روزنامه خراسان

جلوه خیره‌کننده نقوش اسلیمی روی شیشه‌ها

همه ما از پشت شیشه‌ها، بارها به آن طرف‌شان نگاه کردیم. گاهی این شیشه‌ها رو به یک طبیعت زیبا بودند که با دیدن‌شان به وجد آمدیم یا جلوی یک اثر هنری فاخر قرار گرفته بودند. اما خود این شیشه‌های بی‌رنگ و بی‌روح، هیچ‌گاه توجه ما را به خودشان جلب نکردند. «ویترای» هنر رنگ کردن شیشه است. هنری زیبا که در گذشته با کنار هم قرار دادن تکه شیشه‌های رنگی برای تزیین مکان‌های عمومی مانند معبد و کلیسا آغاز شد و امروزه به شیوه‌ای کاملا حرفه‌ای و جذاب در دکوراسیون استفاده می شود. «روزبه سروقدی» متخصص ویترای است که بیش از 11 سال در حوزه نقاشی روی شیشه فعالیت داشته است. او به تازگی از المان ویترای چراغ گردسوز در مشهد رونمایی کرد که اولین و بزرگ ترین المان ویترای در ایران محسوب می‌شود. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی‌سلام در گفت‌وگو با «روزبه سروقدی» با این هنر، چالش‌هایش، هزینه آثار هنری تولید شده آن و ... بیشتر آشنا خواهیم شد.
 
این هنر از قرن 9 میلادی توسعه یافت «من روزبه سروقدی، متولد 1370 هستم. از سال 1392 در حوزه نقاشی روی شیشه کار می‌کنم». او در پیج شخصی‌اش نوشته که متخصص ویترای است. از «روزبه» درباره تاریخچه ویترای می‌پرسم که می‌گوید: «نقاشی روی شیشه غالب‌ترین شکل نقاشی اروپا برای مکان‌های مذهبی و کلیساها بوده است. این هنر تقریبا از آلمان و در قرن ۹ میلادی مورد توجه قرار گرفت و توسعه یافت که بیشتر با نقوش انتزاعی، قطعات شیشه های رنگی به وسیله مس و قلع کنار هم همانند پازل چیده می شدند و تصویری را تشکیل می‌دادند. این هنر از بندر ونیز و در تاریخ نامشخص وارد ایران شد و با  خمیر و رنگ روی سطوح شیشه انجام می‌شد و این کار فراتر از جنبه زیبایی برای دورکردن حشرات در شیراز و اصفهان هم بوده است. به طور کلی، مشخص‌کردن خط‌های مرزی در سطح شیشه برای قرار دادن رنگ‌ها را نقاشی روی شیشه می‌گویند».   با ویترای از آسیب‌های منع‌شدن از ورزش عبور کردم از این هنرمند می‌پرسم که استعدادش چطور و از چه سنی در این حوزه هنری کشف شد که می‌گوید: «من در نوجوانی ورزش رزمی، دو و میدانی و ورزش‌های سنگین انجام می‌دادم که باعث آسیب‌دیدگی شدید جسمی‌ام شد و از ورزش منع شدم. بعد از یک مدتی به‌طور اتفاقی از این که برادر بزرگم به نقاشی روی شیشه علاقه‌مند بود و رنگ‌هایی را خریده بود که با آن‌ها کار نکرده بود، با این هنر آشنا شدم. من رنگ‌های برادرم را برداشتم و با توجه به این که می‌خواستم آسیب جسمی و روحی را که از کنار گذاشتن ورزش خورده بودم، جبران کنم، تصمیم به نقاشی روی شیشه گرفتم. این را هم بگویم که من این هنر را کاملا خودجوش و بدون استاد شروع کردم. الان هم از روزی یک ساعت و گاهی تا 24 ساعت یکسره مشغول آن هستم».   گام‌ به گام نقاشی روی شیشه از «روزبه» درباره مواد لازم برای نقاشی روی شیشه و مراحل این کار می‌پرسم که می‌گوید: «مواد لازم برای کشیدن نقاشی روی شیشه، تیغ کاتر، شیشه، رنگ‌های مخصوص نقاشی روی شیشه، خمیر دورگیر، حلال مخصوص آن، طرح و چسب است. درباره مراحل نقاشی روی شیشه هم باید بگویم که ابتدا تصمیم می‌گیرم که چه طرحی را بکشم. طرح می‌تواند سفارشی یا خلاقانه باشد که خودم ایده‌اش را خلق کردم، کپی باشد و ... . سپس بر اساس طرح، شیشه را به اندازه دلخواه برش داده یا انتخاب می‌کنم. بعد طرح را پرینت می‌گیرم و پشت شیشه می‌چسبانم و با خمیر دورگیر، مرزهای آن را مشخص می کنم. بعد از این که خمیر خشک شد، رنگ‌آمیزی را شروع می‌کنم. سپس چند روز به طرح، اجازه خشک شدن رنگ‌ها را می‌دهم».           این هنر را با رویکردی متفاوت احیا کردم از او درباره استقبال مردم از این نقاشی‌های روی شیشه می‌پرسم که می‌گوید: «استقبال مردم خیلی زیاد بوده و من را شگفت‌زده کرده است. من از سال 92 نقاشی روی شیشه را که یک هنر در حال فراموشی بود، با یک نگاه و رویکرد متفاوت احیا کردم. من سعی کردم با این تلاشم، قدمی مهم در مسیر تاریخ این هنر بردارم. همیشه در فضای‌مجازی و حقیقی پیام‌های زیادی دریافت می‌کنم که ما با دیدن کارهای شما، تازه فهمیدیم که ویترای یعنی چه و زیبایی آن را درک کردیم».   این نقاشی‌ها از 2 ساعت تا 20 روز زمان می‌برد از «روزبه» می‌پرسم که معمولا کشیدن هر طرح چقدر زمان می‌برد که می‌گوید: «زمان در هنر معنا ندارد. به عبارت دیگر، از زمانی که یک طرح به مغز من خطور می‌کند یا تصمیم به کشیدن آن می‌گیرم، کار من شروع شده است. اما به‌طور کلی، مثلا یک تابلوی متوسط برای من که 11 سال در این حرفه مشغول کار هستم، حداقل 2 ساعت زمان می‌برد اما پروژه‌های بزرگ‌تر تا 20 روز طول می‌کشد. طبیعتا هرچه طرح پیچیده‌تر باشد، زمان بیشتری می‌برد. طبق چیزی که من محاسبه کردم، به ازای هر متر مربع، تقریبا 2 روز نقاشی روی شیشه طول می‌کشد».    
 


 
قیمت تابلوهایم از 600هزار تومان است تا 200میلیون از او درباره خرید و فروش این آثار هنری می‌پرسم و این که مثلا قیمت یک تابلوی کوچک چند است و برای تزیین یک پروژه ساختمانی با این شیشه‌ها، باید چقدر هزینه کرد که ‌می‌گوید: «تابلو از قیمت 600 هزار تومان تا 200 میلیون تومان دارم. برای پروژه هم بستگی به انتخاب طرح و کیفیت رنگ دارد و معمولا از متر مربعی 4 میلیون تومان به بالا شروع می‌شود. بنابراین یک نفری که بخواهد، 20 متر شیشه کار کند، تقریبا 80 میلیون باید هزینه کند. بزرگ‌ترین پروژه‌ای که من انجام دادم، مربوط به یک رستوران بود که 100 متر بود که البته در نهایت برایم 40 میلیون تومان سود داشت چون از لحاظ مالی با آن‌ها خیلی راه آمدم».   چالش‌برانگیزترین بخش این کار، طراحی و رنگ‌آمیزی است از این هنرمند فعال در حوزه ویترای می‌پرسم که اصلی‌ترین و چالش برانگیزترین بخش کار در نقاشی روی شیشه کدام قسمت است که می‌گوید: «اصلی‌ترین و چالش برانگیزترین آن، به نظر من دو بخش است. یکی بخش طراحی است که باید خیلی تمیز دربیاید و یکی هم بخش رنگ‌آمیزی که آن هم فوق‌العاده مهم و حساس است. اما شاید رنگ‌آمیزی چالش برانگیزتر باشد چون دست نباید بلرزد، رنگ بیرون نریزد و ... . من علاوه بر کشیدن تابلو، در پروژه‌های ساختمانی مانند باغ، ویلا، رستوران، کافی‌شاپ، شیشه‌های منازل، استخر و ... هم کار می‌کنم. معمولا برای خانه‌ها در جاهایی که آفتاب‌گیر باشد که نور به شیشه بخورد و رنگ انعکاس داشته باشد، از این شیشه‌ها استفاده می‌کنیم تا خانه را زیباتر کند».     برای المان چراغ‌گردسوز 48ساعت نخوابیدم روزبه درباره سخت‌ترین و بزرگ‌ترین پروژه‌هایی که تا امروز به سرانجام رسانده، می‌گوید: «سخت‌ترین پروژه‌ای که از لحاظ جسمی فشار زیادی به من آورد، یکی مربوط به یک رستوران بود که تقریبا 100 متر شیشه داشت که به تنهایی انجام دادم. من این‌قدر در کار آدم سخت‌گیری هستم که شاگرد نمی‌گیرم چون آن ها به اندازه من دلسوزی ندارند و من روی کارهایم وسواس زیادی دارم. یک پروژه دیگر هم چراغ گردسوز به صورت المان بود که چون سطح منحنی داشت و رنگ‌ها سر می‌خورد، واقعا صبر و حوصله زیادی می‌طلبید تا آن را به سرانجام برسانم. برای انجام هر کدام از این پروژه‌ها من روزی 12 تا 20 ساعت وقت گذاشتم و برای المان هم 48 ساعت پشت سر هم کار کردم تا به زمان مورد نظر برای رونمایی برسد».  
شیشه را دوست دارم چون شفاف است این هنرمند درباره دلیل انتخاب شیشه به عنوان بوم نقاشی‌اش و این که تا امروز چندتا ویترای تولید کرده، می‌گوید: «من در زندگی، صداقت برایم مهم‌ترین چیز است و این نکته حتی روی اشیایی که برای کارم انتخاب کردم، تاثیر گذاشته است. من شیشه را انتخاب کردم چون شفاف است. وقتی می‌خواهم روی یک شیء کار کنم و انرژی برایش بگذارم، برایم مهم است که خالص و شفاف باشد. درباره تعداد ویترای هم باید بگویم، یک چیزی حول‌وحوش 2 هزار نقاشی روی شیشه کار کردم که بخشی کارهای سفارشی بوده و بخشی اثرهای خودم بوده است. آینده این حرفه را بسیار روشن می‌بینم. زمانی که من شروع به این کار کردم، هدفم این بود که تاثیری ماندگار در تاریخ این هنر بگذارم. به نظرم در آینده جوری خواهد شد که این شیشه‌های رنگی با شکل‌های مدرن بیاید و مردم با برگشت به اصالت خودشان، از این طرح‌های سنتی بیشتر استفاده خواهند کرد».       سوال رایج مردم درباره ماندگاری این رنگ‌هاست «روزبه» درباره واکنش مردم و رایج‌ترین سوالات‌شان درباره این هنر می‌گوید: «مردم همیشه به من لطف داشتند و در این سال‌ها، من بسیار تشویق شدم و از تمجیدهای مردم انرژی گرفتم. حتی یک نفر به من گفت که از نقاشی روی شیشه بدش می‌آمده اما با دیدن طرح‌های من، به این هنر و شیشه‌های رنگی علاقه‌مند شده است. سوالات هم بیشتر در حوزه آموزش و مدت زمان آن، میزان درآمد، این که می‌توان به عنوان شغل به آن نگاه کرد و ... است. همچنین درباره ماندگاری رنگ‌ها هم می‌پرسند».   رنگ‌آمیزی المان چراغ گردسوز 19 روز طول کشید از «روزبه» درباره المان چراغ گردسوز هم می‌پرسم که می‌گوید: «این المان مربوط به جشنواره‌های نوری در مجموعه کوهسنگی مشهد بود که سازنده آن مهدی درویشی بود. ایشان با من تماس گرفتند. من معمولا با کسی همکاری نمی‌کنم و کار اشتراکی انجام نمی‌دهم. اما من این‌قدر شیفته صداقت و خلوص ایشان شدم، تصمیم گرفتم که این بار بر خلاف همیشه همکاری کنم. ایشان طرح را ساختند و قرار شد که نقوش اسلیمی که درباره امام‌رضا(ع) هم باشد، روی آن طراحی و رنگ‌آمیزی کنم. 19 روز در حال طراحی و رنگ‌آمیزی بودم که بسیار سخت بود. به نظرم اولین و بزرگ ترین المان ویترای در ایران بود و یکی از پرچالش‌ترین طرح‌های من بود. اولین تجربه اشتراکی بود که خاطره خوبی در ذهنم ماند».                   فضایی می‌خواهم تا عیار واقعی هنرم را به جهان نشان دهم این هنرمند ویترای که سال‌ها برای احیای این هنر و جلب توجهات به آن تلاش شبانه‌روزی داشته، می‌گوید: «من یک درخواستی هم دارم. امیدوارم این حرفم چاپ بشود. راستش تا حالا هیچ بستر و فضای بزرگی نبوده که من تمام هنرم را به تصویر بکشم و این مسئله خیلی من را اذیت می‌کند. اگر یکی از نهادهای دولتی، یک مکان مذهبی را به من بدهند، به شما قول می‌دهم تاریخ هنر ویترای را عوض کنم. کاری می‌کنم که یکی از بزرگ‌ترین و ماندگارترین مراکز گردشگری ویترای ایران و جهان ساخته شود تا حتی گردشگرهای خارجی برای دیدن آن به ایران بیایند. من ادعا ندارم ولی به جرئت می‌گویم که ویترای را از بهترین ویترای‌کارهای دنیا، بهتر می‌توانم اجرا کنم. می‌خواهم این فرصت به من داده شود تا قبل از مرگم، یک اثر هنری برای مردم کشورم و ایران به جا بگذارم. من فضایی می‌خواهم تا عیار واقعی هنرم را به مردم ایران و جهان نشان دهم».    
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
رئیس‌جمهور از پاسخ به سؤال کیهان طفره رفت (کيهان) نشست خبری رئیس‌جمهور خوب بود یا بد؟ (جوان)پالس دولت به بازار خودرو (شهروند)صریح وساده به سبک پزشکیان (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
جلوه خیره‌کننده نقوش اسلیمی روی شیشه‌ها تعجب کشورهای شرکت کننده از موفقیت دانشجویان ایرانی پیام تبریک رئیس جمهور برای سروقامتان نقابدار مسلح ،مدیر موقوفه «عادل شاهی» را به قتل رساند وفاق در سیاست و اجتماع هماهنگی در اقتصاد منشور دولت وفاق ملی ضرورت همکاری بیشتر ایران و تاجیکستان برای مقابله با انزوای زبان فارسی به یاری زبان فارسی در افغانستان بشتابیم بازی اسرائیل با آتش پیری ازدواج! نسخه اصلاحات بانکی برای تورم تک رقمی محدوده برزخی تعیین تکلیف شود