روزنامه اعتماد
1403/04/27
نيازمند شهرداري هستيم كه دائم در هوس جاي ديگري نباشد
سيدعلي پورطباطباييدويست و چهل و نهمين جلسه شوراي اسلامي شهر تهران يك غافلگيري در خود داشت. نرجس سليماني، عضو شورا، براي نخستين بار به طور علني خواستار بركناري عليرضا زاكاني، شهردار پرحاشيه و جنجالي تهران شد.
نطقي كه همه چيز را دوباره شروع كرد
انتقادات يادگار سردار حاج قاسم سليماني از زاكاني ـ كه اصولگرايان به‌رغم انتقاداتي كه درباره حضور ناگهاني وي در فعاليت‌هاي سياسي مي‌شد، سه سال قبل وي را در ليست خود براي شوراي شهر جاي دادند ـ حول اين محور مطرح شد وضعيت تهران در ابتداي دوره شهردار و شوراي شهر فعلي تا به امروز تغيير خاصي نكرده است: «مسائل اصلي شهر از آغاز دوره تا امروز تغيير قابل ملاحظه‌اي نكرده است؛ وضعيت بحراني حمل و نقل عمومي، مشكلات جدي در حوزه جمع‌آوري پسماند، وضعيت جدي اختلال در نظام مديريت شهري به‌ويژه نقاط اتصال مردم با شهرداري، همچنان وجود دارد.»
اين عضو شوراي شهر تغييرات در مديران ارشد شهرداي بدون در نظر گرفتن ظرفيت داخل شهرداري، عدم حل معيشت و مسكن كاركنان براي گذراندن زندگي حداقلي در تهران، استفاده نابجای شهرداري از كميسيون ماده 5، فاصله گرفتن از نگاه تخصصي، ناهماهنگي با طرح‌هاي بالادستي و شكست در مبارزه با فساد را به عنوان اهم ايرادات وارد بر زاكاني مطرح كرد و در ادامه با انتقاد از رها كردن شهر در ايام انتخابات، اداره شهر در دوران انتخابات را بهتر از زمان حضور زاكاني و حلقه اطرافش دانست و ضمن تقدير از پرسنل شهرداري گفت: «در حالي كه اكثر مديران شهرداري و شهردار تهران در پست‌هاي خودشان حضور نداشتند به بهترين شكل ممكن شهر را مديريت كردند حتي به جد مي‌شود گفت بهتر از زماني كه مديران ارشد شهرداري حضور داشتند.»
مقبوليت زاكاني از بين رفته است
نرجس سليماني اما به نكته مهم ديگري نيز اشاره كرد و آن از بين رفتن مقبوليت شهردار است. شهرداري كه البته مشروعيت حضور وي در شهرداري نيز از ابتدا زير سوال بود: «مقبوليت و مشروعيت دو اصل اساسي براي جايگاه شهردار تهران است، وقتي مقبوليت از دست برود از مشروعيت كار چنداني برنمي‌آيد، وقتي صحبت تغيير مي‌شود بايد گفت تغيير ريل دادن براي اصلاح امور هيچ وقت دير نيست؛ هرچند نتيجه اصلاح امروز سبب يك دستاورد جدي براي شوراي شهر نخواهد شد.» سخنان نرجس سليماني در همان جلسه با انتقادات تند سيدمحمد آقاميري، عضو شورا، روبه‌رو شد. آقاميري برخي از فعاليت‌هاي انجام شده در شهر را به عنوان دستاورد‌هاي زاكاني مطرح كرد اما شيوه دفاع وي به شكلي بود كه مجبور شد تأكيد كند «من نماينده شهردار نيستم و عضو شورا هستم.»
وي سپس تلاش كرد تا با مطرح كردن رابطه پدر و فرزندي نرجس سليماني با سردار حاج قاسم سليماني، تلويحا به وي يادآوري كند كه حق انتقاد از شهرداري ندارد: «اينكه چشمان خود را ببنديم و دهان خود را باز كنيم در شأن فرزند شهيد سليماني نيست.» موضوعي كه با واكنش مهدي چمران، رييس شوراي شهر تهران مواجه شد: «شهيد سليماني بسيار بزرگ‌تر از اين هستند كه از ايشان نام برده شود. بحث شهيد سليماني را كنار بگذاريد. اسامي شهدا تقدس خاصي دارد و نبايد در صحبت‌هاي خود داخل كنيم. من هم اين مشكل را دارم و مواردي مي‌گويند كه به ما برمي‌خورد. پدر و برادر و نظاير آن را كنار بگذاريد.»
چمران در ادامه سخنان سليماني را تلويحا تأييد كرد و گفت: «مسائلي مطرح شد كه در تهران كار شده يا نشده. اين مسائلي است كه هم ما مي‌دانيم و هم مردم. اينكه بگوييم كار نشده درست نيست. اين هم كه بگوييم كار زيادي شده درست نيست.»
پروژه‌بگيران عليه نرجس سليماني
حمله آقاميري اگر چه با واكنش مهدي چمران روبه‌رو شد اما مسير حمله پروژه‌بگيران در فضاي مجازي به نرجس سليماني را مشخص كرد. دقايقي پس از نطق اين عضو شوراي شهر تهران، اكانت‌هاي شناخته شده در توييتر كه به واسطه فعاليت‌هاي هماهنگ و انتساب به برخي گروه‌ها و سازمان‌ها، از قبل به عنوان پروژه‌بگير شناخته مي‌شوند، حمله به «دختر سردار سليماني» و دفاع از زاكاني را آغاز كردند.
پروژه‌بگيران و افراد همگام با آنها، نرجس سليماني را به بي‌اطلاعي از اوضاع شهر تهران، حمله سياسي و ناجوانمردانه به شهردار تهران و خروج از «راه پدر» متهم كردند و نوشتند كه در حالي كه پدر نرجس سليماني با داعش جنگيد، وي از كسي كه از سوي هواداران داعش زير حمله است، انتقاد كرده است. يكي ديگر از كاربران اصولگراي توييتر نيز نرجس سليماني را حاصل «ليست‌بندي چنارها» دانست و رأي به وي را اتلاف وقت و بودجه و خيانت به همشهريان دانست.
اين حملات اما نتيجه عكس داد و در چند ساعت، نرجس سليماني در ميان ساير كاربران توييتر به عنوان يكي از اعضاي منصف شورا كه انتقادات بحقي را متوجه زاكاني كرده، مطرح شد. كاربران متعددي انتقادات سليماني از زاكاني را نشان از آزادگي و ادامه برحق راه پدر شهيدش دانستند و از وي تقدير كردند.
شهرداري با اما و اگر...
سخنان نرجس سليماني از زاكاني يكي از جدي‌ترين انتقادهايي است كه تاكنون از اين شهردار حاشيه‌ساز و جنجالي مطرح شده است. در اين سخنان دو كليدواژه «مقبوليت» و «مشروعيت» از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. به نظر مي‌رسد در نطق از قبل نوشته خانم سليماني، عامدانه به اين دو واژه اشاره شده تا ارجاعي به اشكالات قانوني وارد شده بر شهردار شدن زاكاني داده شود، شهرداري كه با اما و اگر در بهشت مستقر شد و بنا بر شكايت‌هايي كه در ديوان عدالت اداري به صدور حكم مسووليت وي توسط وزير كشور شد، از ابتدا شرايط تصدي اين پست را نداشت.
ماجراي شكايات متعدد از صدور حكم شهرداري عليرضا زاكاني طولاني‌تر از آن است كه در اين گزارش به آن اشاره شود. ذكر اين نكته كافي است كه براي قانوني شدن حضور زاكاني، هيات وزيران و وزير كشور دولت مرحوم رييسي، تلاش‌هاي زيادي كردند مصوبه شرايط تأييد شهرداران را عوض كردند و در نهايت با پيگيري‌هاي متعدد، اين شكايات در ديوان عدالت اداري مختومه شدند و البته انتظار لغو صدور حكم شهردار از ديوان عدالت اداري نيز نمي‌رفت.
در نطق سليماني تعريضي نيز به مقبوليت زاكاني به عنوان شهردار زده شد كه به كارزارها و انتقادات مطرح شده عليه عملكرد زاكاني اشاره داشت. كارزارهاي مخالفت با قطع درختان پارك قيطريه و كارزار تغيير شهردار تهران از جمله تلاش‌هاي مشهور شهروندان تهران براي نقد عملكرد و تغيير زاكاني به شمار مي‌روند كه در طول مدتي منطقي و معقول، امضاهاي زيادي را دريافت كرده‌اند. در عين حال بايد به كارزار رضايت از عملكرد زاكاني نيز كه عمري چند روزه دارد نيز اشاره كرد كه به گفته كارشناسان فعاليت‌هاي اجتماعي، سرعت جذب امضاي آن با زمان آغاز به كار آن به نسبت به ديگر كارزارها منطقي به نظر نمي‌رسد و احتمال دخالت افراد و گروه‌هايي كه بالاتر از آنها به عنوان «پروژه‌بگيران» ياد شد، در تبليغ و جمع‌آوري امضاي براي آن مي‌رود. جداي اينكه كارزار حمايت از زاكاني از دفاع مطلق رسانه‌هاي وابسته به شهرداري مانند روزنامه همشهري نيز برخوردار بوده است.
درخت‌كشي در تهران
عملكرد زاكاني در حوزه‌هاي مختلف از سوي موافقان و مخالفان وي مورد انتقاد است، اما در ميان خيل منتقدان وي، درختان تهران تنها گروهي هستند كه اگر چه زبان انتقاد ندارند اما تأثير زيادي در شكل‌گيري فضاي انتقادي از شهردار تهران دارند.
اگر چه قطع درخت در پارك‌هاي تهران از سوي شهرداري اثبات نشده و مدركي براي آن وجود ندارد، اما خيز شهرداري تهران براي اجراي پروژه‌هايي كه پيش‌نياز آنها قطع درختان يا جابه‌جايي آنها بوده، غير قابل انكار است. پروژه‌اي كه قرار بود با قطع يا جابه‌جايي درخت در بوستان قيطريه اجرا شود، منجر به شكل‌گيري «جنبش قيطريه» و برگزاري جلسات متعدد و ايجاد جبهه‌اي منسجم براي دفاع از يكي از قديمي‌ترين بوستان‌هاي تهران شد. خبرهاي مربوط به قطع درختان تنها به پارك قيطريه ختم نشده و اخبار ضد و نقيضي در مورد بوستان ستارخان و احتمال قطع درختان در پارك لاله نيز فراگير شد و پاسخ تند و متكبرانه زاكاني كه بر ساخت و ساز در پارك‌ها به هر قيمتي تأكيد كرد، نقطه منفي ديگري را در كارنامه زاكاني قرار داد. در نهايت عملكرد زاكاني در اين حوزه، در چشم افكار عمومي منفي تلقي شده و از فعاليت‌هاي شهرداري با عنوان «درخت‌كشي» ياد مي‌شود.
اتوبوس‌هاي چيني، ضعيف‌تر و گران‌تر
گروهي ديگر از منتقدان زاكاني مي‌گويند عدم اشراف زاكاني بر فعاليت‌هاي شهرداري و نداشتن تخصص در حوزه عمراني و مهندسي كه به سبب تحصيل وي در رشته پزشكي هسته‌اي، طبيعي است، ضررهاي هنگفتي براي شهر تهران به همراه داشته است.
ماجراي واردات اتوبوس‌هاي برقي از چين و لغو خريد مشابه آنها از شركتي داخلي كه براي مونتاژ محصولاتي به مراتب بهتر و بهينه‌تر اقدام كرده بود، ازجمله اين موارد است. در حالي كه از شوراي اسلامي شهر تهران گرفته تا سازمان‌هاي نظارتي، خواستار اسناد اين قرارداد شده‌اند، اما ظاهرا آقاي زاكاني طوري با طرف چيني قرارداد بسته است كه انتشار اسناد آن هم ممكن نيست. از سوي ديگر شهر تهران نيازمند اتوبوس برقي است و عملكرد زاكاني سبب شده تا فارغ از هر چيزي، تأمين اين زيرساخت ضروري حمل و نقل عمومي در تهران به تأخير بيفتد.
در موارد جزيي‌تر نيز عملكرد شهرداري با انتقادات شهروندان روبه‌رو است، موضوعي مثل خرابي پله‌هاي برقي در مترو تهران، از جمله موارد جزيي است كه ذهن شهروندان را به خود مشغول كرده و بارها در رسانه‌ها و حتي در شوراي شهر نيز مورد انتقاد واقع شده است.
مبتلا به سندرم بي‌قراري در مسووليت
انتقادات از زاكاني اما زماني بيشتر شد كه وي بار ديگر براي انتخابات رياست‌جمهوري ثبت‌نام كرد. ثبت‌نامي كه از ابتدا نتيجه آن مشخص بود و همه مي‌دانستند كه اين نماينده سابق مجلس كه دچار «سندرم بي‌قراري در مسووليت» است، تا پايان نمي‌ماند و به نفع يكي ديگر از نامزدها انصراف خواهد داد.
حضور زاكاني كه به سبب سكوت قانون نيازمند استعفا از شهرداري نبود، با مرخصي جمعي از مديران شهرداري همراه شد تا ستون فقرات ستاد وي را تشكيل بدهند. شخص زاكاني نيز مرخصي گرفت تا به امور انتخاباتي بپردازد اما با انصراف و پايان رقابت‌هاي انتخاباتي‌اش به شهرداري برنگشت و براي تبليغ ديگر كانديداي انتخابات - سعید جليلي - به شهرهاي ديگر سفر كرد. در يكي از اين سفرها زاكاني براي جابه‌جايي بين شهرها، از بالگرد يكي از نهادها نيز استفاده كرد كه مشخص نشد براي اين استفاده انتخاباتي، پولي پرداخت شده يا اينكه اين بالگرد به طور رايگان به شهردار در مرخصي تهران، سرويس داده است؟
بي‌قراري زاكاني كه در نطق نرجس سليماني نيز مورد اشاره واقع شد، از مدتي دورتر آغاز شده است. وي در سال ۱۳۹۸ نامزد مجلس از حوزه انتخابيه قم شد، اما دوره نمايندگي خود را به پايان نرساند. زاكاني به‌رغم اعتراض شديد مردم قم و برخي از حاميان وي، بعد از زماني كه امكان حضور يك فرد ديگر در جايگاه نمايندگي قم از طريق شركت در انتخابات ميان‌دوره‌اي بود، از نمايندگي قم به قصد رياست‌جمهوري استعفا كرد و البته در آن انتخابات هم كه به عنوان پوششي براي كانديداي ديگر شركت كرده بود، تا پايان نماند.
با اين حال ممكن بود بي‌قراري زاكاني در پست‌هاي مختلف از ياد مردم برود اما نحوه حضور زاكاني در مناظره‌هاي انتخاباتي و گفت‌وگوي تند وي با رييس‌جمهور منتخب - دكتر پزشكيان - و تأكيد اينكه تا آخر خواهد ماند و اجازه نخواهد داد كه پزشكيان رييس‌جمهور شود، سبب شد تمركز افكار عمومي از روي زاكاني برداشته نشود و رفتار وي در خاطر افراد تاثير‌گذار باقي بماند.
اكنون عليرضا زاكاني، رييس سابق سازمان بسيج دانشجويي كشور، نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي و كانديداي دو دوره انتخابات رياست‌جمهوري، به نقطه‌اي رسيده كه ادامه حضور وي در شهرداري با مخالفت‌هاي جدي روبه‌رو است. تهران به گفته خانم نرجس سليماني «جدا از شعارهاي نمايشي شهر به عطاري دانا نياز دارد كه در سكوت و بدون هياهوي بي‌حاصل تلاش كند و دائم در هوس جاي ديگري نباشد» و زاكاني چنين شخصي نيست.
سایر اخبار این روزنامه
چانه‌زنی و ایستادگی
دشواری تمرین دموکراسی
نيازمند شهرداري هستيم كه دائم در هوس جاي ديگري نباشد
نشانه‌هاي تازه از تنگناي ارزي
شبِ ترامپ
سقوط خودخواسته
اولويت‌هاي دولت جدید: حفظ و تقويت ارزش پول ملي-2
ضرورت طراحي برنامه جامع گذار عادلانه انرژي
سهم ملت در انتخاب امانت
به رسميت شناختن سبك‌هاي متكثر زندگي
بایسته های انتخابات از دیروز تا افق فردا
مشي و مرام دكتر پزشكيان و انتظارات از ايشان
پزشكيان و رويكرد سياست زدايي از سلامت
سیاست خارجی دولت پزشکیان
چرا اردوغان دست دوستی به سوی سوریه دراز کرد؟
مشاركت زنان در سياستگذاري و پست‌هاي مديريتي
دكان يا فروشگاه بزرگ؟
سقوط خودخواسته
اولويت‌هاي دولت جدید: حفظ و تقويت ارزش پول ملي-2
ضرورت طراحي برنامه جامع گذار عادلانه انرژي
سهم ملت در انتخاب امانت
به رسميت شناختن سبك‌هاي متكثر زندگي
