نامزدی رانتی‌ها برای وزارت؟!

این روز‌ها بحث معرفی کابینه دولت چهاردهم داغ شده است، اما شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که به شدت نگران‌کننده است. مثلاً اینکه برخی در وزارتخانه‌هایی مثل وزارت نفت و وزارت نیرو که جزو مهم‌ترین‌ها در کشور به حساب می‌آیند، می‌خواهند نقش پدرخوانده را ایفا کنند، یعنی به دنبال این هستند که از فهرست‌های خود، ضعیف‌ترین فرد را که از تیم خودشان است، حمایت کنند و پشت میز وزارتخانه بنشانند تا آن فرد هر کاری که می‌گویند را برای‌شان انجام دهد، در حالی که باید قوی‌ترین و مناسب‌ترین فرد به عنوان وزیر انتخاب شود و استقلال داشته باشد. چنین روندی به نظر من آسیبی بزرگ است که تبعات منفی زیادی را به دنبال دارد. 
متأسفانه در کارگروه‌های مختلف، افرادی مورد بررسی قرار می‌گیرند که مدیران شرکت‌های خصولتی هستند، یعنی شرکت آن‌ها به ظاهر خصوصی است، اما در باطن، رگه‌هایی از دولت در آن‌ها وجود دارد. 
چنین شرکت‌هایی در شرایط استانداردی بزرگ نشده‌اند و اصلاً ذات‌شان رانت‌خواری بوده است. در این میان، باخبریم یکی از دبیران کمیته‌ای که قرار است افرادی را به عنوان وزیر پیشنهاد دهد، اولین جلسه را در دفتر شرکت خودش برگزار کرده است! من فکر نمی‌کنم در هیچ کجای دنیا، جلسه‌ای برای معرفی یا پیشنهاد وزیر گذاشته شود و آن جلسه در دفتر شرکت افراد برگزار گردد! این کارها، کاملاً خارج از روال است و اگر با این روش جلو برویم، در آینده، وزیران ناتوانی خواهیم داشت که در شرایط دشوار کشور نمی‌توانند مشکلات را حل‌وفصل کنند. بدتر اینکه اگر شرایط با این روش جلو برود، ما دولت گماشتگان خواهیم داشت و این یک زنگ خطر جدی است که باید به آن توجه شود. 
اگر بخواهیم از روش انتخاب وزیران عبور کنیم و وارد مبنای انتخاب آن‌ها شویم، می‌بینیم که این کار نیز اشکال دارد. عمده افرادی که تا به حال به عنوان وزیر مورد ارزیابی قرار گرفته‎اند، مدیران درجه ۳ هستند، در صورتی که ما نمی‌توانیم با مدیران درجه ۳ از وضعیت فعلی خارج شویم و به جهان پیشرفته برسیم. باید این سؤال مهم پرسیده شود که افرادی که تا امروز مورد بررسی قرار گرفته‌‎اند، چقدر از اعتبار جهانی برخوردار هستند؟ چقدر در صحنه بین‌المللی شناخته شده‌اند؟ چقدر با فرهنگ غرب و شرق آشنایی دارند؟ اصلاً چقدر زبان انگلیسی بلدند؟ (منظور فقط آشنایی با زبان انگلیسی نیست، منظور درک مطلب است.) وقتی شما می‌خواهید در جمعی تأثیرگذار باشید، اینکه فقط حرف بزنید و بشنوید کافی نیست، بلکه باید با فرهنگ آن‌ها نیز آشنایی داشته باشید و بتوانید ارتباط لازم، کافی و مطلوب را با خارج از کشور برقرار کنید. 


با کمال تأسف، فرمول انتخاب وزیر در دولت چهاردهم به طور کل غلط است؛ فرمولی که گاه در دولت‌های قبل هم دیده شده است. با چنین روشی، در بخش انرژی، نفت و برق، هر روز وضع‌مان از قبل بدتر می‌شود. بیم آن می‌رود که ترامپ رئیس‌جمهور امریکا شود و همه می‌دانیم که او شمشیر را از رو بسته است، بنابراین بلافاصله فشار را روی چین زیاد خواهد کرد و ممکن است دولت چین، پیامی به پالایشگاه خصوصی بدهد که خرید نفت از ایران محدود شود، بنابراین ما باید وزیر نفت قوی داشته باشیم که در صحنه بین‌المللی ارتباط لازم و کافی را داشته باشد تا کار را جلو ببرد. متأسفانه عمده افرادی که برای گرفتن این مقام در نظر گرفته شده‌اند، قابلیت‌های لازم را برای بیرون‌بردن ایران از چالش انرژی در صحنه بین‌المللی ندارند. در این میان، اسامی افراد آشنا که پیش‌تر در وزارت نفت و وزارت نیرو پست و مقام داشتند شنیده می‌شود؛ افرادی که می‌خواهند شاگردان خود را به وزارتخانه بفرستند و پدرخوانده شوند. در صورتی که اگر این افراد می‌توانستند مسئله برق، انرژی و نفت را حل کنند، وضعیت ما به این حال و روز نمی‌افتاد. بدون شک آزموده را آزمودن خطاست؛ کسی که خودش سهم در فضاحت دارد، نمی‌تواند مؤثر باشد. 
* رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران