ترور «مرد صلح»؛ تشدید جنگ‌افروزی صهیونیست‌ها
[راضیه زرگری ]سرخط خبرها و گزارش‌های چهارشنبه اکثر رسانه‌های بین‌المللی، خبر تأسف برانگیز ترور اسماعیل هنیه در تهران بود. تروری که به اذعان پایگاه‌های خبری نشان داد رژیم صهیونیستی هیچ علاقه‌ای به آتش‌بس، میانه‌روی و اعتدال و در نهایت مفهوم صلح ندارد و در عوض از هر فرصتی برای بر هم زدن اندک معادلات میانه روی، صلح و آرامش استفاده می‌کند.
نیویورک‌تایمز: «مرد صلح» کشته شد
به‌دنبال انتشار خبر شهادت اسماعیل هنیه، نیویورک‌تایمز به نقل از کارشناسان مسائل خاورمیانه نوشت: مرد صلح کشته شد. نیویورک‌تایمز تأکید کرد که اسماعیل هنیه، یکی از عالی‌رتبه‌ترین مقامات حماس در ایران ترور شد و با این اتفاق بیم فرو رفتن منطقه در جنگی فراگیر می‌رود. در بخش دیگری از این گزارش آمده است: بدون وجود این مرد صلح‌طلب، احتمالا جنگ گسترده‌تر می‌شد. اگر اسماعیل هنیه زنده می‌ماند، صلح در زمان ما برقرار می‌شد.
سی ان ان: ترور، مذاکرات آتش بس را «پیچیده» خواهد کرد
سی‌ان‌ان آمریکا در تحلیل ترور اسماعیل هنیه نوشت: «هنیه دومین رهبر ارشد حماس است که از زمان آغاز جنگ غزه کشته می‌شود. در ماه ژانویه، این گروه اعلام کرد که معاون رئیس دفتر سیاسی، صالح العاروری، در یک حمله هوایی اسرائیل در بیروت کشته شد. او یکی از بنیانگذاران شاخه نظامی حماس، گردان‌های عزالدین قسام به شمار می‌رفت.»
به نوشته سی‌ان‌ان، با توجه به شبکه گسترده و پیچیده این گروه، پیش‌بینی تأثیر هرگونه مرگ در ساختار رهبری حماس دشوار است، و این گروه قبلاً توانسته مرگ[شهادت] رهبران کلیدی دیگر - ازجمله قتل شیخ احمد یاسین - را بپذیرد. اما مرگ[شهادت] هنیه حماس را بدون چهره سیاسی عمومی خود رها می‌کند. با این حال این رسانه آمریکایی اذعان داشته که انتظار نمی‌رود این امر به‌طور چشمگیری بر تلاش نظامی حماس تأثیر بگذارد، اما مرگ هنیه می‌تواند وزن نمادینی در سراسر شبکه داشته باشد.
هنیه مهره کلیدی بود که ارزش مذاکره و معامله را درک می‌کرد
سی‌ان‌ان با تأکید بر اینکه هنیه نقش محوری در گفت‌وگوهای تبادل اسرا و آتش‌بس بین اسرائیل و حماس داشت و در اوایل بهار امسال اعلام کرد حماس مایل به دستیابی به یک توافق است، ادامه داد: «با این حال هنیه اذعان کرد که این امر مستلزم خروج اسرائیل از غزه و تضمین توقف دائمی جنگ در این منطقه است که اسرائیل آن را «غیرقابل‌قبول» خوانده است. یک منبع آگاه از مذاکرات به سی‌ان‌ان گفت که مرگ هنیه می‌تواند مذاکرات میانجیگری را پیچیده کند. این منبع گفت هنیه -همراه با یحیی سنوار، رهبر نظامی حماس در غزه- یک «تصمیم‌گیرنده کلیدی» محسوب می‌شد. او کسی بود که ارزش معامله را درک می‌کرد و برای دستیابی به پیشرفت‌های خاصی در مذاکرات نقش داشت.»
گاردین: شهادت هنیه و چشم‌انداز نزدیک جنگ منطقه‌ای
بتان مک کرنان در گاردین نوشت: «درحالی‌که به‌نظر می‌رسد ظرفیت حماس برای مقابله به مثل کاهش یافته، با این حال پاسخ می‌تواند از محور گروه‌های مورد حمایت ایران باشد.» به نوشته گاردین، اسماعیل هنیه مانند همه شخصیت‌های برجسته حماس در تهدید دائمی ترور زندگی می‌کرد. به‌نظر می‌رسد شهادت او در تهران، پایتخت ایران در یک حمله موشکی، آخرین عملیات جسورانه اسرائیل باشد که دشمنانش را در سراسر جهان هدف قرار می‌دهد. پس از عملیات طوفان الاقصی مقاومت فلسطین در 7اکتبر، بنیامین نتانیاهو، مدعی شد که رهبری حماس، ازجمله کسانی که خارج از نوار غزه هستند، مشخص شده اند. با این حال، نویسنده گاردین معتقد است زمان و مکان ترور هنیه به این معنی است که این رویداد می‌تواند عامل بی‌ثبات‌کننده دیگری در درگیری‌های منطقه باشد؛ و می‌توان گفت در آستانه تبدیل شدن به یک جنگ منطقه‌ای باشیم.
موهبتی برای نتانیاهوی منفور در سرزمین‌های اشغالی
گاردین در ادامه ترور رئیس دفتر سیاسی حماس را موهبتی برای نتانیاهوی منفور در سرزمین‌های اشغالی توصیف کرده و مدعی شده است این ترور ضربه سنگینی به گروه فلسطینی می‌زند: «پس از تقریباً 10ماه جنگ در غزه، اسرائیل تاکنون نتوانسته بود رهبران ارشد حماس را از بین ببرد؛ مغز متفکر 7اکتبر، یحیی سنوار، هنوز در غزه آزاد است. همچنین مشخص نیست که آیا حمله هوایی گسترده در اوایل ماه جاری که فرمانده نظامی این گروه، محمد الضیف را هدف قرار داده بود، موفقیت‌آمیز بوده است یا خیر. موسی ابومرزوق، مسئول حماس تأیید کرد که هنیه در جریان سفر به تهران برای تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران درگذشت. ابومرزوق این کشتار را عامل تشدید‌کننده درگیری خواند که بی‌مجازات نخواهد ماند.»
منطقه خود را برای واکنش قدرتمند شیعیان آماده می‌کند
گاردین نوشت: «این ترور می‌تواند از سوی متحدان حماس پاسخ داده شود و خاورمیانه را به جنگ منطقه‌ای بین اسرائیل و ایران و نیروهای مورد حمایت آن نزدیک‌تر کند.» کشته‌شدن[شهادت] هنیه تنها چند ساعت پس از آن اتفاق افتاد که رژیم اسرائیل ادعا کرد یکی از فرماندهان ارشد حزب‌الله را در بیروت، پایتخت لبنان شهید کرده است، و منطقه از هم‌اکنون خود را برای واکنش شبه نظامیان قدرتمند شیعه آماده می‌کند. به گزارش شبکه لبنانی المیادین، سخنگوی شورای‌عالی امنیت ملی ایران بامداد روز چهارشنبه گفت که عاملان حمله تهران «پاسخ» دریافت خواهند کرد. هنیه به‌عنوان رئیس دفتر سیاسی این گروه، یک چهره کلیدی در مذاکرات با میانجیگری مصر، قطر و آمریکا با هدف آتش‌بس پایدار و توافقنامه آزادی گروگان‌ها و اسرای فلسطینی بود. به نوشته گاردین درحالی‌که حماس به جایگزینی و ارتقای رهبران جدید در پی ترورهای اسرائیل عادت کرده، از دست دادن شخصیت مشهور جهانی مانند هنیه، تأثیر عملیاتی بزرگی خواهد داشت. این کهنه سرباز 62ساله حماس روابط این جنبش با متحدانش در تهران و اطراف منطقه ازجمله حزب‌الله را مدیریت می‌کرد.
الجزیره: اسرائیل علاقه‌ای به صلح ندارد
الجزیره انگلیسی در تحلیل ترور اسماعیل هنیه نوشت: «رژیم اسرائیل با ترور یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی توافق آتش‌بس در نوار غزه، قصد خود را برای ادامه و گسترش جنگ آشکار کرد.» بالن فرناندز خبرنگار الجزیره در تحلیلی با اشاره به اینکه درست زمانی که فکر می‌کردیم اوضاع در خاورمیانه نمی‌تواند بیش از این برافروخته شود، ترور اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس، تنش‌های منطقه‌ای را به سطح جدیدی از شرایط بد سوق داده است. پاسخ اینکه ترور کار چه‌کسی است، بدون شک واضح است؛ رژیم اسرائیل. اگرچه به‌نظر می‌رسد آنها ترجیح داده‌اند سیاست «بدون اظهارنظر» را اتخاذ کنند. در این میان آمیخای الیاهو، وزیر میراث رژیم صهیونیستی ظاهراً نتوانست جلوی شور و شوق خود را بگیرد و به شبکه اجتماعی ایکس رفت و اعلام کرد: «این راه درستی برای پاک کردن جهان است؛ مرگ هنیه جهان را کمی بهتر می‌کند.» به نوشته الجزیره الیاهو همچنین در شبکه‌های اجتماعی سوگند یاد کرد که دیگر توافقات صلح خیالی/تسلیم وجود نخواهد داشت. نویسنده این تحلیل معتقد است اسرائیلی‌ها اساساً صلح نمی‌خواهند. مطمئناً، کشتن یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی برای توافق آتش‌بس در نوار غزه، راه بسیار خوبی برای خنثی کردن هرگونه چشم‌انداز صلح هم‌اکنون است.
اسرائیل به‌دنبال هر فرصتی برای از بین بردن اصطلاح «اعتدال»
همانطور که رویترز در اعلام خبر شهادت برای هنیه اشاره کرد، این مرد «از نظر بسیاری از دیپلمات‌ها در مقایسه با دیگر اعضای حماس حماس فردی میانه‌رو بود.» بر همین اساس نویسنده الجزیره معتقد است مدت‌هاست که این شیوه عملی اسرائیل بوده که هرگونه فرصتی را برای به‌اصطلاح «اعتدال» از بین ببرد تا رفتار دیوانه‌وار همیشگی خود را توجیه کند و فقط برای اینکه کاملاً مطمئن باشد که هیچ امکان قابل تصوری برای صلح در کوتاه‌مدت وجود نخواهد داشت، رژیم اسرائیل تمام تلاش خود را می‌کند تا دشمنان خود را به اقدامات ستیزه‌جویانه تحریک کند و ماهیت این رژیم این است که از این اقدامات تروریستی به‌عنوان بهانه‌ای برای ادامه جنگ استفاده کند.
ترور هنیه در تهران به‌معنای واقعی کلمه بازی کردن با آتش است
بالن فرناندز در ادامه این مقاله تأکید کرده است: «در این میان، ترور هنیه در خاک ایران، چاره‌ای برای ایران باقی نمی‌گذارد، جز اینکه به نوعی به اسرائیل پاسخ دهد، کاری که قبلاً هم نشان داده که بیش از حد انتظار توانایی انجام آن را دارد؛ زمانی که پس از حمله مرگبار اسرائیل در آوریل به کنسولگری ایران در دمشق، ایران صدها پهپاد و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کرد. درست است، این بیشتر یک نمایش قدرت بود تا تلاش برای ایجاد خسارت؛ اما رژیم اسرائیل با ترور هنیه در تهران به‌معنای واقعی کلمه با آتش بازی کرده است. بنابراین، به‌نظر می‌رسد که اسرائیل برای از بین بردن چشم‌انداز آتش‌بس و تداوم کشتار در غزه، خون منطقه‌ای بسیار بیشتری بر دستان خود خواهد داشت. فرهنگ لغت انگلیسی کمبریج «دولت سرکش» را به مفهوم «ملتی که برای سایر ملل بسیار خطرناک تلقی می‌شود» تعریف می‌کند و این روزها هیچ کشوری سرکش‌تر از رژیم اسرائیل وجود ندارد.
رویترز: تروری که مذاکرات آتش بس را با شکست مواجه می‌کند
رویترز در تحلیلی درباره ترور اسماعیل هنیه به نقل از شیخ محمدبن‌عبدالرحمن آل‌ثانی نوشت: «ترورهای سیاسی و تداوم هدف قرار دادن غیرنظامیان در غزه درحالی‌که مذاکرات ادامه دارد، ما را به این سؤال سوق می‌دهد که وقتی یک طرف مذاکره‌کننده طرف دیگر را ترور می‌کند، چگونه میانجیگری به نتیجه می‌رسد؟ در همین راستا واکنش مقامات مصر هم فقدان اراده سیاسی از سوی اسرائیل برای کاهش تنش‌ها را پر رنگ کرده و این ترور را نشانه‌ای از نبود اراده‌ای جدی در رژیم اسرائیل برای حرکت به سمت صلح دانسته است.» رویترز در ادامه تأکید کرده است: «ترور هنیه در حالی صورت می‌گیرد که جنگ اسرائیل در غزه به پایان دهمین ماه خود نزدیک می‌شود و هیچ نشانه‌ای از پایان جنگی که تهدید به تبدیل‌شدن به یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر را به همراه دارد، وجود ندارد. به‌نظر می‌رسد مذاکرات آتش بس با میانجیگری مصر و قطر با شکست مواجه شده است.»
ترور چهره دیپلماسی بین‌المللی حماس چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد؟
رویترز در ادامه به بیان زندگی‌نامه کوتاهی از شهید هنیه پرداخته است: «او که در سال 2017به‌عنوان مسئول اصلی حماس منصوب شد، بین ترکیه و دوحه پایتخت قطر در حرکت بود تا از محدودیت‌های مسافرتی نوار غزه در محاصره در امان باشد و همین محل استقرار متفاوت بوده که به هنیه این امکان را داد که به‌عنوان مذاکره‌کننده در مذاکرات آتش بس یا گفت‌وگو با متحدان حماس، ازجمله ایران حضور داشته باشد. سه تن از پسران او در حمله هوایی اسرائیل در ماه آوریل کشته شدند. هنیه که معمولاً در قطر مستقر بود، چهره دیپلماتیک بین‌المللی حماس محسوب می‌شد، زیرا درحالی‌که جنگ اسرائیل علیه غزه با عملیات موسوم به طوفان‌الاقصی حماس به اراضی اشغالی در 7اکتبر آغاز شد، هنیه چهره‌ای بود که در مذاکرات بین‌المللی برای دستیابی به آتش‌بس در باریکه فلسطینی غزه نیز بارها شرکت کرده بود. شاخه مسلح حماس در بیانیه‌ای اعلام کرد که کشتن هنیه «نبرد را به ابعاد جدیدی می‌برد و پیامدهای بزرگی در پی خواهد داشت»، درحالی‌که ایران سه روز عزای عمومی اعلام
کرده است.
شهادت در آموزه‌های اسلامی خسران نیست
عزام تمیمی، در میدل ایست‌آی در تحلیل این ترور نوشت: «ترور اسماعیل هنیه رهبر ارشد حماس به‌احتمال زیاد می‌تواند بنیامین نتانیاهو را در این جنگ نسل‌کشی بی‌سابقه 10ماهه علیه فلسطینیان تقویت کند. با این حال برای گروه‌های وابسته به حماس و بسیاری از فلسطینی‌ها، شهادت خسران نیست. در آموزه‌های اسلامی، شهادت یکی از دو نتیجه موفقیت‌آمیز مبارزه برای حق و عدالت است؛ دیگری پیروزی است. زمانی که جنبش مقاومت اسلامی، حماس، از بطن سازمان اخوا‌ن‌المسلمین فلسطین در دسامبر 1987متولد شد، هنیه یک نیروی جوان و در آستانه 25سالگی بود. با این حال، مانند بسیاری از رفقای اسلامی خود، او یک رهبر به دنیا آمد؛ زمانی که در میان یک خانواده آواره از سرزمین خود چشم به جهان گشود و در اردوگاه آوارگان الشاطی در شمال نوار غزه بزرگ شد.
ایده‌ها هرگز نمی‌میرند
این نویسنده در ادامه به شخصیت هنیه در سنین جوانی به‌عنوان سخنوری زبردست اشاره کرده است که ویژگی اساسی یک رهبر در فرهنگ اسلامی محسوب می‌شود: «در ژانویه 2006، حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین شرکت کرد و به‌طور گسترده پیروز شد. هنیه رهبر بلوک حماس با 76عضو از 132عضو شورای قانونگذاری بود.محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین از وی درخواست کرد تا دولت فلسطین را در نوار غزه و کرانه باختری اشغالی تشکیل دهد.با این حال، در سال بعد، تنش‌ها بین حماس و فتح به رهبری عباس بالا گرفت، جنگ در غزه شروع شد و نتیجه این شد که غزه به کنترل حماس در آمد درحالی‌که کرانه باختری تحت کنترل فتح قرار گرفت. در 6می2017، هنیه از سوی شورای شورای حماس به‌عنوان رهبر دفتر سیاسی جنبش انتخاب و جایگزین خالد مشعل شد که از سال 1995این سمت را بر عهده داشت.»میدل ایست‌ای با اشاره به ترور این چهره سیاسی جنبش مقاومت فلسطین نوشت:«بسیار بعید است که حذف هنیه از صحنه بر حماس تأثیر منفی بگذارد؛ جنبشی که از نهادها تشکیل شده و توسط مقامات منتخب رهبری می‌شود. همانطور که قبلاً اشاره شد، حماس شاهد ترور بسیاری از رهبران ارشد خود بوده است، اما همچنان از نظر قدرت و محبوبیت رشد می‌کند. حماس یک جنبش مبتنی بر یک ایده است و ایده هر چه باشد نمی‌میرد.»
واضح است که نتانیاهو نمی‌خواهد پایان جنگ را ببیند
به نوشته این اندیشکده، این ترور ناگزیر سؤالاتی را در مورد سرنوشت مذاکرات آتش بس با اسرائیل ایجاد خواهد کرد«بسیار بعید است که حماس تصمیم به بستن کانال موجود بگیرد، زیرا به‌احتمال زیاد این همان چیزی است که نتانیاهو امیدوار است به آن دست یابد. رهبران حماس، چه در غزه و چه در پایگاه‌های دیگر، متوجه شده‌اند که تشکیلات رژیم صهیونیستی هم‌اکنون در مورد جنگ غزه بیش از چند ماه پیش دچار اختلاف شده است. واضح است که نتانیاهو نمی‌خواهد پایان جنگ را ببیند تا زمانی که حماس دیگر وجود نداشته باشد و غزه تحت کنترل مستقیم دولت ائتلافی او باشد.او به گروگان‌ها اهمیتی نمی‌دهد و هرگز هم اهمیتی نداده است. در این میان به‌نظر می‌رسد حماس همچنان روی شکاف‌های بیشتر در تشکیلات صهیونیستی بر سر جنگ شرط‌بندی می‌کند. هنیه قبل از ترور دو معاون به نام‌های موسی ابومرزوق و خلیلالحیه داشت. انتظار می‌رود که در آینده نزدیک یکی از این دو نفر مسئولیت اداره دفتر سیاسی را بر عهده بگیرد. درصورتی که جنگی در کار نبود، قرار بود این جنبش برای دور دیگری از انتخابات امسال آماده شود. اگر در آینده نزدیک توافق آتش‌بس حاصل شود، سازماندهی انتخابات می‌تواند عملی شود.»
