پیام واشنگتن به تهران در آستانه تشکیل دولت چهاردهم
گروه سیاسی: در شرایطی که دونالد ترامپ و معاون تندروی او، جی دی ونس، طی چند روز گذشته بر طبل ایرانهراسی میکویند و از توسعه فعالیت هستهای ایران سخن به میان میآوردند، مقامهای ارشد دولت بایدن با صراحت صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای کشورمان را مورد تایید قرار دادهاند.
به گزارش «تجارت»، ترامپ و ونس، قبل از راهیابی به کاخ سفید تلاش دارند از موضوع دستیابی ایران به بمب اتمی به عنوان ابزاری برای گرفتن رای از جامعه آمریکایی بهره بگیرند. در همین راستا نیز تلاش دارند که بایدن و تیم سیاست خارجی او را در برابر ایران شکست خورده معرفی کنند. آنهای میگویند، ایران در آستانه دستیابی به سلاح هستهای است اما این ادعای ناروا با صراحت زا سوی دلتمردان فعلی آمریکایی رد شده است.
تایید صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران از سوی بلینکن
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با تاکید بر اینکه ایران سلاح هستهای توسعه نداده است، عنوان کرد که واشنگتن به جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای متعهد است. بلینکن روز جمعه در اظهاراتی گفت: آنچه در هفتهها و ماههای اخیر دیدهایم این است که ایران واقعاً با برنامه هستهای خود به جلو حرکت میکند.وی در ادامه گفت: ایران به جای اینکه کم کم یک سال از داشتن ظرفیت لازم جهت تولید مواد شکافپذیر برای یک سلاح هستهای دور باشد، اکنون احتمالاً یک یا دو هفته از انجام این کار فاصله دارد. بلینکن در ادامه تاکید کرد که ایران تا بدین لحظه هیچ سلاح هستهای توسعه نداده است. وی همچنین تاکید کرد که آمریکا به جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای متعهد است.
ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نبوده است
علاوه بر وزیر امور خارجه آمریکا، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با اذعان به عدم تلاش ایران برای ساخت بمب هسته ای، مدعی شد که پس از درگیری اخیر تهران و تل آویو، ایران مواضع جدیدی در این زمینه اتخاذ کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس دیروز به نقل از سخنان «جیک سالیوان» نوشت: من تصمیمی از سوی ایران برای حرکت (به سمت ساخت سلاح هستهای) ندیدهام. سالیوان در مجمع امنیتی آسپن به خبرنگاران گفت: اگر آنها شروع به حرکت در این مسیر کنند، یک مشکل جدی با آمریکا پیدا خواهند کرد. سالیوان مدعی شد که آمریکا از زمان حملات متقابل ایران و اسرائیل، متوجه "افزایش اظهارنظرهای علنی مقام های ایرانی در مورد احتمال (ساخت سلاح هستهای) " شده است. وی گفت: این (سخنان) جدید بود و توجه ما را به خود جلب کرد.
اظهارات این مقامهای آمریکایی در شرایطی است که جمهوری اسلامی ایران پس از خروج یکجانبه ایالات متحده در سال ۱۳۹۷ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران خارجه اعضای باقیمانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرفهای عضو برجام با صدور بیانیهای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند؛ اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند. ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمام تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هستهای برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بایدن هم پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاستهای فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است. در واقع، تجربه نشان داده که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی، اراده لازم را برای تصمیمگیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت ترامپ رئیس جمهوری سابق کشورش علیه ایران ندارد. ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریمها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی چندی پیش اعتراف کرد که سطح مطلوب بازرسیهای این سازمان از مراکز اتمی ایران، حدی است که در برجام توافق شده است. مقامهای ایران هم تاکید دارند که گروسی میتواند برای رفع اهرم فشار و «برداشتن موانعی که عمدتا سیاسی است» در جهت از سرگیری اجرای کامل برجام، نقش موثری داشته باشد.
واکنش روسیه به اظهارات بلینکن
نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین در پیامی ادعای اخیر وزیر امور خارجه آمریکا درباره ظرفیت غنیسازی اورانیوم در ایران را تکراری و دارای اهداف تبلیغاتی دانست. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین در واکنش به ادعای اخیر «آنتونی بلینکن» درباره ظرفیت غنیسازی اورانیوم در ایران، در پیامی در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: این ادعا که «ایران یک الی دو هفته با... فاصله دارد» بارها در ۲۰ سال گذشته استفاده شده و دوباره در سالهای پیش رو، مانند همیشه، برای اهداف تبلیغاتی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.