تغییرات اقلیمی تهدید جدی امنیت غذایی کشور


گروه کشاورزی:معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: تغییر اقلیم بر همه اجزای امنیت غذایی تاثیر منفی می گذارد و سبب جابه‌جایی مکانی الگوی کشت شده است.
به گزارش تجارت از سازمان هواشناسی کشور، "صفدر نیازی شهرکی" در مراسم اختتامیه هفتمین کنفرانس بین المللی تغییر اقلیم تهران در سالن همایش های کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: امروزه تغییرات اقلیمی تهدید بزرگ برای محیط زیست، امنیت غذایی، اقتصاد و تجارت جهانی محسوب می شود.
وی افزود: تغییرات اقلیم در سالیان متمادی به عنوان یکی از موضوعات محوری، همواره مورد توجه کشورها بوده است. پیش بینی ها گویای این واقعیت هستند که آسیا بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی متاثر خواهد شد. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی ادامه‌داد: تغییر اقلیم اثرات زیادی بر کل مجموعه و عوامل محیطی کشور گذاشته است که از جمله آنها می‌توان به محیط زیست، تولید و زندگی آحاد جامعه اشاره کرد. نیازی شهرکی تصریح کرد: در این میان بخش کشاورزی نسبت به سایر بخش ها آسیب پذیرتر بوده است، اثرات تغییر اقلیم در چرخه هیدرولوژیکی و منابع آب قابل توجه بوده و افزایش پدیده های حدی باعث کاهش قابلیت دسترسی به آب، ایجاد و رقابت بین بخشی و کاهش عملکرد در واحد سطح در کشاورزی، تشدید فرسایش، تخریب منابع خاک و تغییر کاربری اراضی شده است. وی گفت: گرم شدن زمین فقط عامل محدودکننده منابع آب نمی شود، بلکه افزایش دما باعث افزایش تبخیر و تعرق و افزایش نیاز آبی و افزایش شوری در خاک می شود. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: بخش کشاورزی در حوزه آب با سه مشکل مواجه شده است که مشکل نخست، افزایش نیاز آبی گیاه به واسطه افزایش تبخیر و تعرق خود گیاه است و کمبود بارش و کاهش آب در اختیار بخش کشاورزی مشکلات دوم و سوم این بخش است. نیازی شهرکی با بیان اینکه اختصاص آب بخش کشاورزی به شرب و صنعت یکی دیگر از موضوعات این بخش است، گفت: تغییر اقلیم سبب جابه‌جایی مکانی الگوی کشت شده است؛ از جمله کشت پسته از کرمان به سمت آذربایجان شرقی و همین‌طور مناطق سردسیر یا کاشت زعفران در اغلب مناطق ایران انجام می‌شود. وی اضافه‌کرد: تغییر اقلیم بر همه اجزای امنیت غذایی اعم از تولید، دسترسی و مصرف تاثیر منفی دارد. از طرفی در حوزه برنامه ریزی برای آینده در سند امنیت غذایی کشور باید میزان تولید بخش کشاورزی تا سال ۱۴۱۱ از ۱۲۵ میلیون تن فعلی به ۱۶۰ میلیون تن برسد به نحوی که این افزایش تولید با کاهش حدود سه میلیارد مترمکعب آب در اختیار انجام شود. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی افزود: افزایش ریزگردها و تغییرات فنولوژیک گیاهان را می توان از تاثیرات منفی تغییر اقلیم بر تولیدات بخش کشاورزی به شمار آورد. نیازی شهرکی تصریح کرد: علاوه بر تغییرات در فرایند فتوسنتز، برگ سوزی، افزایش آفات و بیماری های گیاهی، افزایش هزینه های کاشت و داشت و برداشت را در پی دارد. وی عنوان کرد: وقوع پدیده های حدی افزایش یافته است که موجب خسارت هایی نظیر سرمازدگی، سیلاب و فرسایش خاک، تخریب مزارع و غیره است. معاون وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری به تاثیر تغییر اقلیم در آب های مرزی اشاره کرد و گفت: سیاست های سازگاری با تغییر اقلیم در کشورهای بالادست نیز تاثیر منفی بر کشورهای پایین دست گذاشته است که از جمله آن جلوگیری از آبهای مرزی است که در شرق کشور درگیر آن هستیم. نیازی شهرکی با اشاره بر ضرورت بررسی علل و عوامل و اثرات تغییرات اقلیم در کشور، گفت: سازگاری با تغییر اقلیم در کشورهای با تاب‌آوری کمتر مانند ایران در برابر خشکسالی باید به جدیت پیگیری شود. وی عنوان کرد: سیاست‌ها و برنامه های وزارت جهاد کشاورزی به سوی کشت های کنترل شده، گونه های مقاوم و افزایش بهره وری در شرایط موجود است. معاون وزیر جهاد کشاورزی افزود: جابه‌جایی تاریخ کشت، تولید و استفاده از بذرهای مقاوم به کم آبی، شوری و سرما، از دیگر سیاست‌های بخش کشاورزی است که در این راستا لازم است مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی بیش از پیش ما را یاری کنند. نیازی شهرکی ادامه داد: اصلاح الگوی مصرف و سبد غذایی نیز یکی از مواردی است که باید با همکاری وزارتخانه بهداشت، صنایع و جهاد کشاورزی مورد تاکید و عمل قرار گیرد. وی اضافه کرد: دسترسی به آمار دقیق و به روز پارامترهای اقلیمی و منابع آب موجب تدقیق حکمرانی سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریت در سطح بین المللی، ملی، محلی، منطقه ای و در مزرعه می شود. مدیر گروه پیش آگاهی مخاطرات جوی همچنین پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو گفت: بحران آب، پیش نشانگر تهدیدهای تغییر اقلیم در ایران و جهان است به طوریکه بر اساس گزارش بانک جهانی در ۲۰ سال اخیر  ۱.۶ میلیارد نفر درگیر سیل و ۱.۴ میلیارد نفر گرفتار خشکسالی در دنیا بوده‌اند.مجید حبیبی نوخندان نیز در پنل تخصصی هفتمین کنفرانس بین المللی تغییر اقلیم در تهران افزود: گزارش‌های هیات بین الدول تغییر اقلیم نشان می‌دهد که تغییر اقلیم، ریسک دو برابر شدن جمعیت در معرض سیل و خشکسالی در دنیا را نیز تقویت کرده است. وی افزود:‌ گزارش سازمان جهانی هواشناسی نشان می‌دهد که فجایع مربوط به اقلیم و آب در ۵۰ سال گذشته به طور میانگین روزانه جان ۱۱۵ نفر را گرفته و ۲۰۲ میلیون دلار خسارت به بار آورده است. مدیر گروه پیش آگاهی مخاطرات جوی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو با بیان اینکه مواجهه با مخاطرات طبیعی اجتناب ناپذیر است، ادامه داد: در دو سال گذشته، سیل شدید اروپای غربی را تحت تأثیر قرار داد و تنها در آلمان حدود ۴۰ میلیارد دلار خسارت به بار آورد. حبیبی نوخندان اضافه کرد: با این همه امکان پیشگیری از خسارات‌های مخاطرات طبیعی و جوی وجود دارد به نحوی که با سرمایه‌گذاری روی هشدار سریع برای همه می‌توان تا حد زیادی از خسارت‌ها کاست. وی تصریح کرد: سرمایه‌گذاری یک واحد پولی در امر پیشگیری از مخاطرات طبیعی در جامعه، می‌تواند از خسارتی معادل پنج واحد پولی به آن جامعه جلوگیری کند. عضو هیات علمی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو افزود: هدف اصلی سامانه هشدار سریع برای همه، اطمینان از آگاهی مردم قبل از وقوع رویدادهای خطرآفرین است به طوری که آنها بتوانند اقدامات لازم را برای حفظ جان و مال خود انجام دهند. حبیبی گفت: در ایران، سامانه‌های هشدار مخاطرات طبیعی عمدتاً به وسیله سازمان هواشناسی کشور، سازمان مدیریت بحران ، سازمان نقشه برداری و سازمان زمین شناسی اداره می‌شوند. وی ادامه داد:‌ سامانه ملی یکپارچه هشدار سریع مخاطرات جوی شامل شبکه‌ای از انواع ایستگاه های هواشناسی و دیدبانی جو به همراه دانش فنی و تکنیک های عملیاتی، تحلیل و پیش بینی مخاطرات جوی، اطلاع رسانی و هشدار و در نهایت تصمیم گیری و اقدام است. عضو هیات علمی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو ادامه داد: استفاده از دانش و فناوری‌های نوین نظیر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین با هدف شناسایی الگوهای رفتاری مخاطرات، ایجاد زیر ساخت های شبکه‌های هشدار سریع مخاطرات جوی در دیدبانی هواشناسی و افزایش پوشش رسانه‌ای هشدارها، از دیگر نیازهای ضروری برای بهبود وضعیت سامانه هشدار مخاطرات جوی در کشور است.
حبیبی نوخندان گفت: یکی از نیازهای جامعه ایران آموزش و ترویج عمومی و ارتقاء سواد اقلیمی است که به درک بهتر اوضاع جوی - اقلیمی و بینش مشترک نسبت به بایدها و نبایدهای این حوزه می‌انجامد.



وی بهبود سازوکار همکاری‌ها بین نهادهای مختلف مسئول مدیریت مخاطرات، را نیز مهم برشمرد و گفت: سامانه هشدار سریع برای همه نیازمند یک فعالیت یکپارچه و متمرکز است.