دستِ کمبودها بر گلوی اورژانس مشهد

بهاره موفقی/ کمبود تجهیزات و نیروی انسانی چنان دست بر گلوی اورژانس مشهد انداخته است که با توجه به سیل عظیم زائران، شرایط خدمت رسانی در کلان شهر مشهد را سخت و نفس گیر کرده است. کمبود 60 پایگاه اورژانس و 300 نیروی انسانی برای اورژانس در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد به همراه کمبود 85 دستگاه آمبولانس در سطح شهر مشهد، آمار نگران کننده ای است که وضعیت اورژانس کلان شهر مشهد را به خوبی نشان می دهد. همین کمبودها در کنار عواملی دیگر منجر شده است که زمان رسیدن اورژانس این کلان شهر در محل حادثه نسبت به میانگین کشوری 2 دقیقه بیشتر باشد. به گزارش خراسان رضوی، 18 تیرماه سال گذشته، روزنامه خراسان گزارشی تحت عنوان «اورژانس مشهد در کمای کمبود اعتبار!» منتشر کرد که در آن به نیاز اورژانس مشهد به بیش از هزار میلیارد تومان اعتبار و وضعیت کمبودهای اورژانس مشهد پرداخت. 21 آذر ماه سال 1401 نیز روزنامه خراسان گزارشی با عنوان «وضعیت اورژانسی اورژانس مشهد!» منتشر و در آن به خدمت رسانی اورژانس کلان شهر مشهد با ظرفیتی کمتر از 50 درصد ظرفیت مورد نیاز، آن هم  با دستگاه های فرسوده اشاره کرد.   کمبود 60 پایگاه اورژانس  و 300 نیروی انسانی برای اورژانس  علی یزدانی، رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره کمبود ناوگان آمبولانس و آمبولانس های فرسوده می گوید: در این سال هایی که آمبولانس ها را در اختیار داریم بیش از 200 هزار کیلومتر کار کردند . طی سال های گذشته توانستیم تعداد 50 دستگاه آمبولانس را بازسازی کنیم. با تامین اعتبار لازم این روند بازسازی ادامه خواهد داشت. سازمان اورژانس کشور نیز در تلاش است آمبولانس جدید به ناوگان اورژانس پیش بیمارستانی کشور اضافه کند و با تمهیدات انجام شده، سهمیه مناسبی  به مشهد تخصیص خواهد یافت. وی تصریح می کند: مطابق استانداردهای کشور باید برای هر 25 هزار نفر جمعیت، یک پایگاه اورژانس ایجاد شود. بر اساس برنامه ششم و هفتم توسعه، 60 پایگاه کمبود داریم که بیش از 80 درصد این کمبودها مربوط به شهر مشهد است. در حال حاضر ۹۰ آمبولانس فعال در اورژانس مشهد وجود دارد. همچنین در شهر مشهد ۸۵ دستگاه آمبولانس جدید نیاز داریم. وی ادامه می دهد: بزرگ ترین چالش کمبود پایگاه، موضوع  قیمت بسیار بالای زمین در مشهد است و این موضوع به همکاری مسئولان سازمان ها و نهادها با اورژانس و همچنین مشارکت خیران و واقفان نیاز دارد. یزدانی در پاسخ به این سوال که چه تعداد نیروی انسانی برای اورژانس در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیاز داریم، بیان می کند: با این که سال گذشته مجوز استخدام 228 نفر داده شد باز هم کمبود نیرو داریم که در حال پیگیری برای دریافت مجوز به کارگیری  نیروی جدید هستیم. حداقل 300 نیروی دیگر کمبود داریم تا به میزان استاندارد برسیم. رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره تعداد پایگاه های هوایی در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی مشهد می گوید: تعداد پایگاه‌های  دانشگاه  علوم پزشکی مشهد 164 پایگاه است. پایگاه‌های شهر مشهد هم اکنون با احتساب پایگاه‌های اورژانس هوایی  و دو اتوبوس آمبولانس، 78 پایگاه است و 13 موتورلانس نیز از سال گذشته به این ناوگان اضافه شده است تا در نقاط پرترافیک فعالیت کنند. تعداد 21 دستگاه موتور جدید نیز خریداری شده و در حال تجهیز است که تا انتهای سال 1403 به ناوگان قبلی اضافه خواهد شد.   تاخیر اورژانس مشهد؛ 2 دقیقه بیشتر از میانگین کشوری وی درباره زمان استاندارد رسیدن اورژانس بیان می کند: زمان استاندارد در کلان شهرها 12 دقیقه است درحالی که در مشهد این میزان 14 دقیقه است. علت آن حجم بسیار زیاد ماموریت ها و کمبود پایگاه  است. همچنین عوامل دیگری مانند  ترافیک شدید شهری و بافت های  قدیمی با ایجاد دسترسی های محدود، تماس های  غیر ضروری و درخواست ماموریت های غیر اورژانسی  از دیگر مواردی است که در افزایش زمان ماموریت موثر است.   5 درصد تماس ها مزاحمت تلفنی و 45 درصد تماس ها ی نامرتبط  یزدانی   در پاسخ به چگونگی وضعیت میزان تماس ها با اورژانس مشهد می گوید: به صورت متوسط روزانه بین 3 تا 4 هزار تماس با اورژانس 115 دانشگاه علوم پزشکی مشهد برقرار و از این تعداد به صورت متوسط 900 ماموریت اورژانسی انجام می شود. متأسفانه از این میزان تماس 5 درصد مزاحمت و 45 درصد نامرتبط است. باید با فرهنگ سازی بتوانیم تماس های مزاحمی و غیرمرتبط و غیراورژانسی را کاهش دهیم زیرا این موضوع  موجب پشت خط ماندن بیماران و مصدومان و افزایش زمان خدمت رسانی می شود. یزدانی در پاسخ به این سوال که پیگیری های صورت گرفته برای رفع مشکلات اورژانس در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد چه بوده است، بیان می کند: با توجه به این که مشهد در مراسم بزرگ ملی و استانی مانند دهه آخر ماه صفر و سال تحویل و سخنرانی مقام معظم رهبری و ... میزبان میلیون ها زائر و مجاور بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) است، رئیس سازمان اورژانس کشور به صورت حضوری و به عنوان فرمانده میدان، پوشش خدمات فوریت های پزشکی را عهده دار می شود و از ظرفیت سایر دانشگاه های علوم پزشکی برای پوشش خدمات فوریت های پزشکی استفاده می شود. وی می افزاید: بنابراین پیگیری مشکلات اورژانس درمشهد مقدس با توجه ویژه رئیس سازمان اورژانس کشور در  سطح ملی در حال انجام است. در سطح استانی نیز توسط رئیس دانشگاه در استانداری پیگیری می شود که امسال برای اولین بار ردیف اعتبار اختصاصی توسط استانداری برای تجهیز پایگاه های اورژانس پیش بیمارستانی مشخص شده است. در سطح استانی نیز برای توسعه پایگاه های جاده ای ردیف اعتباری از سوی استانداری برای ساخت و تجهیز 22 پایگاه و 15 پد بالگرد اختصاص یافته و پیگیری لازم انجام شده است. یزدانی خاطر نشان می کند: در خصوص تجهیزات پزشکی، همه آمبولانس ها تجهیزات پایه و  مناسب فوریت های پزشکی را دارند و با تلاشی که انجام شده است بیش از  60 درصد آمبولانس های  اورژانس پیش بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تجهیزات پیشرفته دیگری مانیتورینگ قلبی و الکتروشوک،AED و ونتیلاتور  مجهز شده اند. درحال تلاش هستیم تا تمامی آمبولانس ها را مجهز کنیم.