قانونگذار با روشن کردن خودروی برقی
