دفاع از حق تصمیم‌گیری ایران برای نفت خود، در دادگاه لاهه

«...تصمیم ملی شدن صنعت نفت نتیجه اراده سیاسی یک ملت مستقل و آزاد است. تمنا دارم به این نکته توجه بفرمایید که درخواست ما از شما این است که به اتکای مقررات منشور ملل متحد، از دخالت در موضوع خودداری فرمایید. عرایض خود را به همین جا خاتمه می‌دهم و اگر نتوانستم حقانیت و مظلومیت ملت ایران را کاملاً به معرض افکار عمومی دنیا بگذارم، امیدوارم که لااقل حقانیت ما به دیوان ثابت شده باشد.» 72 سال پیش در چنین روزی، برابر با ١٩ خرداد ١٣٣١ خورشیدی، محمد مصدق، نخست‌وزیر وقت ایران با ایراد نطقی تاریخی در دادگاه لاهه که بخش پایانی آن را در ابتدای این متن مشاهده کردید، وجدان جهانیان را به قضاوت درباره نقض حقوق ملت‌های ضعیف طلبید. مصدق که برای دفاع از حق ایران و اقدام دولت در ملی اعلام کردن صنعت نفت، راهی مقر دیوان بین‌المللی دادگستری در شهر لاهه هلند شده بود، قضات دادگاه را از آلوده شدن به سیاست برحذر داشت و تاکید كرد قاضی باید مقابل قلدر و غاصب بایستد و نه آن که جانب طرف قدرتمندتر را بگیرد. مصدق پس از ایراد نطق 70 دقیقه‌ای خود به زبان فرانسه، پروفسور رولن، حقوقدان بلژیكی را برای دفاع قضایی از حقوق ایران در برابر شكایت انگلستان، به دادگاه معرفی کرد.