تحولات جدید معجزه اقتصادی شرق
گروه اقتصاد کلان: اقتصاد کره جنوبی یکی از موفق‌‌‌‌‌ترین مدل‌های توسعه اقتصادی در دنیا است که در دهه‌های گذشته به شکل چشمگیری رشد کرده است. این کشور 51 میلیون نفری، با برخورداری از منابع و وسعت سرزمینی محدود، توانسته با استفاده از راهبردهای کارآمد اقتصادی و سیاست‌های مناسب، به یک اقتصاد پویا و نمونه‌‌‌‌‌ای برای کشورهای دیگر تبدیل شود. توسعه اقتصاد کره‌جنوبی از دهه1960 با دوره‌‌‌‌‌ای که به‌نام «معجزه اقتصادی‌کره» شناخته می‌شود، آغاز شد. به گزارش «تجارت»، برنامه‌های توسعه در آن دهه، شامل سرمایه‌گذاری در صنایع کلیدی مانند صنعت فولاد، خودروسازی، الکترونیک و فناوری اطلاعات بود که به‌ویژه در دهه‌های 1970 و 1980 باعث رشد صنعتی و صادراتی کشور شد. اکنون و پس از گذشت 60 سال، کره‌جنوبی با تولید ناخالص داخلی 74/ 1تریلیون دلاری به یکی از اقتصادهای برتر جهان تبدیل شده‌است و درآمد سرانه بیش از 33 هزار دلاری در سال، گواهی بر موفقیت برنامه‌های توسعه در این کشور است.
در طول چند نسل، کره‌جنوبی توانست از کشوری که در میان ملل فقیر عالم رده‌‌‌بندی می‌‌‌شد، به کشوری توسعه‌‌‌یافته با درآمد بالا تبدیل شود. برخی این رشد اقتصادی را به یک معجزه تشبیه کرده‌‌‌اند. این معجزه باعث شده است تا کره‌جنوبی در میان کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و همچنین گروه ۲۰ قرار گیرد. این کشور پس از رکود بزرگ مالی همچنان یکی از سریع‌‌‌ترین نرخ‌های رشد را در میان کشورهای توسعه‌‌‌یافته در اختیار دارد. با وجود فراز و نشیب‌هایی که کره‌جنوبی در حوزه اقتصادی داشته است، بسیاری از تحلیلگران انجام اقداماتی برای بهبود چشم‌انداز اقتصادی این کشور را ضروری می‌‌‌دانند. یکی از مهم‌ترین مسائل برای اقتصاد این کشور، خدمات‌‌‌دهی ملی به بازنشستگان و وضعیت بدهی صندوق بازنشستگی است. کره‌جنوبی با توجه به اهمیت تحصیلات و توانمندی‌های نیروی کار، به‌شدت در بخش آموزش عالی و تحقیقات پژوهشی سرمایه‌گذاری کرده‌است. این کشور به سرعت به یک مرکز جهانی در زمینه‌‌‌‌‌های علمی و فناوری تبدیل شد و نقش‌آفرینی در صنایع پیشرفته مانند تکنولوژی اطلاعات، روباتیک، نانوتکنولوژی و پزشکی پیشرفته را آغاز کرد. در سال2020 میلادی، بیش از 44درصد تولیدات کره از ماشین‌آلات و تجهیزات الکترونیکی تشکیل شده و بیش از 14درصد تولیدات این کشور مربوط به بخش حمل‌ونقل بوده‌است. ترکیب تکنولوژی پیشرفته، نیروی کار ماهر و سیاست‌های دقیق و پیشرو، توانسته است در زمان نسبتا کوتاهی، کره را به یکی از صادرکنندگان بزرگ کالاهای الکترونیکی، خودرو، نفتکش، فولاد و محصولات کشاورزی در سطح جهان تبدیل کند.
پژوهش های جدید درباره اقتصاد کره
اقتصاد کره جنوبی به‌واسطه کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده که منجر به تضعیف رونق صادرات شد، به‌طور غیرمنتظره‌ای در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴ منقبض شد و شدیدترین انقباض از سال ۲۰۲۲ تاکنون را تجربه کرد. در پی انتشار داده‌ها مبنی بر انقباض اقتصاد کره جنوبی در سه‌ماهه دوم سال جاری، انتظارات مبنی بر قریب‌الوقوع بودن کاهش نرخ بهره تقویت شد. داده‌های بانک مرکزی کره نشان داد که تولید ناخالص داخلی این کشور در دوره آوریل تا ژوئن ۰٫۲ درصد نسبت به سه‌ماهه قبل در شرایط فصلی تعدیل‌شده، کاهش‌یافته است. این شدیدترین سقوط از سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۲ تاکنون به شمار می‌رود. تحلیلگران باور دارند که داده‌های ضعیف، همراه با کاهش فشار قیمت مصرف‌کننده که در ماه ژوئن مشاهده‌شده است، درخواست‌ها را برای کاهش نرخ بهره بانک مرکزی در ماه آینده افزایش می‌دهد. بانک مرکزی نرخ بهره کلیدی خود را رها کره است و برگه جدیدی را بدون تغییر در بالاترین رقم نرخ بهره ۱۵ ساله ۳٫۵ درصدی خود در این ماه باز می‌کند و چشم‌انداز چرخش سیاست خود را کاهش فشار قیمت‌ها می‌داند. کاپیتال اکونومیکس می‌گوید که داده‌ها نشان می‌دهد تقاضای داخلی در این وضعیت ضعیفتر خواهد شد. کاپیتال اکونومیکس در یادداشتی گفت که ضعف آخرین ارقام تولید ناخالص داخلی اعتماد بیشتری نسبت به دیدگاه مبنی بر قریب‌الوقوع بودن کاهش نرخ بهره می‌دهد. درحالی‌که انتظار می‌رود بانک مرکزی از ماه اکتبر سیاست‌های خود را کاهش دهد، خطر کاهش نرخ بهره در اوت در حال حاضر افزایش‌یافته است. بااین‌حال، سایر تحلیلگران می‌گویند که بانک مرکزی کره جنوبی تا سه‌ماهه آینده کاهشی در نرخ بهره ایجاد نخواهد کرد و در عوض منتظر حرکت فدرال رزرو آمریکا باقی خواهد ماند. در حال حاضر بازارها به‌طور کامل براساس کاهش نرخ بهره فدرال رزرو در ماه سپتامبر قیمت‌گذاری می‌کنند. به‌طور سالانه، چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا در مقایسه با رشد ۳٫۳ درصدی در سه‌ماهه اول جاری، ۲٫۳ درصد رشد داشته است. مصرف خصوصی و سرمایه‌گذاری در بخش ساخت‌وساز به ترتیب ۰٫۲ درصد و ۱٫۱ درصد نسبت به سه‌ماهه قبل کاهش‌یافته درحالی‌که صادرات ۰٫۹ درصد افزایش داشته است. درنتیجه این روند، برای محیط تجاری و اقتصادی کره، یک اقتصاد دو سرعتِ با تقاضای داخلی ضعیف که بااشتهای قوی فراساحلی برای برخی از صادرات این ابرقدرت تولیدی مقابله می‌کند، پدید آمده است. به‌عنوان‌مثال، فروش خودروهای شرکت هیوندای موتور در کره جنوبی در سه‌ماهه دوم ۱۰ درصد کاهش‌یافته است، اگرچه این شرکت در آمریکا، بزرگ‌ترین بازار خود از تجارت خوبی برخوردار بود. با این وجود تجارت کره‌جنوبی، محرک اصلی رشد اقتصادی و ارتقای موقعیت کشور در سطح جهانی محسوب می‌شود. برخورداری از دانش فنی و توانمندی‌های نوآوری به‌همراه جست‌وجوی بازارهای جدید برای صادرات، کره‌جنوبی را به یکی از کشورهای پیشتاز در تجارت‌جهانی تبدیل‌کرده است. حجم صادرات و واردات این کشور در سال2020 میلادی به ترتیب 512 و 467میلیارد دلار بوده‌است که با مبادله بیش از 4200 نوع کالا صورت‌گرفته‌است. تراز تجاری کره در سال2022، برابر با مثبت 5/ 9میلیارد دلار بوده‌است.
