ظرفیت های متنوع تجاری ازبکستان برای ایران
گروه صنعت و تجارت: ازبکستان به عنوان یکی از کشورهای مهم آسیای میانه ظرفیت های بسیار تجاری و اقتصادی برای همکاری با ایران دارد. در حال حاضر ظرفیت های زیادی میان دو کشور وجود دارد که هنوز به مرحله اجرا در نیامده است که در این خصوص برقراری و عملیاتی شدن تجارت آزاد یکی از این ظرفیت ها است. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی گمرک ایران، تجارت بین ایران و ازبکستان در سال گذشته کاهش نسبی در قیاس با سال ۱۴۰۰ پیدا کرده و با افت ۳۰ درصدی از نظر دلاری و کاهش ۴۳ درصدی از نظر وزنی مواجه شده اما از نظر ریالی رشد دو درصدی را تجربه کرده است. به گزارش «تجارت»، به اعتقاد کارشناسان دو کشور ظرفیتهای مستعد و مناسبی را در توسعه همکاریهای خود از جمله در بخش دارو و تجهیزات پزشکی، خدمات فنی و مهندسی دراجرای پروژههای مورد نظر طرف ازبک، همکاری در بخش مصالح ساختمانی و فولاد و فلزات دارند و در کنار آن با توجه به ظرفیت خوب طرف ازبک در تولید پنبه، زمینه خوبی برای همکاری در بخش نساجی وجود دارد. همچنین در زمینه کشاورزی امکان توسعه همکاریهای اقتصادی نیز وجود دارد. فعالان اقتصادی ایران اظهار امیدواری می کنند که در آینده نزدیک این ظرفیتها با همکاری متقابل بخش خصوصی دو کشور به منصه ظهور برسد و شاهد توسعه همکاری اقتصادی ایران و ازبکستان در این زمینهها باشیم. اما برای توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری برخی موانع میان دو طرف وجود دارد. یکی از این موانع عدم اجرای موافقت نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور است. برخی از کارشناسان معتقدند نیازمند این است که اتاق بازرگانی ازبکستان با مذاکره با مقامات ازبکی زمینه تحقق این مهم را پیگیری کند. وزارت صنعت و سازمان توسعه تجارت در حال مذاکره اند که این موافقت نامه زودتر عملیاتی شود.
در این راستا معاون ارتقای کسب و کارهای بینالمللی سازمان توسعه تجارت ایران توافق بانکهای مرکزی دو کشور برای فعالسازی مکانیزم تبادلات بانکی و معرفی بانکهای تجاری برای پیشبرد مذاکرات فنی، امضای سند اجرایی موافقتنامه تجارت ترجیحی میان دو کشور و توافق اولیه بر سر واگذاری محدودههای بزرگ معادن فلزی از جمله سنگ آهن، مس و طلا به پیمانکاران ایرانی برای پیادهسازی بسته کامل استخراج تا تولید را از جمله مهمترین توافقهای ایران و ازبکستان عنوان کرد. سیدمحمدصادق قنادزاده، به هشت مورد از مهمترین توافقات صورت گرفته در دیدارهای صورت گرفته وزیر صمت و مقامات ازبکستانی اشاره کرد و گفت: ازبکستان به عنوان یکی از مهمترین کشورهای آسیای میانه که پیوندهای عمیق فرهنگی و تاریخی با ایران دارد، همواره مورد توجه بوده است. در این راستا و پس از سفر رؤسای جمهور دو کشور به کشور مقابل، دیدار رئیس جمهور ازبکستان با مقام معظم رهبری و همچنین برگزاری موفقیت آمیز پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک به سرپرستی وزارت صمت، مقرر شد به دعوت مقامات کشور ازبکستان، سفر وزیر صمت به این کشور در دستور کار قرار گیرد. به گفته او طی دو روز نمایندگان بخش خصوصی و دولتی، مذاکرات گستردهای با شرکتها و دستگاههای متناظر خود انجام داده و مهمترین زمینههای همکاری و موانع کلیدی موجود بر سر راه توسعه مناسبات را استخراج کردند. تمامی این موارد در قالب محورهای مذاکرات وزیر صمت با وزرا و مقامات عالیرتبه کشور ازبکستان دستهبندی و طی نشست مشترک وزیر با کل هیئت تجاری ایرانی و فعالان اقتصادی مقیم مورد بررسی قرار گرفت. قنادزاده با بیان اینکه در این سفر با وزیر صنعت و سرمایهگذاری ازبکستان، وزیر انرژی ازبکستان، وزیر معادن و زمینشناسی ازبکستان و در نهایت نخست وزیر این کشور ملاقات انجام شد، در مورد مهمترین توافقات و دستاوردهای سفر گفت: توافق بانکهای مرکزی دو کشور برای فعال سازی مکانیزم تبادلات بانکی و معرفی بانکهای تجاری برای پیشبرد مذاکرات فنی، پذیرش اصل کامله الوداد ( MFN) توسط دولت ازبکستان بعد از چندین سال مذاکره بینتیجه و امضای سند اجرایی موافقتنامه تجارت ترجیحی میان دو کشور، توافقات گسترده در حوزه همکاری و مشارکت ایران در تعمیرات اساسی توربینهای گازی، ایجاد مرکز خدمات منطقهای تعمیرات و اورهال اساسی تجهیزات نفتی، پالایشگاهی و نیروگاهی در ازبکستان و ایجاد ایستگاههای تقویت فشار گاز برای ازبکستان، مشارکت و سرمایهگذاری ایران در ساخت نیروگاههای حرارتی در ازبکستان، توافق اولیه بر سر واگذاری محدودههای بزرگ معادن فلزی از جمله سنگ آهن، مس، طلا و...به پیمانکاران ایرانی برای پیادهسازی بسته کامل استخراج تا تولید، توافق اولیه بر سر تشکیل شرکت لجستیک مشترک و تامین واگنهای باری توسط ایران برای توسعه حملونقل میان دو کشور، توافق اولیه برای حضور پیمانکاران بزرگ ایرانی در پروژههای زیرساختی ازبکستان و تسهیلگری در خصوص ضمانتنامه و توافق اولیه بر سر تسهیل ثبت دارو و تجهیزات پزشکی ایران در ازبکستان و تجهیز مراکز درمانی با تجهیزات پزشکی دانش بنیان ایرانی از جمله مهمترین توافقات و دستاوردهای این سفر بود.