[عبدالباسط انصاری] «بنده گفتم که این روند عقب‌نشینی[مقطع اول مذاکرات] باید متوقف و تبدیل شود به روند پیشروی و نخستین قدمش هم باید در همان دولتی انجام بگیرد که این عقب‌نشینی در آن انجام گرفت و همین کار هم شد». اینها بخشی از سخنان رهبر انقلاب در 13دی‌ماه 86و توصیف ایشان از شرایط دوره ابتدایی مذاکرات هسته‌ای است که بعد از دو سال عقب نشینی(82 تا 84) و رویکرد نسبتا منفعل دولت اصلاحات، زیاده‌خواهی غرب متوقف نشد و با تذکر معظم له و در انتهای دولت هشتم رویکرد پیشروی در دستور کار قرار گرفت. رویکردی که در مقاطع بعدی مذاکرات و در دولت‌های بعدی نیز با هدایت ایشان و تصمیم مجموعه نظام در شرایط گره خوردن مذاکرات و زیاده‌خواهی غرب به انحای دیگری در دستور کار قرار گرفت. اکنون و پس از قطعنامه ضدایرانی اخیر شورای حکام، رویترز مدعی شده است آژانس در نامه‌ای محرمانه به اعضای شورای حکام اطلاع داده که ایران توسعه آبشارهای غنی‌سازی‌ با سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 را در دستور کار قرار داده است. اقدامی که باید آن را پاسخی به سیاسی‌کاری و زیاده خواهی آژانس و غرب ارزیابی کرد. نگاهی به جزئیات و جوانب اقدام تازه جمهوری‌اسلامی در پاسخ آژانس و تأثیر آن بر آینده مذاکرات و پرونده هسته‌ای خواهیم داشت:

 گزارش رویترز از برنامه توسعه آبشارهای جدید ایران
خبرگزاری رویترز در گزارشی با عنوان: «گزارش آژانس: ایران سانتریفیوژهای بیشتری در تاسیسات غنی‌سازی‌ فردو نصب می‌کند» در مورد واکنش ایران به قطعنامه اخیر شورای حکام نوشته است: «دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در گزارشی که دیپلمات‌ها آن را یک تلافی محدود در واکنش به قطعنامه شورای حکام توصیف کردند، گفت: «ایران به‌سرعت سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم اضافی را در سایت فردو خود نصب کرده و راه‌اندازی سایر سانتریفیوژها را آغاز کرده است.دیپلمات‌ها گفتند که ایران به قطعنامه هفته گذشته آژانس علیه خود با افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در دو سایت زیرزمینی غنی‌سازی در فردو و نطنز پاسخ می‌دهد، اما تشدید تنش به اندازه‌ای نیست که بسیاری از آن می‌ترسیدند.»

نصب هشت آبشار از سانتریفیوژهای پیشرفته در پاسخ به قطعنامه ضدایرانی  
رویترز درباره جزئیات پاسخ ایران افزوده است: «گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به کشورهای عضو ارسال شد، گام‌هایی را که ایران تاکنون برداشته است، تشریح می‌کند و تنها گام‌های ملموس تا‌کنون در سایت زیرزمینی فردو، که در کوهی حفر شده، برداشته شده است. در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است: «در 9و 10ژوئن... ایران به آژانس اطلاع داد که هشت آبشار حاوی 174سانتریفیوژ IR-6طی 3 تا 4 هفته آینده در واحد یکFFEP (کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو) نصب خواهد شد. آبشارها دسته‌ای از سانتریفیوژها هستند. در این گزارش با اشاره به یکی از آن‌ها آمده است: «در 11ژوئن 2024، آژانس در FFEP راستی‌آزمایی کرد که ایران نصب سانتریفیوژهای IR-6 را در دو آبشار در واحد یک تکمیل کرده است. نصب سانتریفیوژهای  IR-6از پیشرفته‌ترین مدل‌های سانتریفیوژ ایران در چهار آبشار دیگر ادامه دارد.   پیش از این آبشارهای جدید، فردو در مجموع 8 آبشار فعال داشت. ایران همچنین به آژانس اطلاع داد که 18آبشار از ماشین‌های پیشرفته IR-2m را در کارخانه غنی‌سازی زیرزمینی خود در نطنز راه‌اندازی خواهد کرد. در این گزارش آمده است: «ایران هیچ اطلاعاتی درباره زمان انجام این فعالیت ارائه نکرده است.»

 واکنش آمریکا و گروه هفت به پاسخ قاطع ایران
متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنشی تهدیدآمیز به این اقدام ایران عنوان کرده است: «گزارشی که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شده تصریح می‌کند ایران به‌دنبال تداوم گسترش برنامه‌ هسته‌ای خود در راه‌هایی است که هیچ هدف صلح‌آمیز معتبری ندارند. این اقدامات برنامه‌ریزی شده هر چه بیشتر باعث تضعیف ادعاهایی که ایران برخلاف آن مطرح می‌سازد می‌شوند. اگر ایران این برنامه‌ها را اجرا کند ما به‌صورت متناسب به آن پاسخ خواهیم داد.» همچنین گروه هفت موسوم به G7 در بیانیه پایانی نشست خود در ایتالیا با اشاره به افزایش سطح و سرعت غنی‌سازی‌ ایران عنوان کرد: «ما از تهران می‌خواهیم تشدید تنش‌های هسته‌ای و ادامه فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را که هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد، متوقف کند. ایران باید در تعامل با جامعه جهانی تضمین‌های قانع‌کننده‌ای بدهد که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است.» همچنین در این بیانیه عنوان شده است درصورت ارسال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه این گروه آماده پاسخ به ایران است.

اهداف جمهوری‌اسلامی از پاسخ قاطع به سیاسی‌کاری آژانس
نظر به مقدمه‌ای که ذکر شد، رویکرد جمهوری اسلامی در انجام چنین پاسخی را باید در چارچوب سیاست کلان نظام در پاسخ به زیاده خواهی و بدعهدی آژانس و غرب ارزیابی کرد. آغاز پاسخ به بدعهدی غرب در انتهای دولت اصلاحات، افزایش تعداد سانتریفیوژها، سطح و ذخایر مواد غنی شده در انتهای دولت دهم و تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها توسط مجلس یازدهم در انتهای دولت پیشین را باید ازجمله واکنش‌های نظام در ماه‌های انتهایی دولت‌های مختلف در برابر بدعهدی غرب در ماجرای هسته‌ای قلمداد کرد. بدین معنا که با بدعهدی و افزایش فشارها از سوی آژانس و غرب، به‌ویژه در انتهای دولت‌های ایران، نظام نیز با توسعه برنامه هسته‌ای هم درصدد افزایش بازدارندگی خود برآمد و هم با اقدام به موقع، اصطلاحا دست دولت آتی را برای چانه زنی و مذاکره، بازتر کرد. پاسخ تازه ایران به قطعنامه مغرضانه اخیر را نیز باید با همین نگاه تحلیل کرد. به‌ویژه آنکه امکان روی کار آمدن ترامپ در آمریکا محتمل است و اروپا نیز در پی انتخابات پارلمانی اخیر به سمت راست گرایی افراطی گردش داشته است، نظام باید گزینه‌ها و ابزارهای مانور دولت آتی در موضوع هسته‌ای را در چنین شرایطی گسترده‌تر و متنوع‌تر کند. تاثیر این اقدام در مذاکرات دولت آتی با هر گرایشی یقینا مثبت خواهد بود و غرب را وادار به امتیاز دادن بیشتر به ایران خواهد کرد و یا در حداقلی‌ترین حالت آنان مجبور می‌شوند به محدود کردن همین روند توسعه هسته‌ای از سوی ایران، در برابر کاهش تحریم‌ها اکتفا کنند.