روزنامه وطن امروز
1402/11/23
باز خواهیم گشت
جام ملت‌های آسیا برای ما همان جایی تمام شد که خیلی پیش‌تر از این در ادوار قبل. درست همان مرحله که پیش‌تر بارها حذف شده بودیم؛ پای فینال. همان مرحله همیشه نحس برای فوتبال ایران. چه کسی باور می‌کرد بازی‌ای را که در همان دقیقه 3 پیش افتادیم، در نهایت 3 بر 2 ببازیم؟ اما متاسفانه چنین شد. ما باختیم تا قطر به فینال برود و میزبان در بازی نهایی مطابق انتظار با 3 پنالتی از سد اردن گذشت تا جام در خانه بماند. قطر قهرمان دوره قبل بود که این بار در خانه‌اش موفق به تکرار این مهم شد اما چه شد که ما در آستانه حضور در فینال باختیم؟ پیش خودمان فکر می‌کردیم این بار نوبت ما است که جام را مال خود کنیم، حتی اگر نگرانی و تردید لحظه‌ای رهای‌مان نمی‌کرد. با خود می‌گفتیم این بار این کاپیتان احسان حاج‌صفی خواهد بود که کمر خم می‌کند، ۲ طرف جام را با دست می‌گیرد و جام را بالای سر می‌برد و همراه میلیون‌ها ایرانی فریاد شادی برمی‌آورد. در طول مسابقات البته همه چیز بر وفق مراد نبود. نگرانی‌ها و نکاتی از بازی‌های تیم ملی به چشم می‌خورد که در پیش‌بینی نهایی کمی مرددمان می‌کرد. ما بعد از بازی سوریه و پیش از بازی ژاپن تقریبا به ناامیدی رسیده بودیم اما بین ۲ نیمه مسابقه بزرگ با ژاپن مدعی اول جام ملت‌های آسیا، اتفاقی در رختکن ایران افتاده بود که همه پیش‌بینی‌ها را تغییر داد. بنابراین ما از یک تیم نه‌چندان امیدوارکننده، بدل به مدعی اصلی فتح جام شدیم، حتی بالاتر از کره که عربستان و استرالیا را در بازی‌هایی سنگین حذف کرده بود. با این حال در نخستین بازی نیمه‌نهایی وقتی موسی التعمری از چنگ مدافعان کره می‌گذشت تا دومین گل را وارد دروازه چو هیون وو کند، انگار قرار بود سرنوشت جام ناگهان تغییر کند و به سمت یک فینال تمام عربی برود؛ چیزی که مدنظر میزبان و هزاران هوادار فوتبالی بود که از کشورهای نزدیک، به دوحه سفر کرده بودند. پس از ناکامی در جام جهانی، دیدار مقابل ایران فرصتی برای قطر بود تا آن شکست‌های تلخ را از ذهن هوادارانش پاک کند و دوباره جامه قهرمانی آسیا بپوشد؛ یک شگفتی جدید پس از قهرمانی ناباورانه آنها در جام ملت‌های پیشین که با قلع و قمع کردن همه مدعیان حاصل شد. اگرچه در آن دوره هم فکر می‌کردیم اگر ما حریف قطر در فینال بودیم، بازی را به سود خود به پایان می‌بردیم. در طول تورنمنت البته چیزهایی توجه ما را به خود جلب کرده بود. از مصاحبه‌های مطبوعاتی عجیب سرمربی تیم ملی تا فرم ضعیف بعضی بازیکنانی که قرار بود کار را برای تیم ملی دربیاورند؛ یکی‌اش مهدی طارمی، ستاره فوتبال ایران که بعد از یک نیم‌فصل ضعیف با پورتو، در این جام آن مهدی‌ای نبود که انتظارش را داشتیم. همین‌طور علیرضا بیرانوند که بیش از اینها انتظار داشتیم در این جام سرپنجه و غیرقابل رسوخ باشد اما او فقط سرنوشت یک بازی بزرگ را برای ما عوض کرد؛ جایی که در دیدار مقابل سوریه با شیرجه‌ای به سمت راست، پنالتی بازیکن حریف را گرفت و عامل صعود تیم 10 نفره ما به دور بعد رقابت‌ها شد. همچنین تردیدها در خط دفاعی و خط هافبک به چشم می‌خورد؛ آنجا که به نظر غیبت احمد نوراللهی، مهره ثابت تیم ملی از جام ملت‌های قبلی تا پیش از آخرین فیفادی تیم ملی، به سختی پر شد و خط هافبک تیم ملی با وجود جنگندگی و استفاده از بازیکنان فیزیکی و پرنفس فاقد مهارت لازم برای ریتم دادن، تند کردن یا کند کردن بازی به نظر می‌آمد و البته قلب دفاع که یکی از اصلی‌ترین مهره‌های چند سال اخیر با فرمی بسیار متفاوت با گذشته و پس از نیمکت‌نشینی در باشگاهش به تیم ملی می‌آمد. به اینها مصدومیت صادق محرمی، مهره ثابت دفاع راست و البته مرتضی پورعلی‌گنجی را نیز اضافه کنید که تاثیرش را در پرسپولیس نیز نشان داده بود. ما آنجا مجید حسینی را هم از دست دادیم تا کمی بیشتر دست‌مان در دفاع خالی باشد که البته این مساله می‌توانست در روزهای انتخاب نفرات نهایی تیم ملی مورد مداقه بیشتری قرار بگیرد. خط جلو هم با وجود تعدد بازیکنانی با سبک‌های مختلف و استفاده از زوج طارمی - آزمون به عنوان ۲ شماره ۹ در نهایت هرگز تبدیل به راه‌حل اصلی تیم ملی نشد و حتی مهدی قائدی هم که تا بازی سوریه مهره فیکس تیم ملی بود، برای دور‌های بعد و بازی‌های سخت‌تر از جمع ملی‌پوشان کنار رفت. همه اینها نکاتی بود که از ذهن‌ها می‌گذشت و فکر می‌کردیم در جایی گریبان تیم ملی را خواهد گرفت اما خب! نه در بازی قطر که در همان دقایق اول دروازه‌شان را باز کردیم و ۲ بار دیگر می‌توانستیم در ۲۰ دقیقه توپ را به تورشان بچسبانیم... اما وقتی طارمی پشت محوطه جریمه قطر سرنگون شد و تمرکز کادر فنی بی‌جهت روی اعتراض به داوری رفت و بازیکنان ناخودآگاه تمرکزشان متوجه وقفه احتمالی داوری و اخراج دفاع وسط قطر شد، گل اول را خوردیم؛ لحظه‌ای که به قطر از دست رفته، روحیه مبارزه و جنگ بخشیدیم تا میزبان با حمایت هواداران با استفاده از اشتباهات عجیب و غریب دفاعی از ایران پیش بیفتد و در نهایت هم بازی را به سود خود تمام کند. در واقع با آن ۱5-۱0 دقیقه بد و بی‌نظم نیمه اول، نسخه خودمان را پیچیدیم. همه اینها یک طرف و آن لحظات پایانی بازی یک طرف؛ جایی که ما ۲ بار تا آستانه فروریختن دروازه قطر پیش رفتیم؛ جایی که اگر تقدیر با ما کمی مهربان‌تر بود، عدد ۳ روی اسکوربورد مقابل اسم ایران نقش می‌بست. البته امیر قلعه‌نویی پس از بازگشت به ایران در صفحه شخصی‌اش نوشت: این تیم باز خواهد گشت و ما امیدواریم با صعود به جام‌جهانی و مهمتر از آن صعود از گروه خودمان بازگشتی بزرگ به جایگاه اول فوتبال آسیا داشته باشیم. * 7 ناکامی تیم ملی در نیمه‌نهایی‌های جام ملت‌ها تیم ملی برای هفتمین دوره پیاپی پس از راهیابی به نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا از صعود به فینال بازماند. آخرین قهرمانی تیم ملی فوتبال ایران به سال 1976 بازمی‌گردد که با حشمت مهاجرانی برای سومین مرتبه به فینال رسیدیم و برای سومین دوره متوالی قهرمان شدیم. پس از سومین قهرمانی متوالی اتفاقات زیادی در ایران رخ داد؛ از انقلاب تا جنگ تحمیلی 8 ساله که سبب شد یک دوره جام ملت‌ها به همین شکل از دست برود. با این حال در ادامه فوتبال ایران خودش را پیدا کرد و توانست بارها به نیمه‌نهایی راه پیدا کند اما حالا که جام ملت‌های 2023 هم برای فوتبال ایران تمام شده، هنوز در رسیدن به فینال ناکام بوده‌ایم. طی 48 سال اخیر البته 7 مرتبه به نیمه‌نهایی رسیده‌ایم. نخستین مرتبه در سال 1980 و در بحبوبه جنگ ایران و عراق بود که به کویت رفتیم اما با وجود اینکه در مرحله گروهی اول شدیم، در نیمه‌نهایی مقابل کویت میزبان با نتیجه 2 بر یک مغلوب شدیم. 4 سال بعد در جام ملت‌های 1984 و سپس 1988 سناریوی مشابهی انتظارمان را می‌کشید و 2 دوره پیاپی به عربستان باختیم. فوتبال ایران 8 سال بعد توانست با نسل طلایی خود دوباره به نیمه‌نهایی برسد اما بار دیگر عربستان سد راه‌مان شد و برخلاف دوره قبل با ضربات پنالتی باختیم. فوتبال ایران برای رسیدن به نیمه‌نهایی 8 سال دیگر صبر کرد تا با برانکو یک نسل طلایی دیگر به نیمه‌نهایی راه یابد. این بار هم ضربات پنالتی مقابل چین سد راه تیم برانکو شد. جام ملت‌های 2019 آخرین مرتبه‌ای بود که به نیمه‌نهایی رسیدیم ولی با شکست سنگین 3 بر صفر به رهبری کی‌روش جام را ترک کردیم. جام ملت‌های 2023 آخرین تلاش فوتبال ایران برای قهرمانی در آسیا و رسیدن به فینال بود که این بار هم مقابل قطر میزبان قرار گرفتیم و در شرایطی که ابتدا پیش افتاده بودیم، در نهایت با نتیجه 3 بر 2 بازی را واگذار کردیم. باید دید این انتظار تلخ و این افسوس که از نیم قرن عبور خواهد کرد و به 51 سال می‌رسد، چه زمانی برای مردم ایران تمام خواهد شد. *** تأکید رسمی رئیس فدراسیون: قلعه‌نویی می‌ماند رئیس فدراسیون فوتبال یک بار دیگر تأکید کرد امیر قلعه‌نویی به کارش در تیم ملی ادامه خواهد داد. پس از شکست تیم ملی ایران برابر قطر و حذف از جام ملت‌های آسیا، عنوان شد امیر قلعه‌نویی به کارش ادامه خواهد داد و حالا مهدی تاج به صورت رسمی این موضوع را تأیید و از تصمیم سرمربی تیم ملی برای جوانگرایی استقبال کرد. رئیس فدراسیون در حاشیه راهپیمایی 22 بهمن در جمع خبرنگاران درباره نتایج تیم ملی گفت: من از کادر ایرانی راضی هستم و از این بابت خاطر جمع هستم که اتفاقات خوبی می‌افتد. ژاپن هم حذف شد اما سرمربی ژاپنی خود را ابقا کرد. تاج در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه تیم ملی با قلعه‌نویی ادامه می‌دهد یا نه، گفت: بله! ادامه می‌دهد. ****** چرا تیم ملی برابر قطر ناکام ماند؟ امان از طلسم نیمه‌نهایی عبدالله دارابی: اشک‌هایی که پس از بازی می‌ریزیم نتیجه عرق‌هایی است که در میدان نریخته‌ایم و حسرتی که پس از بازی می‌خوریم، انعکاس وظیفه‌ای است که به درستی انجام نداده‌ایم. شاید این علت شکست ما در برابر قطری باشد که 3 ماه قبل از این جام با ۴ گل مغلوبش ساختیم و پیروزی تیم ملی قطر نیز حاصل بابرنامه بودن، تلاش هدفمند و انسجام تیمی‌شان بود. وقتی دقیقه 3 بازی، سردار آزمون دروازه قطر را گشود و متعاقب آن ۲ فرصت خوب را طارمی و قدوس از دست دادند امید به کسب یک پیروزی قاطع و صعود به فینال در دل‌ها افزون شد ولی روند و نتیجه بازی، حکم به قطعی شدن حسرت ۵۱ ساله ما در جام ملت‌های آسیا داد! تیم ملی قطر خیلی زود از شوک دریافت گل زودهنگام خارج شد و با گل دقیقه ۱۷ عبدالسلام، بازی خود را به تیم ما تحمیل کرد و از تیم ایران هم فرصت بازی‌سازی و استفاده مجدد از منفذهای دفاعی‌اش را گرفت. پس از این گل، نظم تیمی ما مختل و اشتباهات مکرر و بهم‌ریختگی تاکتیکی و تیمی ما نیز مزید بر احاطه میزبان بر بازی شد. دقیقه ۳۲ روی پاس اشتباه ابراهیمی و فرار اکرم عفیف، می‌رفت که دروازه ایران باز شود ولی بخت با ما یار بود که پس از دفع بیرانوند، ضربه دوم عفیف از بالای دروازه به بیرون رفت ولی عنابی‌پوشان دقیقه ۴۴ مزد بازی کم‌نقص و جسورانه خود را گرفتند و اکرم عفیف در حالی که توسط ۴ بازیکن باتجربه (!) ما اسکورت می‌شد با شوتی دیدنی بیرانوند را برای دومین بار تسلیم کرد و تیمش را پیروز به رختکن فرستاد. با گل جهانبخش در دقیقه ۵۰ امیدوار شدیم مانند نیمه دوم با ژاپن، خود را به حریف دیکته کنیم و سر از فینال درآوریم ولی با کپی‌برداری غلط از آن بازی، به توپ‌های بلند روی آوردیم و باب میل نقطه قوت خط دفاعی بلندقامت قطر بازی کردیم و خیال‌شان را از بازی زمینی و استفاده از عمق و حفره‌های دفاعی‌شان - نقطه ضعف دفاع قطر - آسوده ساختیم و به دست خود، توانایی بازیکنی چون محبی را که در نیمه دوم به زمین آورده بودیم، بایکوت کردیم! ایران هرچه توپ به روی دروازه برشام ریخت راهی به دروازه‌اش نیافت ولی قطر هرگاه عزم دروازه ما را کرد، خطری جدی به وجود آورد؛ چه با بازی زمینی و چه روی ارسال‌هایش! شاگردان لوپز چنان منسجم بودند که حتی اکثر توپ‌های دوم پشت هر ۲ محوطه جریمه را با جایگیری درست، صاحب می‌شدند و در دقیقه ۸۱ روی یکی از همین توپ‌ها، معز علی را در حفره دفاعی تیم ما صاحب فرصتی عالی کردند تا او در پشت ۶ قدم با طمأنینه، توپ را کنترل و دروازه بیرانوند را برای بار سوم باز کند. این گل در حالی به ثمر رسید که ما با حملات پردامنه و ارسال‌های متعدد اما بی‌ثمر روی دروازه قطر خیمه زده بودیم اما آنها روی حمله‌ای با برنامه به هدف خویش رسیدند! پس از این گل و در حالی که توقع می‌رفت با حضور بازیکنانی چون قائدی، قلی‌زاده و ترابی و استفاده از تکنیک و سرعت آنها و نیز محبی، دفاع فشرده و متراکم قطری‌ها را از هم باز کنیم و به گل تساوی برسیم مغانلو و اسدی که تجربه و روحیه لازم برای حضور در لحظات سرنوشت‌ساز چنین بازی سخت و حساسی را نداشتند وارد زمین شدند و با اصرار به ارسال‌های بی‌فایده از هر نقطه زمین، این فرصت را از خود گرفتیم و به حریف نیز مجال دادیم به رغم برتری‌اش، با استفاده از توپ‌های برگشتی، چند بار دروازه تیم ما را بشدت تهدید کند. در دقایق پایانی و روی معدود دفعاتی که موفق به باز کردن دفاع حریف شدیم، دیرک دروازه مانع گل شدن ضربه زمینی جهانبخش شد و متعاقب آن نیز یک دفع هشیارانه از مشعل برشام، آخرین امیدهای ما را نقش بر آب کرد تا جام به تلخی برای ما تمام شود و باز هم فقط تماشاگر فینال باشیم! ****** به بهانه ناکامی ایران در رسیدن به فینال جام ملت‌های آسیا اگر را کاشتند سبز نشد زهره فلاح‌زاده: فوتبال را نمی‌توان با اگر و شاید تحلیل کرد. این روزها مدام می‌شنویم اگر آن شوت علیرضا جهانبخش در واپسین لحظات بازی با قطر در نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا به تیرک دروازه میزبان برخورد نمی‌کرد و درون دروازه می‌رفت یا اگر آن گل سوم قطر که توسط معز علی به ثمر رسید میلیمتری آفساید گرفته می‌شد، شاید در فینال می‌بودیم و شاید جام در دستان ما بود. همه اینها اگر و شاید است اما فوتبال را باید از درون زمین تحلیل کرد؛ آنجا که ما خیلی زود در حرکتی غافلگیرانه و با ضربه استثنایی سردار آزمون در دقیقه ۳ به گل رسیدیم؛ اتفاقی که می‌توانست به رویای ما برای رسیدن به قهرمانی بهتر و بیشتر کمک کند اما پس از گل ایران چه اتفاقی افتاد؟ ما بعد از این گل درست مثل ژاپن در نیمه دوم بازی مقابل خودمان در مرحله یک‌چهارم نهایی، تبدیل شدیم به تیمی شلخته و سراسیمه که نمی‌توانست در آن جو وحشتناک ورزشگاه الثمامه که همه عرب‌های حوزه «خلیج فارس» را گرد هم آورده بود تا از قطر میزبان حمایت کنند، بازی معمول خود را انجام دهد. برخلاف انتظار قطر بهترین نمایشش را مقابل ما اجرا کرد و اکرم عفیف بارها خط دفاع ما را آزار داد و یک گل زیبا هم به ثمر رساند. تیم ایران هرگز نتوانست از مهدی طارمی، ستاره بزرگ خود در این دیدار بهره‌ای ببرد و او در چنگال مدافعان قطری اسیر شده بود. امیر قلعه‌نویی می‌توانست استراتژی خود را تغییر دهد و با تعویض این بازیکن و ورود مهدی قایدی که هم رونده است و هم می‌توانست با شیوه بازی خاص خودش مدافعان سختکوش قطر را دور بزند، به دروازه این تیم برسد اما طارمی در زمین ماند و درجا زد. ایران سراسیمه حمله می‌کرد و به جای آنکه عمق دفاع قطر را که پر از روزنه بود، هدف قرار دهد، رو به سانترهای بی‌هدف آورد؛ آن هم در شرایطی که اکثر سانترهای علیرضا جهانبخش یا بسیار کوتاه بود یا مدافع برزیلی قطر یعنی مندز، توپ‌های ارسالی را دفع می‌کرد. در سوی مقابل اما دفاع ایران اشتباهی نمانده بود که انجام ندهد؛ از دفع ناقص و خوردن گل اول تا اخراج شدن خلیل‌زاده و پر کردن آفساید توسط رضاییان که منجر به گل سوم و پیروزی‌بخش قطر شد. از ابتدای مسابقات نوشتیم دفاع ایران بسیار متزلزل ظاهر شده و تیمی که در دیدار دوستانه از بورکینافاسو گل دریافت می‌کند، مقابل ازبکستان در تاشکند نتیجه ۲ بر صفر برده را با مساوی عوض می‌کند یا مقابل فلسطین در همین تورنمنت یک گل راحت دریافت می‌کند، یعنی یک جای کارش می‌لنگد. مرور کنید گلی که ایران از ژاپن دریافت کرد چگونه بود؟ اشتباه مدافع ما، برخورد توپ به بیرانوند و بعد درون دروازه جا گرفتن توپ. کادرفنی نتوانست ضعف دفاع را بپوشاند و هرگز نتوانست مقابل قطر از نظر روحی - روانی تیم را آماده مسابقات کند. در این میان قطر و اردنی که تا همین چند سال پیش کسی روی آنها حسابی باز نمی‌کرد، حالا یکی ۲ دوره متوالی قهرمان قاره شده و دیگری با درخشش مقابل مدعیان همیشگی جام، به فینال رسید. بله! اما و اگر در فوتبال جایی ندارد. بهتر است از جملاتی مثل«چیزی از ارزش‌های ما کم نمی‌شود» فاصله بگیریم. باید بپذیریم در روزهای شکست با این جملات شعاری نمی‌توانیم به فردای بهتر برسیم. تا زمانی که ما به دنبال توجیه شکست‌های‌مان باشیم، تیم‌های دیگر با تلاش بیشتر به نزدیکی ما می‌رسند و حتی گوی سبقت را می‌ربایند. ۳ سال دیگر جام‌جهانی را داریم و ترکیبی که بدون شک دچار تغییرات زیادی میشود. از همین حالا هدف ایران باید صعود از مرحله گروهی جام‌جهانی باشد. هر چه هدف بزرگ‌تر باشد، امکان رسیدن به موفقیت بیشتر میشود.