روزنامه خراسان
1402/12/12
حرکت لاک پشتی در شیرین سازی آب دریا؛ چرا؟
بازدید میدانی خبرنگار خراسان از پروژه بزرگ ترین آب شیرین کن کشور در بندرعباس نشان می دهد ایران در شیرین سازی آب دریا حتی از کویت نیز عقب تر است. با این حال معضل بزرگ صرفه اقتصادی، پیش روی این پروژه قرار دارد حسین بردبار-آن گونه که آمارهای انجمن بین المللی بازچرخانی و نمک زدایی آب (IDRA) نشان می‌دهد وضعیت کشورمان به لحاظ حجم آب تولیدی با آب شیرین کن‌ها باوجود مشکلات رو به تزاید خشکسالی در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس رتبه های آخر را دارد، حتی کمتر از کویت و احتمالا بحرین، به طوری که امارات روزی ۱۲ میلیون مترمکعب آب خلیج فارس را شیرین می کند، عربستان حدود 5.5میلیون (با این توضیح که بیشتر شهرهای مهم و آب شیرین کن های این کشور سمت دریای سرخ هستند نه خلیج‌فارس)؛ قطر، 2.5میلیون، کویت نیز بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار و بحرین ۶۰۰ هزار متر مکعب روزانه آب خلیج فارس را شیرین می کند و البته جای این امیدواری هست که با راه اندازی بزرگ ترین آب شیرین کن ایران در بندرعباس رتبه ما از بحرین جلو بزند، با این حال شروع به کار برای ایجاد زیرساخت های همین آب شیرین کن از 10 سال پیش آغاز شده و قرار است تا بهار سال آینده فاز اول آن به ظرفیت 200 هزار مترمکعب به بهره برداری برسد.البته وضعیت کشورمان به عنوان کشوری که حدود هزار کیلومتر ساحل در خلیج فارس و بیشترین جمعیت را در میان کشورهای حاشیه آن داراست و باوجود خشکسالی‌های چندین ساله به هیچ وجه با میزان کاری که باید برای ساخت آب شیرین کن در کشور بشود، متناسب نیست و جای تامل و آسیب شناسی در این باره وجود دارد. بازدید خبرنگاران از سایت بزرگ ترین آب شیرین کن ایران در بندرعباس به ظرفیت یک میلیون متر مکعب این فرصت را ایجاد کرد که در این گزارش به برخی از ابعاد و ریشه های این عقب افتادگی بپردازیم: برنامه 4ساله توسعه آب شیرین کن شهرک صنعتی خلیج فارس در 35 کیلومتری شهر بندرعباس محل اصلی ساختگاه بزرگ ترین آب شیرین کن کنونی کشور است و آن طور که مدیراجرایی این مجتمع و مدیرعامل شرکت توسعه آب آسیا می گوید این طرح 10 سال پیش در سال 92 آغاز شده و در سال 99 اولین خط انتقال آن به ثمر نشسته است که اکنون 130 هزار مترمکعب آب نمک زدایی شده را به صنایع داخلی تا 825 کیلومتر به سمت فلات مرکزی یعنی تا فولاد اردکان می رساند. به گفته نصرت خوش نیاز زیرساخت های نمک زدایی و انتقال یک میلیون متر مکعب آب خلیج فارس در شهرک صنعتی خلیج فارس آماده شده و در حال تکمیل است، با این حال طی سه ماه ابتدای سال آینده اولین فاز این آب شیرین کن به ظرفیت 200 هزار مترمکعب به بهره برداری می رسد وخط دوم انتقال آب به صنایع داخلی کشور راه اندازی می شود که البته نگاه پدافند غیرعامل و تامین آب شرب برای برخی از شهرهای در طول مسیر نیز وجود دارد. مهندس خوش نیاز درخصوص توسعه این طرح نیز درپاسخ به خراسان می گوید: در فاز توسعه ای برای 600 هزار مترمکعب شیرین سازی آب دریا برنامه ریزی شده که 400 هزار متر مکعب آن طی 4 سال آینده قرار است به بهره برداری برسد و 200 هزار متر مکعب دیگر نیز به تناسب مصرف اضافه خواهد شد.با این حال به گفته وی، ظرفیت خط انتقال به میزان 600 هزار مترمکعب در شبانه روز دیده خواهد شد ولی شیرین سازی در دو واحد نمک زدایی انجام می شود که ظرفیت از 400 هزار مترمکعب به 800 هزار مترمکعب خواهد رسید. دغدغه صرفه اقتصادی منصور هوشمند، مدیر بهره برداری شرکت توسعه آب آسیا در پاسخ به این که بقیه فازهای این طرح چه زمانی به بهره برداری می رسد، می گوید: چون آب تولیدی ما نسبتا گران است، بحث اصلی بحث نیاز است، بعضی از معادن اگر طرح توسعه نداشته باشند اصراری به استفاده از آب ما ندارند، یعنی می گویند ما چاه آبی داشته ایم که با قیمت مفت از زمین آب را بیرون می کشیدیم و چرا بیاییم برای هرمترمکعب 1.5تا 2یورو پول بدهیم، به همین دلیل ما الان هم به اندازه تولیدمان مصرف نداریم. یعنی واحدی که می تواند 200 هزارمترمکعب آب دریا را شیرین سازی کند با ظرفیت کمتری تولید می کند.وی درباره شرایط خشکسالی کشور و نیاز شرکت های آبفا نیز می گوید: شرکت آبفا شاید حاضر به پرداخت این میزان هزینه نباشد، این هزینه ها صرفا برای مصرف کننده واقعی آب در صنایع قابل استفاده است. وقتی شما تشنه اید حاضرید آب معدنی را که سه هزار تومان است، تا 10 هزارتومان نیز بخرید! پمپاژ و انتقال، دلیل اصلی گرانی آب هوشمند با بیان این که آبی که در آب شیرین کن های ما تولید می شود، از لحاظ هزینه برای کشاورزی توجیه ندارد، می گوید: این آب برای معدن مس سرچشمه که بدون داشتن آن تولیدش متوقف می شود، حیاتی است و هزینه آب برای این معدن 2درصد فرایند کار آن است. به گفته وی، پس از انتقال این آب هر مترمکعب 2تا 4یورو تمام می شود در حالی که شیرین سازی این آب در بندرعباس کمتر از یک یورو تمام می شود ولی هرچه مسیر از بندرعباس دورتر می شود، آب نیز گران تر تمام می شود چون هزینه بسیاری باید صرف پمپاژ و انتقال آن بشود. صنایع گل گهر حدود 300 کیلومتری شهرک صنعتی خلیج فارس است که 1800 متر نیز بالاتر از سطح دریاست بنابراین 180 بار استاتیک باید آب را فشار بدهیم که دینامیک آن بیش از 210 بار می شود یعنی باید آب در 7 ایستگاه با فشاری معادل 30 تا 35 بار در لوله هایی به قطر 1600 میلی متر پمپ شود تا به گل گهر برسد، بعد از آن مس سرچشمه قراردارد که 2700 متر از دریا ارتفاع دارد بنابراین با 4 ایستگاه دیگر آب به ارتفاع 900 متر دیگر در لوله هایی به قطر 1400 میلی متر پمپاژ می شود ولی بعد از مس سرچشمه وضعیت سراشیبی به داخل فلات مرکزی را داریم و به همین دلیل هزینه پمپاژ نداریم ولی هزینه لوله کشی وجود دارد و آب در لوله هایی به قطر هزار میلی متر به چادرملو و فولاد اردکان در 825 کیلومتری ساختگاه آب شیرین کن می رسد. فروش با کمتر از نصف قیمت تمام شده البته به گفته هوشمند 25 هزار متر مکعب از آب تصفیه شده این طرح نیز به بندر خمیر برای مصارف شرب می رسد که در فاصله 30 کیلومتری شهرک صنعتی خلیج فارس قرار دارد و 3 هزار متر مکعب نیز به شهر رضوان اختصاص می یابد ولی این آب به قیمت هر مترمکعب 20 هزار تومان به آبفای استان هرمزگان فروخته می شود درحالی که قیمت تمام شده این آب حدود یک یوروست یعنی این آب به قیمتی کمتر از نصف قیمت تمام شده در راستای مسئولیت اجتماعی مان به آبفا فروخته می شود. فشار تحریم ها بهمن غلامپور مدیر هماهنگی آب شیرین کن بندرعباس نیز در گفت و گو با خراسان با اشاره به کارشکنی آمریکایی ها و فشار تحریم ها در فرایند پیشبرد کار آب شیرین کن با بیان این که اکنون در طراحی آب شیرین کن از وابستگی به خارج نجات یافته ایم، اظهار کرد: تمام طراحی فاز یک آب شیرین کن بندرعباس توسط کارشناسان فنی داخلی انجام و بومی سازی شده است. به گفته وی قبلاً برای طراحی آب شیرین کن به شرکت ها و کارشناسان فنی خارجی نیاز داشتیم که به دلیل تحریم ها برخی از آن ها مجبور شدند بروند و برخی شرکت ها نیز تغییر نام دادند تا به دور از چشم آمریکایی ها بتوانند با ما کار کنند.اما در حال حاضر طراحی آب شیرین کن بومی سازی شده و ما می توانیم بدون نیاز به خارجی ها در اسکیل ( مقیاس) بزرگ آب شیرین کن طراحی کنیم.وی با این حال میزان وابستگی به تجهیزات و وسایل خارجی در ساخت آب شیرین کن را در گذشته ۶۰ درصد ذکر کرد و افزود: قبلاً ۴۰ درصد از این تجهیزات در داخل ساخته می شد که این رقم برای فاز فعلی به ۴۵ درصد ارتقا یافته است و تلاش می کنیم برای فاز سوم آن را به ۶۰ درصد برسانیم.
سایر اخبار این روزنامه
2دقیقه عشق و مسئولیت از یک قهرمان
6 اتفاق ویژه در گیشه 1402
حرکت لاک پشتی در شیرین سازی آب دریا؛ چرا؟
بهبود آماری نسبت تسهیلات به سپرده های بانکی استان
پیش‌نیازهای تربیت فرزندان برای ازدواج
اتمام حجت با کارگزاران
ملت پای صندوق جمهوریت
پیشرفته ترین ماهواره تمام ایرانی در فضا
استاد حسن انوری فرزند خلف دهخدا و معین
جنایت شنیع در خیابان الرشید
پالس تورم زیر 30 درصد از جانب تولید
۱۱ شهرستان سیستان و بلوچستان در محاصره سیل و آب‌گرفتگی
خراسان رضوی جزو ۳ استان آخر در تجهیزات درمانی
