خشم آمریکا، غرب و اپوزیسیون ونزوئلا از پیروزی مجدد مادورو
[عبدالباسط انصاری] نیکلاس مادورو 51درصد، ادموندو گونزالس 44درصد. اینها نتایج انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا پس از شمارش بیش از 80درصد آراست. نتایجی که از پیروزی قطعی مادورو و تداوم مسیر حدودا 12ساله پس از فوت هوگو چاوز رئیسجمهور فقید ونزوئلا، حکایت میکند. نتایجی که به مذاق غربیها و اپوزیسیون وابسته کاراکاس خوش نیامد. اپوزیسیون ونزوئلا به رهبری «کورینا ماچادو» از غیرقابلقبول بودن نتایج انتخابات و پیروزی گونزالس با رأی بالا سخن گفته است و رسانههای غربی نیز در ادامه موج تخریب مادورو در روزهای اخیر، بر شائبه تقلب و دستکاری آرای انتخابات دامن زدهاند. از سوی مقابل مادورو پس از اعلام نتایج در جمع هواداران اش عنوان کرد: «من مرد صلح و گفتوگو هستم؛ مردم حرف خود را گفتند، نه به سرمایهداری و نه به فاشیسم و ما مردمی هستیم که برای جهان الگو قرار دادهایم. ما اجازه نمیدهیم سناریوی هرجومرج در ونزوئلا ایجاد شود.» در این میان اما کشورهای متحد و دوست ونزوئلا همچون: ایران، روسیه، چین، کوبا، بولیوی و... ضمن تبریک به مادورو از گسترش روابط در دوران جدید سخن گفتهاند. در ادامه نگاهی کوتاه به دوران ریاستجمهوری مادورو و حواشی انتخابات اخیر ونزوئلا خواهیم داشت:
دست راست چاوز، ادامهدهنده مسیر او
نیکلاس مادورو از نزدیکترین یاران حلقه چاوز در سالهای انتهایی ریاستجمهوری وی بود. بهمدت هفت سال وزیر امور خارجه ونزوئلا و یک سال معاون اجرایی رئیسجمهور بود. با فوت پرشائبه هوگو چاوز 58ساله بر اثر سرطان در سال 2013-که گمانههایی درباره ترور بیولوژیک او توسط آمریکا نیز مطرح شده بود- مادورو بهترین گزینه برای ادامه راه چاوز خوانده میشد. حضور وی در انتخابات 2013و پیروزی در این انتخابات خبر از ادامه مسیر «چاوزیسم» میداد. مهمترین میراث چاوز را میتوان تحکیم بولیوارینیسم(=متاثر از مبارزات آزادی خواهانه سیمون بولیوار برای استقلال آمریکای جنوبی از استعمار اسپانیا) خواند. به جرأت میتوان گفت پس از ارنستو چگوارا، فیدل کاسترو، سالوادور آلنده و دنیل اورتگا، چاوز کاریزماتیکترین رهبر چپ گرای آمریکای لاتین بود که در مقابله با نفوذ ایالات متحده در این منطقه و غلبه نئولیبرالیسم آمریکایی سد محکمی بهحساب میآمد. با مرگ پرشائبه او، نیکلاس مادورو که 50ساله و نسبتا جوان بود میراث دار چاوزیسم شد اما به سرعت با بحرانهای متعددی مواجه شد.
بحرانهای سهمگین داخلی
مشکلات اقتصادی، کاهش رفاهیات، کاهش قدرت خرید و اعتراضات اجتماعی از مهمترین بحرانهایی بودند که مادورو در سالهای 2013-2014با آن مواجه شد تا این گمانه تقویت شود که وی جانشین خلفی برای حفظ کشور پس از چاوز نیست. رشد اپوزیسیون غرب گرا در کشورهای آمریکای جنوبی همچون آرژانتین، برزیل و شیلی در همان مقطع زنگ خطر را برای مادورو به صدا درآورد. بسته شدن فضای سیاسی و برخورد با برخی مخالفان که البته توسط رسانههای غربی بزرگنمایی اغراق آمیزی درباره آن صورت گرفت سبب شد وجهه مادورو رو به کاهش بگذارد. در دوره اول ریاستجمهوری مادورو، به سبب مشکلات اقتصادی بحران مهاجرت گریبانگیر کاراکاس شد و مطابق اعلام برخی منابع، قریب 5میلیون نفر به خارج از کشور مهاجرت کردند. در حدفاصل سالهای 2015تا 2019براساس گزارشهای صندوق بینالمللی پول، اقتصاد ونزوئلا «اقتصاد جنگی» خوانده شد و مطابق اعلام بلومبرگ ونزوئلا رتبه نخست شاخص فلاکت جهان(مجموع تورم و بیکاری) را کسب کرد.(1) این مسائل سبب شد تا در آستانه انتخابات 2018سر و کله اپوزیسیون قدرتمند و البته غرب گرا برای شکست مادورو پیدا شود.
آمریکا وارد میشود؛ سناریوی همیشگی مداخله و تقویت اپوزیسیون
نسخه آمریکا برای کنارزدن دشمنان و سلطه بر مناطق مختلف جهان پس از جنگ دوم، یا حمله نظامی بوده، یا کودتا یا کودتای رنگی(انقلاب مخملی) از بستر انتخابات، و نبرد رسانهای و جنگ روانی برای هدف قراردادن افکار عمومی کشورها. انتخابات 2018 ونزوئلا به صحنه نبرد بین میراث داران چاوز و اپوزیسیون آشکارا وابسته به آمریکا تبدیل شد. انتخاباتی پر حرف و حدیث که مادورو در رقابت با هنری فالکون، خاویر برتوچی، رینالدو کوئیخادا، لوئیس آلخاندرو رتی پیروز شد اما مجمع(مجلس) ملی ونزوئلا به ریاست خوان گوایدو 35ساله بلندپرواز با زیر سؤال بردن نتایج انتخابات کلید درگیری در کشور را زد. درگیریهایی که منجر به اعلام ریاست خودخوانده گوایدو بهعنوان رئیس دولت موقت، حمایت آمریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی و برخی کشورهای آمریکای لاتین با روسای غرب گرا از او و به رسمیت نشناختن دولت مادورو شد. در مقابل، متحدان سنتی ونزوئلا همچون روسیه، چین، کوبا و ایران دولت مادورو را به رسمیت شناختند. بحرانی که تبعات آن همچنان ادامه دارد. در پی اعلام ریاست خودخوانده گوایدو بر دولت موقت، وی خواستار قیام و پیوستن گروههای مختلف مردم و همچنین ارتش بهخود، برای کنار زدن مادورو شد. این در حالی بود که دادگاه عالی ونزوئلا حکم مجلس را رد کرده، صحت انتخابات و قدرت گرفتن مجدد مادورو را تأیید کرد. درگیریها در ونزوئلا آغاز و بوی کودتا در بخشهایی از ارتش به مشام میرسید. گوایدو تا اندازهای از قدرتگیری خود و کنار زدن مادورو مطمئن بود که در 23ژانویه 2019سوگند ریاستجمهوری یاد کرد. در فوریه 2020که وی توسط ترامپ به آمریکا دعوت شد و همراه او در سخنرانی سالانه رئیسجمهور در کنگره حاضر شد و صحنه تاریخی تشویق طولانی مدت توسط نمایندگان هر دو حزب را ثبت کرد، مشخص شد اعتراضات ونزوئلا و ادعای تقلب از کجا سرچشمه میگیرد. همان همیشگی! آمریکا. در 26جولای 2018وقوع یک انفجار در حوالی سخنرانی مادورو در جمع ارتشیان در کاراکاس گمانه ترور او را تقویت کرد. گمانهای که بعدها رنگ واقعیت گرفت و مادورو اعلام کرد این طرح جان بولتون مشاور جنگ طلب و افراطی ترامپ بوده است.
سر برآوردن از طوفان؛ شکست تحریم، ابر تورم و احیای اقتصاد
برای چند سال ونزوئلا در جایگاه اول تورم، بیکاری و فلاکت جهان جا خوش کرده بود. در حد فاصل سالهای 2014تا 2019تورم از 69به 2میلیون درصد رسید تا ترس از ونزوئلایی شدن در میان کشورهای مخالف آمریکا، وارد ادبیات سیاسی شود. ونزوئلا در آستانه جنگ داخلی و فروپاشی مطلق بود. اعتباری برای مادورو باقی نمانده بود و شمارش معکوس اعلام ورشکستگی و تسلیم در برابر آمریکا به صدا در آمد. مسئلهای که به 651تحریم سنگین آمریکا نسبت داده میشد. به ناگاه اما از سال 2020اقتصاد ونزوئلا در مسیر احیا قرار گرفت. ونزوئلا با در پیش گرفتن انضباط مالی، کاهش نقش دلار در اقتصاد و دیپلماسی انرژی در اوپک، از سال 2021روند کاهش تورم به زیر 50درصد را آغاز کرد و در مقاطعی از سال 2022تورم تک رقمی را تجربه کرد.(2) در همین سال رشد اقتصادی ونزوئلا رقم خیرهکننده 17درصدی را به ثبت رساند که سبب تحیر اقتصاددانان جهان شد.(3) در سال 2023نیز اقتصاد ونزوئلا رشد 5درصدی را به ثبت رساند(4) و پیشبینیهای مختلف از رشدی در حدود 4.5تا 9درصدی برای اقتصاد این کشور در سال 2024حکایت دارد(5). به این ترتیب میتوان گفت با مدیریت درخشان مادورو، دوران ابرتورم ونزوئلا به پایان رسید و کشور در مسیر شکوفایی قرار گرفت.
پینوشتها:
1- https://str.sg/or5o
2- https://kayhan.ir/0011VG
3- donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3893530
4- economic.mfa.ir/portal/newsview/739321
5- www.irna.ir/xjPmr6
بازتاب رسانهای پیروزی مادورو و شائبه تخلف در انتخابات ونزوئلا
[فرشته کیانی] پیروزی نیکلاس مادورو برای بار سوم در انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا بازتاب گستردهای در جهان داشت. رسانههای غربی و آمریکایی عمدتا با خشم و دامن زدن به شائبه تقلب به سراغ پیروزی مادورو رفتند.
نگرانی های جدی آمریکا به روایت نیویورک تایمز
روزنامه «نیویورکتایمز» در واکنش به اعلام نتایج انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا نوشت: «نتیجه انتخابات که به نیکلاس مادورو 6سال دیگر فرصت ریاستجمهوری میدهد، مورد مناقشه مخالفان قرار گرفت و آمریکا گفت نگرانیهای جدی دارد. نیکلاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا، با وجود اپوزیسیونی که معتقد بود امسال حزب مادورو را سرنگون خواهد کرد، دوشنبه برنده انتخابات اعلام شد. با شمارش 80درصد آرا، مقامات انتخاباتی این کشور گفتند مادورو 51.2درصد آرا و نامزد اصلی اپوزیسیون، ادموندو گونزالس، 44.2درصد آرا را کسب کردهاند.»
مخالفان پیروزی را نپذیرفتند؛ آمریکا نگران روابط دوستانه مادورو با چین، روسیه و ایران
«نیویورکتایمز» ادامه داد: «ماریا کورینا ماچادو، رئیس اپوزیسیون، دوشنبه در کاراکاس گفت که ما پیروز شدیم و تمام دنیا این را میدانند. او با توجه به اطلاعات تیمش، نتیجه اعلامشده را غیرممکن خواند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، هم گفت که دولت متبوعش نگرانیهای جدی دارد که نتیجه، منعکسکننده اراده یا آرای مردم ونزوئلا نباشد. اما مادورو پیروزی خود را پیروزی صلح و ثبات و ایده برابری خواند. او اتهامات مربوط به تقلب در انتخابات را رد کرد. این نگرانی وجود داشت که اعلام پیروزی مادورو این کشور نفتخیز را در دورهای از بیثباتی عمیق فرو ببرد و به تظاهرات خیابانی بینجامد.» «نیویورکتایمز» با بیان اینکه انتخابات ونزوئلا در واشنگتن به دقت زیرنظر گرفته شده، نوشت: «آمریکا سالها تلاش کرده مادورو را طرد کند و تحریمهای بیرحمانهای را در سال 2019علیه ونزوئلا وضع کرد تا راه نفس اقتصاد این کشور را ببندد. تغییر دولت ونزوئلا در سالهای اخیر برای آمریکا اهمیت بیشتری پیدا کرده است، زیرا نفت این کشور در یک چشمانداز ژئوپلیتیکی در حال تغییر، ارزش بیشتری پیدا میکند. همچنین روابط دوستانه مادورو با رقبای آمریکا، ازجمله روسیه، ایران و چین، واشنگتن را بیشتر نگران کرده است.»
مخالفان مدعی 70درصد آرا شدند
شبکه «سیانان» در گزارشی نوشت: «مادورو، مرد قدرتمند ونزوئلا، و مخالفان او مدعی پیروزی در انتخابات هستند. ماریا کورینا ماچادو، رئیس اپوزیسیون گفت که نامزد آنها یعنی گونزالس، 70درصد از آرا را در مقابل 30درصد مادورو کسب کرده است. گونزالس نیز مدعی شد قوانین در جریان انتخابات نقض شده است. نتایج این انتخابات با واکنشهای متفاوتی در سراسر منطقه مواجه شد. مقامات پرو، شیلی، گواتمالا، کاستاریکا، آرژانتین، اروگوئه، پاراگوئه و اکوادور نتایج را محکوم یا نسبت به آن ابراز تردید کردند. دولت ونزوئلا هم در بیانیهای آنچه را «مداخله خارجی» علیه انتخابات خواند، تقبیح کرد.»
انگلیس و آلمان؛ نگران نتایج انتخابات ونزوئلا
«گاردین» نیز درباره انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا و نگرانی انگلیس در اینباره نوشت: «وزارت خارجه انگلیس با صدور بیانیهای در مورد وضعیت ونزوئلا، خواستار انتشار نتایج دقیق شد. در این بیانیه آمده: ما از اتهامات جدی در شمارش و نتایج اعلامشده انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا نگران و خواستار انتشار سریع و شفاف نتایج هستیم. وزارت امور خارجه آلمان نیز در بیانیهای گفته است که نتایج انتخابات برای رفع تردیدها در مورد شمارش آرا در ونزوئلا کافی نیست. ما خواهان انتشار دقیق نتایج همه شعبههای رأیگیری و دسترسی مخالفان و ناظران به همه اسناد رأیگیری و انتخابات هستیم.»
پیام اپوزیسیون به ارتشی که همواره حامی مادورو بوده است
«یورونیوز» نیز درباره دعوت اپوزیسیون برای پیوستن ارتش به مخالفان جهت سرنگونی مادورو آورده است: «ارتش ونزوئلا همواره از نیکلاس مادورو حمایت کرده است و هیچ نشانه عمومی مبنی بر جدایی فرماندهان نیروهای مسلح از دولت ونزوئلا وجود ندارد.»
مادورو اپوزیسیون حامی امپریالیسیم را شکست داد
خبرگزاری «الجزیره» هم درباره واکنشها به انتخابات ونزوئلا نوشت: «اتحادیه اروپا و چندین کشور عضو نسبت به شفافیت انتخابات ونزوئلا ابراز نگرانی کردند. تحلیلگران و رهبران در سراسر قاره آمریکا نیز ابراز تردید کردند، اگرچه برخی هم از مادورو حمایت کردند. مادورو از حمایت متحدان خود در بولیوی، هندوراس و کوبا برخوردار بود. میگل دیاز کانل، رئیسجمهوری کوبا، گفت که مادورو صریح و بیتردید اپوزیسیون حامی امپریالیستها را شکست داده است. وزارت خارجه چین نیز انتخاب مجدد مادورو را تبریک گفت.»