رشد ۱۸ برابری سرمایه‌گذاری خارجی گردشگری  در دولت رئیس‌جمهور شهید

جوان آنلاین: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با مرور کارنامه سه ساله دولت سیزدهم، برخی اقدامات را که از سوی سید ابراهیم رئیسی ـ رئیس‌جمهور شهید‌ـ در این سه حوزه کاری به سرانجام رسید، تشریح کرد. 
دولت سیزدهم در سه حوزه مرتبط با گردشگری و میراث فرهنگی در حالی فعالیت خود را سه سال پیش شروع کرد که کشور بیش از دو سال درگیر همه‌گیری کرونا بود و شیوع این ویروس، بسیاری از کسب‌وکار‌ها از جمله کسب‌وکار‌های حوزه گردشگری را به تعطیلی و حتی ورشکستگی کشانده بود. با این حال دولت مصمم شد تا با یک برنامه‌ریزی دقیق در همان روز‌های اول فعالیت، بتواند خسارات وارد شده از همه‌گیری کرونا را جبران کند؛ نخستین قدم در این دولت، رفع محدودیت‌ها و صدور روادید برای گردشگران خارجی بعد از ۲۰ ماه توقف بود. این اقدام یک گام اساسی در حوزه گردشگری به شمار می‌رفت و راه را برای فعالیت دولت سیزدهم در حوزه گردشگری هموار کرد. همین اقدامات باعث شد تا دولت در مسیر احیای ظرفیت‌های گردشگری در دو سال (طبق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی) به جذب ۱/۷ میلیون گردشگر و کسب درآمد ۷/۸ میلیارد دلاری موفق شود.   گردشگران خارجی چقدر در ایران خرج کردند؟
آمار‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نشان می‌دهد، گردشگران خارجی ۲/۶ میلیارد دلار در ایران در سال ۲۰۲۲ هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۵/۷۳ درصد رشد داشته‌است، در حالی که خارجی‌ها در سال ۲۰۲۱ بیش از ۵/۲ میلیارد دلار در ایران خرج کرده‌بودند، رقمی حدود ۷/۸ میلیارد دلار طی دو سال، البته هزینه‌کرد گردشگران داخلی ایران هم باید به این ارقام اضافه شود. 
مطابق آنچه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام کرده‌است ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۱ برای سفر‌های داخلی ۲۲۵ هزار میلیارد تومان و در سال ۲۰۲۲ بیش از ۳۱۶ هزار میلیارد تومان هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن با ۱/۴۰ درصد رشد مواجه شده است. رئیس‌جمهور فقید همواره بر لزوم بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های بالقوه ایران و رسیدن جذب گردشگران خارجی به ۱۵ میلیون نفر در سال تأکید داشت، اقداماتی از جمله گردشگری خانواده‌محور، لغو روادید گردشگری با کشور‌های هدف و تسهیل و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش گردشگری از جمله مهم‌ترین محور‌های مورد تأکید او و سرلوحه دولت سیزدهم در صنعت گردشگری بود.   سهم ایران از سفر‌های جهان و خاورمیانه


وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ادامه این گزارش، با استناد به داده‌های سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که ورود گردشگران خارجی به ایران در آن رشد قابل‌توجهی داشته است. در این سال ۱/۴ میلیون سفر توسط گردشگران خارجی به مقصد ایران انجام شده‌است که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۳۱۵ درصد رشد داشته، یعنی بیش از چهار برابر شده‌است. با وجود این، سهم ایران از جذب گردشگران خارجی همچنان اندک است و تنها ۴/۰ درصد از کل سفر‌های گردشگری خارجی در سال ۲۰۲۲ به مقصد ایران انجام شده است. رشد ۳۱۵ درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران در سال ۲۰۲۲ در حالی ثبت شده‌است، که سال ۲۰۲۰ با شیوع کرونا شاهد افت ۸۳ درصدی و در سال ۲۰۲۱ نیز شاهد افت حدود ۳۰ درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران بودیم. این در حالی‌است که کل سفر‌های گردشگری خارجی به مقصد خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ نیز بالغ بر ۶۶ میلیون سفر بوده‌است که این رقم با رشد ۱۶۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه و سهم ایران از کل گردشگران خارجی ورودی به این منطقه حدود ۶ درصد برآورد شده‌است. وزارت میراث فرهنگی، گردشکری و صنایع‌دستی در نمایشگاه «روایت خدمت» در شهریور سال گذشته (۱۴۰۲)، گزارشی آماری و مقایسه‌ای از اقدامات دو سال گذشته خود ارائه کرد که علاوه بر افزایش ۳۱۳ هتل در کشور (بدون احتساب مناطق آزاد) برای فعالیت ۸۴۹ اقامتگاه بوم‌گردی مجوز صادر کرده‌است.   ۲۵۶ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری ایران
گزارش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از کارنامه دولت سیزدهم در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری حاکی از این است که این بخش از ابتدای دولت سیزدهم ۱۸ برابر رشد داشته و تا پایان سال ۱۴۰۲ به رقم ۲۵۶ میلیون دلار رسیده‌است. این گزارش همچنین اقدامات دولت سیزدهم در حوزه میراث فرهنگی را «بسیار خوب» ارزیابی کرده‌است. ۴۲۷ اثر منقول، ۵۹۵ اثر غیرمنقول، ۳۰۲ اثر طبیعی و ۴۷۶ اثر ناملموس و در مجموع هزارو۸۰۰ اثر در دو سال در فهرست آثار ملی ثبت شده‌است. بر این اساس، در سال ۱۴۰۰ پرونده برنامه ملی «حفاظت از خوشنویسی» در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد، همچنین در سال ۱۴۰۲ چهار پرونده بین‌المللی مشترک یلدا (چله)، مهارت ساختن و نواختن ساز عود، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی و هنر سوزن‌دوزی ترکمن در اجلاس شهر رباط کشور مغرب، مهر تأیید گرفت، که به ارتقای جهانی ایران به رتبه ششم در فهرست جهانی ناملموس یونسکو منجر شد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از این اتفاق با عنوان «جهشی کم‌نظیر» نام برده‌است.   جشن مهرگان، رباب و تولید سنتی گلاب در نوبت ثبت جهانی
همچنین بر اساس برنامه ۱۰ ساله، در حوزه میراث ملموس دو پرونده جهانی میراث فرهنگی ملموس منظر فرهنگی ماسوله و هگمتانه و مرکز تاریخی همدان تدوین و ارسال شد. همچنین ارزیابی میدانی یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های ثبت سریالی جهان با عنوان ۵۶ کاروانسرای ایرانی انجام شد، هفت پرونده میراث فرهنگی ناملموس شامل افطاری و باور‌های اجتماعی و فرهنگی، هنر تذهیب، برنامه ملی زیارت رضوی و جشن سده در سال میلادی ۲۰۲۳ ثبت شد و جشن مهرگان، هنر ساختن و نواختن رباب و تولید سنتی گلاب و باور‌های اجتماعی ـ فرهنگی وابسته به آن نیز برای سال میلادی ۲۰۲۴ به یونسکو ارسال شده‌است که در فرایند اقدامات برای ثبت آثار و عناصر فرهنگی در یونسکو قرار دارد. 
تمرکز بر برنامه‌های ثبت‌های ملی و جهانی در دولت سیزدهم شتاب بیشتری گرفت، در گام اول وزارت میراث فرهنگی سند چشم‌انداز ۱۰ سالانه ثبت جهانی میراث ناملموس را تدوین کرد، در گام دوم شورای سیاست‌گذاری ثبت جهانی با حضور خبرگان، پیشکسوتان میراث فرهنگی برای نخستین‌بار تشکیل شد، نتایج این دو اقدام، بررسی، اولویت‌بندی و تشکیل ۲۰۰ پرونده میراث فرهنگی برای ثبت جهانی است. 
سال ۱۴۰۰ پرونده برنامه پاسداری از خوشنویسی در یونسکو ثبت شد، در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در دو سال متوالی، با ثبت‌جهانی هفت پرونده در فهرست جهانی میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در دولت سیزدهم، ایران در این فهرست با دو رتبه صعود اکنون در جایگاه پنجم ثبت آثار جهانی قرار گرفت. 
امسال سه پرونده هنر تذهیب، افطار و سنت‌های فرهنگی اجتماعی آن و جشن سده در اجلاس جمهوری بوتسوانا در آفریقا، به صورت بین‌المللی و مشترک تصویب و در فهرست جهانی قرار گرفت. با ثبت این سه پرونده، مجموع آثار میراث فرهنگی ایران که در فهرست جهانی کمیته بین‌دولتی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده‌است به ۲۴ شاخص رسید و جایگاه ایران را در میان ۱۸۲ کشور عضو این کنوانسیون، با یک رتبه ارتقا از ششم در سال ۲۰۲۲ به پنجم جهان در ۲۰۲۳ رساند، سال گذشته ایران در رتبه هفتم جهان قرار داشت که با ثبت جهانی چهار پرونده (شب یلدای ایرانیان، هنر سوزن‌دوزی ترکمن، هنر ساختن و نواختن عود، مهارت پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی) رتبه ایران به ششم جهان ارتقا یافت.