قدرتنمایی چین، روسیه و ایران در نظم جدید جهانی
[فرشته کیانی] «موازنه قدرت در آسیا علیه آمریکا در حال تغییر است و نظم جهانی لیبرال در مارپیچ نزولی گرفتار. پس جای تعجب نیست که دوستان و دشمنان از افول آمریکا میگویند؛ آمریکایی که حالا به یک استراتژی بزرگ برای مقابله با چین، روسیه و ایران نیاز دارد.» اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا در تحلیلی به افول نظم جهانی تحت سیطره آمریکا و آنچه قدرتش را تهدید میکند، پرداخته است که در ادامه بخش هایی از آن را میخوانید:
شکست دولتهای متوالی آمریکا در مقابله با هژمونی ایران
اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا (The Council on Foreign Relations) در تحلیلی با عنوان «نظم جهانی در چرخه نزولی و سراشیبی است» نوشت: «آمریکا به یک استراتژی بزرگ برای مقابله با سه تهدید (چین، روسیه و ایران) نیاز دارد.» این اندیشکده در ادامه با بیان اینکه نظام بینالملل در چالشبرانگیزترین دوران خود از سالهایی که به بحران موشکی کوبا (که با نام بحران اکتبر ۱۹۶۲ نیز شناخته میشود و به بنبست اتمی ۱۳ روزه میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی اشاره دارد) منتهی شد، به سر میبرد، نوشت: «نظم جهانی لیبرال به تدریج در حال فرسایش است. روابط آمریکا و چین در مسیر یک رویارویی احتمالی قرار دارد؛ در حالی که موازنه قدرت در آسیا علیه آمریکا تغییر میکند. روسیه به دنبال انقراض سیستم امنیتی اروپاست. جنگ غزه هم نشاندهنده شکست دولتهای متوالی آمریکا در مقابله موثر با برتری هژمونی ایران است. دیپلماسی آمریکایی هنوز در هیچ یک از این موارد، خطر پایدار را کاهش نداده است.»
تایوان و خطر رویارویی بالقوه هستهای میان دو ابرقدرت چین و آمریکا
اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا با تمرکز بر مساله تایوان مینویسد: «به نظر میرسد که واشنگتن و پکن هر دو میخواهند سال 2024 را آرام و بدون حادثه پشت سر بگذارند. جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، درصدد انتخاب مجدد است و شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، میخواهد بر چالشهای اقتصادی داخلی خود تمرکز کند. با این حال، سال 2025 و پس از آن موضوعی کاملا متفاوت است. به نظر نمیرسد که هیچ یک از طرفین آماده کوتاه آمدن در مورد تایوان باشند که به احتمال زیاد باعث جرقه جنگ بین دو کشور میشود. چین به آمادهسازی نیروهای نظامی خود در صورت رویارویی بر سر تایوان ادامه میدهد. به نظر میرسد واشنگتن بهطور روزافزون مایل است به جنگ با چین بر سر تایوان وارد شود و دولت بایدن -که از سوی هر دو حزب در کنگره در اینباره تشویق میشود- بهشدت در راه تقویت هر عنصر روابط دوجانبه آمریکا و تایوان اعم از نظامی، اقتصادی، دیپلماتیک و با وجود اعتراضات شدید پکن تلاش میکند. بنابراین، سیاست «چین واحد» که صلح را در سراسر تنگه تایوان برای نیمقرن حفظ کرده است، با اقدامات دو کشور در مخاطره است. آمریکا و چین به سمت فاجعه بر سر تایوان پیش میروند و ظاهرا هیچ یک اراده سیاسی و ابتکار دیپلماتیک برای توافق یا رسیدگی جدی به این رویارویی بالقوه هستهای را ندارند.»
رنگباختن اصول نظم جهانی آمریکایی با اتحاد مسکو، چین و سایرین
این اندیشکده درباره همکاری مسکو، چین و سایر کشورها و تاثیر آن بر نظم جهانی ادامه میدهد: «ولادیمیر پوتین احتمالا تصرفات خود را در شرق اوکراین و قطعا «کریمه» تسلیم نمیکند. هرگونه موفقیت نظامی اوکراین در کریمه ممکن است به افزایش تمایل پوتین برای استفاده از سلاحهای هستهای تاکتیکی کمک کند و ارزشمندترین میراث او برای مردم روسیه -بازگشت کریمه به سرزمین مادری- پا بر جا خواهد ماند. همانطور که در مورد تایوان هم صدق میکند، هیچ گزینه دیپلماتیک واقعبینانهای روی میز وجود ندارد که به جنگ اوکراین پایان دهد. بنابراین، در آیندهای قابل پیشبینی، مسکو به همکاری با چین و سایرین برای کمرنگ و تضعیف کردن اصول نظم جهانی ادامه خواهد داد، با این خطر همیشگی که درگیری کنونی در اوکراین ممکن است به چیزی بسیار بدتر تبدیل شود.»
عادیسازی روابط دیپلماتیک اسرائیل و عربستان در محاق
اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا مینویسد: «در مورد خاورمیانه، بسیاری همچنان خواستار راه حل «دو کشور» برای مشکل فلسطین هستند، در حالی که چشمانداز آن هرگز تا این حد تیره نبوده است. بنابراین، مسأله فلسطین و [توان] دستیابی ایران به سلاح هستهای، خاورمیانه را متلاطم خواهد کرد. در چنین آیندهای، عادیسازی روابط دیپلماتیک اسرائیل و عربستان وجود نخواهد داشت. علاوه بر این، اسرائیل ممکن است به زودی به طور همهجانبه با حزبالله لبنان وارد درگیری شود و دوباره احتمال جنگی گستردهتر با ایران را که ممکن است به آمریکا هم کشیده شود، افزایش دهد.»
فقدان استراتژی آمریکا برای نظم جدید جهانی و بیتوجهی به این مسأله در انتخابات
شورای روابط خارجی آمریکا در پایان آورده است: «همه اینها زمانی رخ میدهد که آمریکا ساختار و اساس صلح و ثبات داخلی خود را از هم میپاشد. آیا جای تعجب است که رقبا و دشمنان استدلال میکنند و متحدان نگراناند که آمریکا در حال افول همیشگی است؟ استراتژی کلان معقول آمریکا، از هر دو طرف جناح جمهوریخواه و دموکرات، و به کارگیری دیپلماسی برای مقابله با این سه تهدید مرتبط برای آینده آمریکا و نظم بینالمللی لیبرال کجاست؟ با توجه به مخاطرات بسیار زیاد، روزنامه نگاران و رسانهها باید مدعیان ریاست جمهوری را تحت فشار قرار دهند تا چگونگی مقابله با این ترکیب رعبآور را بررسی کنند. کاندیداهای ریاستجمهوری ممکن است با سخنرانیهای پرطمطراق یا گزافهگوییهای تولید شده توسط کارکنان در طول مبارزات انتخاباتی از واقعیت طفره بروند، اما برنده انتخابات نخواهد توانست از این سه مسأله فرار کند.»