چین از میانجیگری در بحران غزه چه میخواهد؟
هفته گذشته حماس اعلام کرد که با فتح به عنوان بزرگترین رقیب خود و دیگر گروههای فلسطینی تحت نظارت چین توافقنامه وحدت ملی امضا کرده است. این در حالی است که جنگ در نوار غزه بیش از ۹ ماه است که به طول انجامیده و توافق آتشبس نیز با شکست مواجه شده است. این توافق که با میانجیگری پکن تسهیل شده است، شرایط «حکمرانی مشترک» را پس از دوران جنگ در غزه فراهم خواهد کرد.
به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی چین، در این توافق به ویژه ایجاد «دولت موقت آشتی ملی» پیشبینی و تصریح شده که «خود فلسطینی ها» باید «فلسطین را اداره کنند». بسیاری از کارشناسان معتقدند که چین یکی از مهمترین و موثرترین بازیگرانی است که میتواند در موضوع حل بحران در غزه مشارکت و میانجیگری کند. این تلاش چین بعد از تجربه موفق میانجیگری میان ایران و عربستان با جدیت از سوی افکار عمومی و تحلیلگران دنیا بررسی میشود. «فرزاد رمضانی بونش» در گفتوگو با ایسنا درباره نقشآفرینی چین در تنشهای منطقهای از جمله در رابطه با مساله غزه و گروههای فلسطینی اظهار کرد: افزایش جایگاه و حضور و بروز چین در نظام بینالملل با توجه به توان نظامی، اقتصادی و ژئوپلتیکی و استراتژیکی که دارد همزمان شده با افزایش تلاش دیپلماتیک و سیاسی این کشور در خاورمیانه برای بهبود جایگاه و قدرت نرم این کشور. وی ادامه داد: چین مثل هر بازیگر جهانی خواستار افزایش جایگاه قدرت نرم و حضور ژئوپلیتیک چند بعدی خود در منطقه است. چین تلاش دارد در راستای منافع ملی خود رویکردهایی را در منطقه پیش ببرد که یکی از رویکردها که موفق هم بوده است به بحث صلحسازی میان بازیگران خاورمیانه برمیگردد. در موضوع ایران شاهد بودیم که هر چند بازیگران مهمی در رابطه با آشتی ایران و عربستان نقش داشتند، اما در گام آخر چین این را به نام خود ثبت کرد. تلاشهای کنونی این کشور نیز با توجه به دامنه بحران در غزه و جنگ حماس و اسرائیل و با توجه به نوع رابطه قدیمی چین با بازیگران عربی و رژیم اسرائیل انجام میشود. چین خودش را در موقعیتی میبیند که میتواند با توجه به گسترش دامنه جنگ به منطقه، از پتانسیل میانجیگری خود استفاده کند.
رمضانی بونش تصریح کرد: جنگ اعراب و اسرائیل از دههها قبل آغاز شده است و جنگ کنونی غزه و خطر گسترش آن و تبدیل شدن به یک جنگ منطقهای میتواند بر امنیت انرژی، سیاسی و تجاری چین و استفاده از مسیرهای آبی در این منطقه تاثیر منفی بگذارد، از این رو تا حد زیادی چین در راستای منافع ملی و کلان خود در منطقه و جهان وارد این کارزار شده است. وی ادامه داد: با نوع رابطهای که بین چین با اسرائیل، اعراب منطقه، قطر و ایران برقرار است، هر 2 سوی بحران در وضعیت کنونی از نوع میانجیگری چین خوشحال میشوند و نگاه مثبت افکار عمومی منطقه به نقش چین و سابقه چین در عدم بحرانآفرینی در خاورمیانه موجب شده تا از معدود بازیگرانی باشد که نقش متوازنی را میتواند در این راستا ایفا کند.