صادرات نفت خام به ۱۷ کشور 

جوان آنلاین: رشد تجارت نفت به کمک بازطراحی تجارت نفت خام ایران در دولت سیزدهم رخ داده است و بر دو اصل تمرکز ویژه بر بازار‌های جدید و متنوع و متعدد با رویکرد بازاریابی مبتنی بر پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس و همچنین تمرکز بر بازارسازی تضمینی با صادرات تجهیزات فنی و مهندسی ایرانی و بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک و نیمه‌فعال در کشور‌های همسو با ایران ذیل سیاست پالایشگاهداری فراسرزمینی بوده که خروجی این سیاست‌های راهبردی رشد ۳۰۰ درصدی صادرات و در کنار آن صادرات نفت خام به بیش از ۱۷ کشور دنیا در شرایط تشدید تحریم‌ها بوده است که نشان از خنثی‌سازی تحریم‌ها و بازطراحی تجارت نفت خام ایران دارد
 
کشور‌هایی که دارنده منابع نفت و گاز هستند، نیاز به دیپلماسی ویژه‌ای دارند تا بتوانند در بازار‌های انرژی باقی بمانند و منابع خود را به فروش برسانند. رقابت و کارشکنی در این بازار امری طبیعی است. کشور‌های دارنده منابع با یکدیگر به رقابت می‌پردازند تا بازار‌های بیشتری را فتح کنند. دولت‌هایی که تحت تحریم هستند، کار سخت‌تری برای فروش منابع پیش‌رو دارند. کشور ما طی سالیان گذشته تحت تحریم‌های شدید و متفاوت قرار داشته است. دشمنان نیز تلاش کرده‌اند از وابستگی ما به درآمد‌های نفتی به عنوان یک نقطه‌ضعف سوءاستفاده کنند و اقتصاد کشور را به کسادی بکشانند. 
دولت سیزدهم وقتی روی کار آمد با شرایط سختی روبه‌رو بود، چراکه میزان تولید و صادرات نفت خام کشور به شدت کاهش یافته بود. مقادیر زیادی نفت خام و میعانات گازی روی دریا داشتیم و سالانه باید مبالغی برای اجاره کشتی‌هایی که به عنوان انبار نفت از آن‌ها استفاده شده بود، می‌پرداختیم و بدهی دولت قبل هم وجود داشت. 


در ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم، به گفته برخی کارشناسان، بیم آن می‌رفت که بازار‌های نفت خام کشور را از دست بدهیم. در این شرایط، نیاز بود در راستای حفظ بازار‌های موجود گام برداریم. خبر خوش اینکه نه‌تن‌ها وزارت نفت موفق شد بازار‌های قبلی را تقویت کند، بلکه بازارسازی‌های جدیدی نیز صورت گرفت. این دستاورد مهم بر اثر سیاستگذاری‌های صحیح و معطل نماندن برای نتیجه مذاکرات به دست آمد. 
دولت سیزدهم رویکرد جدیدی را برای بازطراحی تجارت نفت خام کشور در پیش گرفته بود. این رویکرد مبتنی بر تنوع بخشی به بازار نفت خام ایران و ایجاد فرصت‌های جدید برای صادرات تجهیزات فنی و مهندسی ایران است. تمرکز دولت بر ایجاد بازار تضمینی نفت خام ایران از طریق صادرات تجهیزات فنی و مهندسی به کشور‌های همسو با ایران بوده است. این رویکرد به خنثی‌سازی تأثیر تحریم‌ها و ایجاد فرصت‌های جدید برای رشد تجارت نفت خام ایران کمک کرده است. یکی از راهبرد‌های کلیدی اتخاذ شده توسط دولت، همکاری در فروش نفت به پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس بوده است. دولت علاوه بر صادرات نفت خام به پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس بر صادرات تجهیزات فنی و مهندسی ایران به کشور‌های همسو با خود نیز تمرکز کرده است که این راهبرد با تکیه بر بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک و نیمه‌فعال در کشور‌های همسو با ایران بوده است. 
خروجی سیاست‌های راهبردی اتخاذ شده در دولت سیزدهم ایران چشمگیر بود. صادرات نفت خام کشور به ۱۷ کشور جهان، ۳۰۰ درصد افزایش یافته است. این امر به خنثی‌سازی تأثیر تحریم‌ها و ایجاد فرصت‌های جدید برای رشد تجارت نفت خام ایران کمک کرده است. صادرات تجهیزات فنی و مهندسی ایران نیز افزایش چشمگیری داشته است. دولت میلیارد‌ها دلار تجهیزات به کشور‌های همسو با ایران صادر کرده است. این امر به ایجاد بازار تضمینی نفت خام ایران و افزایش درآمد کشور از صادرات تجهیزات فنی و مهندسی کمک کرده است. 
رشد تجارت نفت خام به کمک بازطراحی تجارت نفت خام ایران در دولت سیزدهم رخ داده است و بر دو اصل تمرکز ویژه بر بازار‌های جدید و متنوع و متعدد با رویکرد بازاریابی مبتنی بر پالایشگاه‌های کوچک مقیاس و همچنین تمرکز بر بازارسازی تضمینی با صادرات تجهیزات فنی و مهندسی ایرانی و بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک و نیمه‌فعال در کشور‌های همسو با ایران ذیل سیاست پالایشگاهداری فراسرزمینی بوده که خروجی این سیاست‌های راهبردی رشد ۳۰۰ درصدی صادرات نفت خام در کنار صادرات نفت خام به بیش از ۱۷ کشور دنیا در شرایط تشدید تحریم‌ها در دولت سیزدهم بوده که نشان از خنثی‌سازی تحریم‌ها و بازطراحی تجارت نفت خام ایران دارد.  تنوع‌بخشی به مبادی صادرات نفت خام کشور
محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که افزایش صادرات نفت خام یکی از دستاورد‌های مهم دولت سیزدهم محسوب می‌شود، تصریح کرد: قبل از اعمال تحریم‌ها، عمده نفت خام کشور به آسیا صادر می‌شد. عمدتاً پالایشگاه‌هایی در شرق آسیا مانند چین، هند و ژاپن خریدار نفت کشورمان بودند و میزان کمی صادرات نفت به اروپا داشتیم. 
وی ادامه داد: میزان صادرات نفت خام کشور به اروپا قبل از تحریم‌ها، حدود ۲۸۰ هزار بشکه در روز بود. زمانی که در شرایط تحریم و با هدف دور زدن تحریم‌ها به فروش نفت خام مبادرت می‌شود، معلوم نیست نفتی که به واسطه‌ها می‌فروشیم، کجا می‌رود. امکان دارد این واسطه‌ها، حتی معاملاتی با پالایشگاه‌های اروپایی نیز انجام دهند، به همین دلیل طی سه سال گذشته تنوع در مبادی صادراتی نفت خام کشور ایجاد شده است. 
این کارشناس انرژی توضیح داد: طی سال‌های گذشته عمده فروش نفت خام کشور به چین و هند بوده است. همچنین پالایشگاه‌های گمنام‌تری که به صورت رسمی نمی‌توانستند وارد معامله نفت خام با ما شوند نیز از دیگر اهداف صادراتی نفت خام کشور بوده‌اند. به‌طور کلی می‌توان گفت که تنوع‌بخشی به مبادی صادرات نفت خام کشور از مزیت‌های دور زدن تحریم‌ها بوده است. 
مهرجو گفت: تا حدی توانستیم در شرایط تحریم در حوزه دریای کارائیب به فروش نفت خام و میعانات گازی کشور بپردازیم. در همین ارتباط، نفت خام سبک کشور را به ونزوئلا فرستادیم تا به عنوان روان‌کننده از آن استفاده شود. این شرایط باعث شد از یک طرف مشکل ما حل و از طرف دیگر مشکلات کشور مقابل نیز برطرف شود، زیرا ونزوئلا از طرف امریکا تحریم و توان تولیداتش کاهش پیدا کرده بود. 
وی ادامه داد: در دولت شهید رئیسی جهش زیادی در تولید و صادرات نفت خام داشتیم. اسناد مربوط به این موضوع موجود است و کسی درباره آن شکی ندارد. وقتی دولت سیزدهم روی کار آمد، تولید نفت خام کشور حدود ۲‌میلیون‌و‌۳۵۰ هزار بشکه و صادرات روزانه تقریباً ۴۰۰ الی ۵۰۰ هزار بشکه بود. 
این کارشناس انرژی توضیح داد: از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم، برنامه‌ریزی‌ها برای افزایش تولید و فروش نفت خام کشور شروع شد. به نحوی که در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ رقم تولید نفت خام کشور به ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه در روز رسید. این روند ادامه یافت و سال ۱۴۰۱، تولید ۲ میلیون و ۷۷۰ هزار بشکه‌ای نفت خام را داشتیم. در سال ۱۴۰۳ نیز روند صعودی ادامه یافت و تولید روزانه نفت خام را به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه رساندیم. 
مهرجو گفت: افزایش تولید و صادرات نفت خام کشور طی سه سال گذشته از این نظر حائز اهمیت است که این دستاورد در شرایط تحریم به دست آمد، در شرایطی که میزان زیادی نفت و میعانات گازی در شناور‌ها روی دریا داشتیم که دولت قبل نتوانسته بود آن‌ها را بفروشد. دولت سیزدهم با برخی سیاستگذاری‌ها توانست به افزایش تولید و صادرات نفت خام بپردازد و مطالباتش را وصول کند. 
مهرجو گفت: وصول مطالبات ارزی حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی به دولت کمک کرد بدهی‌های دولت قبل را بپردازد. آنچه در بالا گفته شد، شاخصه مثبت دولت سیزدهم در حوزه انرژی است.