روزنامه خراسان
1403/04/02
پرچمدار پاسداشت فارسی در تاجیکستان و شمه‌ای از شگردهای «طنز فاخر»
شاه منصور شاه میرزا -کارشناس میز تاجیکستان در موسسه اکو شب صدرالدّین عینی،شاعر برجسته و جریان ساز تاجیکستانی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. این برنامه با همکاری مجلّه بخارا، خانه هنرمندان، انتشارات نگارستان اندیشه و ندای تاریخ برگزارشد. در ابتدای این نشست علی دهباشی، سردبیر مجلّه بخارا با اشاره به نقش صدرالدین عینی به بیان مطالبی درباره این شاعر تاجیکستانی پرداخت و سپس دکتر نظام‌الدین زاهدی، سفیر فوق‌العاده و کامل‌حقوق جمهوری تاجیکستان در تهران به عنوان نخستین سخنران مراسم به جایگاه دعوت شد. سفیر تاجیکستان در سخنرانی خویش به شخصیت عینی، زمان زندگی و نقش استاد در شکل‌گیری و رشد ادبیات‌شناسی، زبان‌شناسی، فعالیت های لغت‌نگاری و نقش این ابرمرد تاریخ تاجیکستان در حفظ و بقای ارزش های ملی اشاره کرد. دکترنظام الدین زاهدی گفت: زمان زندگی استاد عینی به دوره پیروز‌ی انقلاب اکتبر و تحولات بزرگ در آسیای مرکزی و تهدیدها و چالش های سیاسی و اجتماعی، اوج فعالیت های پانترکیسم در آسیای مرکزی راست آمد. استاد در این گیر و دارها پرچمدار مبارزه برای تثبیت ملت تاجیک در منطقه به عنوان ملت کهن و متمدن شد و در این امر دست به تألیف کتاب نمونه ادبیات تاجیک زد که در سال 1926 در مسکو منتشر شد. عینی با این کتاب ثابت کرد ملت تاجیک صاحب تمدن و ادبیات غنی است و پس از چاپ این کتاب بود که استقلال تاجیکستان به رسمیت شناخته شد و در سال 1929 تاجیکستان به عنوان جمهوری مستقل شکل گرفت. پژوهشگر خستگی ناپذیر او در ادامه به این نکته که در اتحاد شوروی نمایندگان بیش از 200 قوم و ملت زندگی می‌کردند، ولی برای همه آن ها میسر نشد استقلال خویش را کسب کنند، اشاره کرد و در تأسیس جمهوری تاجیکستان خدمت استاد عینی و یارانش را مهم دانست. سفیر تاجیکستان افزود: استاد عینی از اولین پژوهشگران عرصه ادبیات بود و در این زمینه کتاب و رساله‌های ارزشمندی از زندگی و آثار استاد رودکی، فردوسی، سعدی، ابن سینا، کمال خجندی، بیدل، واصفی و ده ها نفر از مفاخر فارسی تاجیکی تألیف کرد و از نخستین ها بود که در فرهنگ‌نگاری گام جدّی نهاد و لغت نیمتفصیلی زبان تاجیکی را تدوین کرد. سفیر گفت: شخصیت عینی مظهر اصلی معنوی تاجیکان است. خدمات عینی نه تنها برای مردم تاجیک، بلکه برای سایر ملل دنیا قابل احترام و اعتراف است. این است که امامعلی رحمان، رئیس جمهور حق‌شناس تاجیکستان با اعطای عنوان قهرمان تاجیکستان از زحمات این علاّمه قدردانی کرد. آثار استاد عینی راهنمای معنوی مردم تاجیک است و ما از آن افتخار داریم که ایشان نه تنها در تاجیکستان، بلکه در جهان و از جمله ایران عزت و اکرام دارند. جنبه دیگر خدمات استاد که کمتر به آن توجّه شده تلاش های بی‌وقفه ایشان در حفظ زبان فارسی تاجیکی است. قرن بیستم زمان کاهش گستره زبان فارسی بود و در شبه قاره پیامدهای منفی آن را همگی شاهد بودیم. همین چالش، سرنوشت زبان فارسی در آسیای مرکزی را تهدید می‌کرد و با تلاش عینی و هم‌فکرانش این کار صورت گرفت و در تاجیکستان زبان فارسی حفظ شد که این ثمره تلاش استاد عینی بود. شناخت عینی در ایران به حدّ کافی بوده و بیشتر آثار استاد در کشور دوست منتشر شده و با تحقیقات و توضیحات و تعلیقات در خدمت جامعه ادبی قرار گرفته است. همچنین، آثار تحقیقی فراوان دانشمندان ایرانی راجع به اندیشه و افکار استاد نیز منتشر شده است. استاد عینی در نگاه پژوهشگران ایرانی در ادامه علی‌اشرف مجتهد شبستری، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان به موضوع عینی و حفظ زبان، مبارزه‌های او در مقابل پانترکیسم و تلاش های او در پایداری زبان تاجیکی فارسی در ورارود اشاره و تأکید کرد عینی در روزگاری که از چهار سو مورد حمله و تهدید بود، دست از مبارزه برنداشت و نام خود را به عنوان مصلح اجتماعی مسجل کرد. مسعود عرفانیان، محقّق ایرانی در سخنرانی خود کتاب تاریخ اجتماعی بخارا بر اساس یادداشت های عینی را که توسط دکتر آزیتا همدانی، عینی‌شناس ایرانی منتشر شده است، نقد و بررسی کرد. وی به نقش انتشارات ایران در معرفی آثار استاد عینی نیز اشاره و تأکید کرد در این زمینه هنوز جای کار باقی است. آرش ایرانپور، پژوهشگر ایرانی به ارزش و اهمیت آثار عینی در حفظ زبان فارسی اشاره کرده، راجع به کتاب اخگر انقلاب، -مجموعه اشعار استاد عینی توضیحاتی ارائه کرد که کتاب مذکور با همت ایشان در ایران منتشر شده است. محسن فرحبر، ادبپژوه ایرانی از دیگر سخنرانان برنامه بود که از پژوهش تازه‌اش، کتاب نامه‌های استاد عینی و لاهوتی نکاتی را بیان کرد. او اظهار کرد: کتاب مذکور هم اکنون در دست چاپ است و برای بار نخست به صورت کامل در ایران منتشر خواهد شد. در این برنامه دکتر عبدالخالق نبوی، دانشمند تاجیک درباره نقش استاد عینی در ترقّی نثر تاجیک به صورت ویدئویی سخنرانی داشت و شعرایی از بخارا اشعار خویش را قرائت کردند.
سایر اخبار این روزنامه
خطر قطبی شدگی
واکاوی جنایت هولناک خیابانی
چرخش ترامپی بایدن!
پیونگ‌یانگ، خاکریز جدید کرملین
طغیان کنه‌های ناقل تب کریمه کنگو
عاشقانه‌ای پس از عملیات «مرصاد»
کمی تا قسمتی مناظره
غفلت از 4 میلیون رای‌اولی
نقشه راه مردمی‌سازی اقتصاد
پرچمدار پاسداشت فارسی در تاجیکستان و شمه‌ای از شگردهای «طنز فاخر»
ولادت باسعادت امام هادی(ع) را تبریک می‌گوییم
جبهه شمال روی نقطه جوش!
زخم‌کاری‌روان‌شناس‌نماها به کودکان
حمل و نقل روی اعصاب مردم
