روزنامه جوان
1403/04/31
خیز رباتیک ایرانی برای نخستین قهرمانی
جوان آنلاین: تیم رباتیک دانش‌آموزی کشور، اولین بار در سال ۲۰۱۹ در مسابقات جهانی شرکت کرد و مقام سوم را به دست آورد. بعد از آن به واسطه کرونا یکی، دو سال مسابقات رباتیک به وقفه افتاد. قرار است مردادماه امسال تیم ۴۸ نفره در رده زیر ۱۷ سال به مسابقاتی به میزبانی کشور چین، اعزام شوند و در پنج لیگ مسیریاب، سومو، راگبی، خلاقیت و تحلیل داده به رقابت با دانش‌آموزان سایر کشور‌های جهان بپردازند. این مسابقات از ۱۸ تا ۲۱ مردادماه برگزار میشود. در همین راستا، روز جمعه مربی مالزیایی برای برپایی اردوی آمادگی تیم رباتیک کشورمان به ایران آمده است. بنا بر اعلام سرپرست تیم دانش‌آموزی رباتیک کشور برنامه‌ریزی کاملی برای کسب مقام شایسته در این مسابقات صورت گرفته و تیم ایران به دنبال کسب مقام قهرمانی جهان در سال ۲۰۲۴ است. «جوان» در این رابطه با نادر نوبخت، سرپرست تیم رباتیک دانش‌آموزی ایران و زاکی‌محمد مربی مالزیایی تیم رباتیک ایرانی گفتگو کرده‌است. وضعیت تیم رباتیک دانش‌آموزی را چطور ارزیابی می‌کنید و چه اقداماتی را برای بهتر انجام شدن کار‌ها در دستور کار دارید؟تقریباً از یک ماه پیش اردوی آمادگی بچه‌ها را آغاز کردیم و طی این اردو بچه‌ها ربات‌ها و پروژه‌هایی را که می‌خواهند در مسابقه شرکت بدهند، ارزیابی می‌کنند. به علاوه اینکه از روز پنج‌شنبه آقای زاکی محمد از مالزی آمده تا به نوعی همراهی‌مان کند که بچه‌ها نتیجه بهتری از کارهایشان بگیرند، ایشان سابقه قهرمانی در مسابقات جهانی را دارد. در واقع ما در مسابقات قبلی دو ضعف را احساس کردیم؛ یکی نداشتن تنوع در قطعات و دیگری نبود دانش فنی. اگر صرفاً می‌خواستیم به سراغ تهیه قطعات برویم و دانش فنی را نادیده بگیریم، کمک‌کننده نبود. به همین دلیل گفتیم علاوه بر واردات یکسری قطعات با هماهنگی آقای زاکی برای استفاده بیاوریم، یعنی خود ایشان هم بیاید و تجربیات و دانشش را در اختیار دانش‌آموزان ما قرار دهد تا خلاقیت، هوش و ذکاوت بچه‌ها، نتایج مثبتی را به دنبال داشته‌باشد. با توجه به مقاماتی که دانش‌آموزان در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ کسب کرده‌اند علت به کارگیری مربی خارجی چیست؟
همانطور که عرض کردم بچه‌ها و مربیان ما توانمندی‌های خوبی دارند، اما مسئله‌ای که با آن مواجه شدیم محدودیت در قطعات الکترونیکی است که تنوع کافی را ندارد. علتش هم این است که در حوزه صنعتی کشور به روز نیستیم. حالا کسی که بخواهد در حوزه دانش‌آموزی کار کند نمی‌تواند همه قطعات مختلف را از کشور‌های دیگر بیاورد و شروع به آزمون و خطا کند، اصلاً امکانش وجود ندارد، بنابراین بهترین کار این است که از فردی که دانش کافی در رباتیک دارد، همه قطعات و کار با آن‌ها را می‌شناسد و در حوزه دانش‌آموزی نیز کار کرده‌است کمک گرفته شود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم از آقای زاکی کمک بگیریم و به جای اینکه شش ماه تا یکسال آزمون و خطا کنیم و از قطعات تست بگیریم با حضور ایشان کار‌ها را در زمان کوتاه‌تر و صرف هزینه کمتر انجام دهیم تا به دانش فنی دست پیدا کنیم. در کل این کار را یک تجربه بسیار خوب می‌دانم. کما اینکه ایشان به عنوان مشاور در کنار ما هستند و اینطور نیست که آموزش صفر تا صد بچه‌ها را برعهده گرفته باشند. استفاده از مربی خارجی در رباتیک دانش‌آموزی ادامه پیدا خواهد کرد؟
باید ببینیم که چه تجربه‌ای در این زمینه کسب خواهیم کرد. اگر تجربه مثبتی باشد برای دفعات بعدی برنامه‌ریزی دقیق‌تر خواهیم کرد و استفاده بیشتری از دانش فنی دوستان در عرصه بین‌المللی خواهیم برد. حضور این مربی در کنار ورود قطعات جدید در کدام قسمت از مسابقات پیش‌رو کمک‌کننده است؟
آقای زاکی از روز جمعه که آمدند از همان موقع مشغول به کار شدند. ایشان ابتدا یک مصاحبه با تک‌تک دانش‌آموزان داشتند و بعد از آن بر کار‌های بچه‌ها که قرار است در پنج لیگ مسابقات جهانی انجام شود، نظارت کردند. بدون شک حضور این مربی در همه بخش‌های مسابقه تأثیر خواهد گذاشت، اما در بخش لیگ سومو و مسیریاب به طور مستقیم‌تری کمک‌کننده است، چراکه در این بخش ضعف داشتیم. تأثیر حضور ایشان روی تیم و اعضای آن را چگونه می‌بینید؟
به نظر من نتیجه مطلوبی خواهد داشت. برایم جالب بود که بچه‌ها ارتباط خوبی با مربی گرفتند و همکاری آن‌ها در همین زمان کم، به شدت خوب بوده‌است. یک مربی توانمند که هم تجربه خوبی در حوزه رباتیک داشته و هم در فضایی رشد کرده که صنعتش از سابقه و پیشرفت بسیار خوبی برخوردار بوده‌است. به نظر من ایشان، هم از بعد آموزشی و هم از بعد فنی می‌تواند کمک زیادی به تیم دانش‌آموزی رباتیک ایران کند و روحیه و شور و اشتیاق بچه‌ها را دوچندان خواهد کرد. اینکه یک مربی خارجی باید با زبان دیگری با دانش‌آموزان صحبت کند در روند ارتباط و آموزش‌ها، خللی ایجاد نمی‌کند؟
آقای زاکی با زبان انگلیسی با بچه‌ها صحبت می‌کنند و تعدادی از دانش‌آموزان تیم که مسلط به زبان انگلیسی هستند با ایشان ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند. سایر دانش‌آموزان هم از مترجم کمک می‌گیرند و همه آموزش‌ها را به خوبی و درستی منتقل می‌کنند. پیش‌بینی شما از مسابقات جهانی چین چیست؟
تا امروز هر بار به مسابقه جهانی رفتیم، دست پر برگشتیم. امسال همه تلاشمان را کردیم و باز هم تلاش خواهیم کرد. بدون شک اگر امسال قهرمان نشویم ناراحت خواهم شد. خیلی دوست دارم امسال بتوانیم یک مدال طلا به مجموع افتخاراتمان در رده جهانی اضافه کنیم. سال گذشته در مسابقات آسیایی مقام قهرمانی را کسب کردیم و امیدوارم زمینه‌ای برای قهرمانی در جهان باشد. توجه به علم رباتیک در جامعه بیشتر از قبل شده است و تعداد زیادی از دانش‌آموزان در رنج سنی ۱۲ تا ۱۷ سال به دنبال شرکت در کلاس‌های مرتبط با آن هستند. خانواده‌ها هم از آن استقبال می‌کنند. به نظر شما چه باید کرد تا این توجهات سمت و سوی بهتری بگیرد و به هدفی که باید برسد؟
دلیل اینکه توجه زیاد شده چند مورد است. یکی اینکه دانش‌آموزان به بهانه رباتیک که برایشان موضوع جذابی است، با سه مهارت آشنا می‌شوند که بسیار در آینده زندگی تحصیلی و شغلی و حتی در مدل فکر کردن و استفاده از ظرفیت‌ها و خلاقیت‌هایشان اثرگذار است. یکی برنامه‌نویسی است که دنیای آینده دنیایی است که هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در آن پررنگ خواهد بود، دیگری بحث الکترونیک است و در آخر هم بحث توانمندی‌های مکانیکی و استفاده از ابزار‌های مختلف است. خب این دلایلی است که باعث میشود دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان سوق به این علم پیدا کنند. دلیل دیگر این است که در سیستم آموزشی‌مان کار عملی خیلی پررنگ نیست و بیشتر بچه‌ها درگیر حفظ دروس تئوری می‌شوند و در این میان وقتی یک کار عملی که از قضا آینده خوبی هم دارد برایشان جذابیت ایجاد می‌کند. به نظر شما چطور می‌توان سمت و سوی بهتری به این کار داد؟
خانواده‌ها باید نهایت توجه را داشته باشند که اگر بچه‌هایشان علاقه به این علم دارند و می‌خواهند آموزشی ببینند از استاندارد‌ها پیروی کنند. این حرف درستی نیست کسی بگوید که اگر سن بچه‌ها کم است، برنامه‌نویسی و الکترونیک را باید برایشان حذف کرد، نه! بلکه این مفاهیم باید برای آن‌ها به قدری ساده‌سازی شود تا دانش‌آموز درک خوبی از آن پیدا کند. برای مثال ریاضی را هم در مقطع ابتدایی آموزش می‌دهیم و هم در دانشگاه، هیچ‌وقت نگفتیم، چون ریاضی برای دانش‌آموز ابتدایی سخت است، پس آن را حذف کنیم، بلکه مفاهیم ریاضی را برای این مقطع ساده‌سازی کردیم. پس رباتیک هم همین است، باید متناسب با هر سنی آموزش داده شود. بیشتر از چه رنج سنی باید رباتیک آموزش داده شود تا اثرگذار باشد؟
به طور عموم، بهترین سن برای اینکه بچه‌ها به توان و درک مناسب رسیده باشند، از اواسط دوران ابتدایی است. یعنی تقریباً ۹ الی ۱۰ سال، چراکه هنوز درس‌شان به قدری سنگین نشده که وقتشان را بگیرد و هم به سطح فکری خوبی رسیده‌اند که تحلیل کنند. البته استثنائاتی هم وجود دارد. ممکن است برخی از بچه‌ها در سنین چهار الی پنج سالگی استعداد یادگیری رباتیک را داشته باشند و به دلیل اشتیاق و علاقه‌ای که نسبت به کار‌های کامپیوتری و مکانیکی نشان می‌دهند، خانواده می‌تواند این توانایی فرزندش را برای یادگیری رباتیک به کار بگیرد. چرا علم رباتیک در مدارس کشور آموزش داده نمی‌شود؟
رباتیک به دلیل نیاز به تجهیزات و وسایلی که دارد هزینه‌بر است. اگر قرار باشد مدارس دولتی به چنین موضوعی ورود کنند باید بودجه‌ای برای آن تعریف شود. عده بچه‌هایی که در مدارس دولتی هستند زیاد است. به همین دلیل برخی از مدارس دولتی اقدام به کشف دانش‌آموزانی می‌کند که به این علم علاقه دارند و آن‌ها را برای شرکت در کلاس‌های رباتیک معرفی می‌کنند. هنوز این کار عمومیت پیدا نکرده‌است، اما من بسیار خوش‌بین هستم که در آینده نه‌چندان دور این علم به همه مدارس ورود کند، چراکه آموزش این علم در کلاس‌های درس به بخشی از مطالبات بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده‌است، بنابراین ممکن است به مرور زمان آموزش و پرورش و سایر مسئولان امر راهکاری برای آن پیدا کنند.
آینده درخشان رباتیک با کاهش سن آموزش روز جمعه زاکی محمد، مربی اهل مالزی تیم رباتیک دانش‌آموزی کشور به ایران آمد و مورد استقبال کادر فنی و اجرایی تیم دانش‌آموزی کشورمان قرار گرفت. او ۲۷ ساله است و سابقه قهرمانی در مسابقات جهانی به عنوان مربی تیم دانش‌آموزی مالزی را در کارنامه دارد. این مربی مالزیایی قرار است در مدت حضور خود در تهران به اردوی آمادگی تیم رباتیک کشورمان بپیوندد و از نزدیک مراحل آماده‌سازی دانش‌آموزان را زیر نظر بگیرد. «جوان» در رابطه با مسیر پیش روی رباتیک ایران با او گفتگو کرده است. ارزیابی شما از تیم دانش‌آموزی رباتیک ایران چه بود و این ارزیابی چه تفاوتی با انتظارات شما از این تیم داشت؟
آن‌ها علاقه زیادی به رباتیک دارند و کلاً خوب هستند. این بچه‌ها اطلاعات لازم را در رابطه با این علم دارند و من هم کمکشان می‌کنم. این یک شانس بزرگی برای من است که خودم را در این شرایط پیشرفت بدهم. نظر شما در مورد جایگاه صنعت رباتیک و اهمیت آموزش از سنین پایه‌ای برای دانش‌آموزان چیست؟
من مسیر را رو به جلو می‌بینم، اگر این بچه‌ها از سنین کمتر آموزش‌های لازم را ببینند، آینده درخشانی پیش‌رویشان خواهد بود.
در کشور مالزی نوع آموزش رباتیک چگونه انجام میشود؟ آیا در مدارس، درسی در این رابطه وجود دارد؟
بله، من در مدارس، رباتیک تدریس می‌کنم؛ از راهنمایی تا دبیرستان. در آنجا سعی میشود که آموزش قدم به قدم پیش برود. کلاً کار کردن با بچه‌های مالزی و آموزش دادن به آن‌ها راحت است، چراکه آن‌ها سختگیر نیستند. مسیر پیش روی رباتیک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مسیر پیش‌روی ایران را مثبت می‌بینم، چراکه کشوری بزرگ و همراه با دانش‌آموزان با استعداد است. به علاوه اینکه تیم ملی رباتیک از این بچه‌ها به خوبی حمایت می‌کند. با توجه به اینکه امروز همه چیز براساس تکنولوژی پیش می‌رود، بها دادن به رباتیک چه تأثیری در خودکفایی جوامع دارد؟
اگر از سنین پایه آموزش رباتیک آغاز شود، خیلی کمک‌کننده خواهد‌بود، آن‌وقت دانش‌آموزان می‌توانند به پیشرفت کشور کمک کنند. پیش‌بینی شما از مسابقه جهانی رباتیک چیست؟
ما باید از بچه‌ها حمایت کنیم و اگر حمایت خوب باشد، نتایج خوبی می‌گیریم، اما هدف اصلی نتیجه نیست. هدف اصلی این است که بچه‌ها انگیزه بگیرند و در آینده نیز آموزش علم رباتیک را ادامه بدهند.
سایر اخبار این روزنامه
قدردانی نیرو‌های مسلح از دولت سیزدهم و مخبر
پزشکیان: با مرام حاج‌قاسم مشکلات را حل می‌کنیم
خیز رباتیک ایرانی برای نخستین قهرمانی
تب دنگی اپیدمی نمی‌شود
فرار اسرائیلی‌ها از سرزمین موعود!
بدعت‌های خطرناک
جدال‌جوان‌ها و پیرمرد‌های وزارت‌خواه بالا گرفت
جدال‌جوان‌ها و پیرمرد‌های وزارت‌خواه بالا گرفت
حمله هوایی تل‌آویو- واشینگتن- لندن به بندر «الحدیده» یمن
