کار جهادی در تولید قطار و به نژادی دام نتایج درخشانی داشته‌است

جوان آنلاین: دو ماه پس از تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی، جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد انقلاب اسلامی در ۱۶ مرداد ماه سال ۵۹ تشکیل شد. هدف از تشکیل جهاد دانشگاهی، استفاده از ظرفیت نیروی انسانی و تجهیزاتی دانشگاه در توسعه علمی و فناورانه کشور در خدمت تحقق اهداف انقلاب اسلامی بود. با بازگشایی دانشگاه‌ها اساسنامه جهاد دانشگاهی در آذرماه سال ۶۵ تغییر کرد و در اساسنامه جدید هرچند نقش مشارکت در اداره دانشگاه‌ها از اساسنامه جهاد حذف شد، اما گسترش فعالیت‌های فرهنگی و تحقیقاتی در راستای خودباوری نسل جوان و رفع وابستگی کشور مورد توجه قرار گرفت. در ادامه و در سال ۱۳۶۹ شورای انقلاب فرهنگی مأموریت‌های بیشتری را متوجه جهاد دانشگاهی کرد، به طوری که این شورا از نهاد انقلابی جهاد دانشگاهی به عنوان پلی میان صنایع و دانشگاه‌ها قرار گرفت و دو وظیفه عمده یعنی انجام تحقیقات علمی و فعالیت‌های فرهنگی همچنان به عهده این نهاد گذاشته شد. 
 
به نظر می‌رسد طیف متنوع فعالیت‌ها و حوزه مأموریت جهاد دانشگاهی آن را به نهادی علمی و فرهنگی با تأکید بر حوزه پژوهش تبدیل کرده‌است. می‌توان گفت موفقیت‌های جهاد دانشگاهی که عملاً نهادی عمومی و غیر‌دولتی، اما متصل به دانشگاه‌هاست، در حوزه پژوهش به خصوص در دوران دفاع مقدس و سال‌های اخیرکه کشور گریبانگیر تحریم‌های اقتصادی است، بیشتر نمود و بروز داشته و دارد. دستاورد‌های این نهاد برآمده از انقلاب در عرصه علمی و تحقیقاتی چشمگیر است. این ظرفیت تولید دانش‌بنیان را جایگزین تولید منبع بنیان کرده و فرصتی را برای جهاد دانشگاهی فراهم می‌آورد تا با تکیه بر تجارب و سوابق خود در هدفمندسازی و کاربردی کردن دانش و پروژه‌های تحقیقاتی آن هم با روحیه جهادی و نه بوروکراتیک، جهش علمی کشور را بیشتر  کند. 
جهاد دانشگاهی که هم اکنون بیش از چهار دهه از فعالیت آن می‌گذرد، در حال حاضر دارای واحد‌ها و مراکز مختلفی از جمله مجتمع تحقیقاتی شهدای جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه‌علوم سلولی رویان، پژوهشگاه فناوری‌های نوین زیستی ابن‌سینا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، پژوهشکده سرطان معتمد، پژوهشکده گیاهان دارویی، پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی، پارک علم و فناوری البرز، پارک علم و فناوری کرمانشاه، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، خبرگزاری سیناپرس، دانشگاه علم و فرهنگ و دانشگاه علم و هنر و همچنین هفت مؤسسه آموزش عالی است. به همین مناسبت به سراغ «حسن مسلمی نائینی» ریاست جهاد دانشگاهی کشور رفته ایم تا از روند تحقیقات و پروژه‌های این مرکز دانشگاهی اطلاعات بیشتری را کسب کنیم.  در ابتدا بفرمایید جهاد دانشگاهی در چه زمینه‌هایی بیشتر فعالیت می‌کند؟


جهاد دانشگاهی توانسته در حوزه‌های مختلف پروژه ها، برنامه‌ها و طرح‌های تحقیقات بسیار خوبی را انجام دهد. از زمانی که بر سر کار آمدم، تلاش کردم تمامی برنامه‌ها و پروژه‌های قبل را دنبال و نهایی کنیم. در حال حاضر این مرکز در حوزه‌های صنعت نفت، پتروشیمی، ناباروری و تحقیقات مرکزی مغز فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام می‌دهد. 
در عین حال بسیاری از پروژه‌ها و طرح‌های ناتمام در حوزه جهاد دانشگاهی در کشور از جمله مجتمع‌ها، بیمارستان و سوله‌هایی وجود دارد که تلاش می‌کنیم با کمک بخش خصوصی این پروژه‌ها تکمیل شود، چراکه تکمیل نکردن این پروژه‌ها در طول زمان هزینه‌های زیادی را بر دوش ما خواهد گذاشت. 
اخیراً پژوهشگاه ابن‌سینا توانسته در رابطه با به نژادی گاو تحقیقات بسیار خوبی را با هدف خودکفایی در تولید محصولات لبنی و گوشت انجام دهد و خوشبختانه توانسته در این زمینه موفق شود. در حال حاضر محققان آزمایشگاه جنین‌شناسی پژوهشگاه ابن‌سینا بعد از تولید جنین‌های خالص گاو و گاومیش در راستای ایجاد امنیت غذایی، تولید جنین‌های خالص شتر و اسب را در دستور کار قرار داده‌اند. 
در ادامه نیز با توجه به اینکه قطار‌های مترو وارداتی بودند از سال ۱۳۸۸ به فکر بومی‌سازی و ساخت سیستم رانش و کنترل این قطار‌ها افتادیم. تحقیق روی پروژه‌های موتور‌های واگن‌های مترو نیز امسال نهایی شد و خوشبختانه با حضور رئیس‌جمهور شهید در ایام دهه فجر از قطار ملی رونمایی شد. 
این قطار نوعی از قطار‌های الکتریکی است که با کاهش تولید آلاینده‌ها، نویز صوتی، وزن مجموع قطار و افزایش سهولت سفر برای مسافران، تحولی چشمگیر در حمل و نقل عمومی و به‌خصوص با کاربرد بین شهری و شهر‌های حومه‌ای به وجود می‌آورد. موتور این قطار توسط جهاد دانشگاهی ساخته شده‌است و در این زمینه قرارداد‌هایی هم منعقد شده و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد قطار‌های ساخت کشور باشیم. 
ضمن اینکه پژوهشگاه‌های مختلف جهاد دانشگاهی هم اکنون طرح‌های مختلفی را در حوزه‌های پزشکی و دامپروری آبزیان در دستور کار خود قرار داده و تحقیقات نیز آغاز شده‌است.  در مورد مرکز «نخستی‌سانان» می‌توانید اطلاعات بیشتری ارائه کنید؟
مرکز «نخستی‌سانان» اوایل سال ۱۴۰۳ راه‌اندازی شد. این مرکز در حوزه‌های هوش مصنوعی، هوش طبیعی، علوم اعصاب، علوم شناختی و رباتیک با حضور متخصصان و محققان فعالیت خواهد کرد. 
امیدوارم با راه‌اندازی این مرکز محققان و مشتاقان زیادی اعم از دانشجویان و اساتید جذب این مرکز شوند. البته اکنون هم بسیاری از اساتیدی که در امریکا بودند طی جلسه‌ای که با آن‌ها داشته ایم، اعلام آمادگی کردند تا در این مرکز فعالیت کنند. ما به دنبال این هستیم تا محققان خارجی را نیز به این مرکز دعوت کنیم، چراکه چنین مراکزی در کل دنیا تعدادشان اندک است و تلاش می‌کنیم تا بتوانیم مجموعه دانش‌بنیان بزرگ تأسیس کنیم.  اعتبارات و بودجه‌های جهاد دانشگاهی برای اجرای پروژه‌ها کافی بوده‌است؟
متأسفانه اعتبارات و بودجه‌های جهاد دانشگاهی به اندازه کافی نیست. در طول یکسال و نیم خدمت خودم، تلاش کردیم تا اعتبارات را به ۵/۲ برابر برسانیم، ولی متأسفانه با این میزان اعتبار باز هم نمی‌توانستیم به درستی حقوق کارمندان را نیز  پرداخت کنیم. 
یکی از فعالیت‌های مهم جهاد دانشگاهی بحث استفاده از توانمندی‌های بخش خصوصی است. در این زمینه تولیدات علمی فراوانی را در دست داریم تا بتوانیم به کمک بخش خصوصی اجرایی کنیم. در حال حاضر بیش از ۶۴۰ علم و فناوری توسط پیشکسوتان و مدیران جهاد تولید شده‌است، ولی متأسفانه کارفرمایی وجود نداشته تا این علوم را به تولید انبوه برساند و از آن‌ها 
بهره‌برداری کند. 
هم اکنون تلاش خواهیم کرد با سرمایه‌گذاران مختلف رایزنی و تولیدات علمی خودمان را معرفی کنیم و آن‌ها نیز بر اساس نیاز‌ها و علاقه خودشان می‌توانند در زمینه‌های مختلف انتخاب و سرمایه گذاری کنند.  توانسته‌اید در زمینه تولیدات علمی سرمایه‌گذار جذب کنید؟
خوشبختانه در حوزه گیاهان دارویی توانستیم یک سرمایه‌گذار مناسب پیدا و یک شرکت مشترک تأسیس کنیم، به طوری که تحولی شگرف در حوزه تولید دارو در جهاد دانشگاهی ایجاد کنیم. اکنون یک خط تولید جدید و پیشرفته‌ای ایجاد شده که بیش از ۴۰۰ الی ۵۰۰ نمونه تولید دارو‌های گیاهی در آنجا تولید می‌شود؛ در آینده‌ای نزدیک هم در داروخانه‌های کشور توزیع خواهد شد و تلاش می‌کنیم بتوانیم محصولات خود را به خارج از کشور نیز صادر نماییم. 
با این محدودیت‌های مالی‌ای که دارید، اقداماتی برای افزایش درآمدزایی انجام داده اید؟
جهاد دانشگاهی دارای دارایی ها‌ی فیزیکی زیادی از جمله زمین‌های بایر است که می‌توانیم با قطعه بندی در اختیار شرکت‌های دانش بنیان با اجاره‌های ۵۰ ساله قرار دهیم. شرایط اجاره این زمین‌ها به این شکل است که به ازای اجاره زمین‌ها مبلغی از افراد گرفته می‌شود و زمانی که شرکت‌ها ساخته شد و به درآمد‌زایی رسیدند هم حدود ۲ تا ۴ درصد سود حاصل از درآمد زایی‌شان را نیز در اختیار جهاد دانشگاهی قرار می‌دهند. هم اکنون این زمین‌ها در قطعات ۵۰۰، هزار و ۲ هزار متری در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد.  در حوزه آموزش چه برنامه‌هایی در جهاد در حال اجرا است؟
تلاش کرده ایم در حوزه‌های آموزش به سمت آموزش‌های مهارتی و تخصصی پیش رویم. در این زمینه در دانشگاه سعی کرده ایم علاوه بر دوره‌های کوتاه مدت در دانشگاه، دوره‌های تخصصی و تحقیقاتی را نیز برگزار کنیم. 
در این زمینه دوره‌های مختلفی در زمینه حوزه‌های زیست فناوری با پژوهشگاه رویان برگزار شد که خوشبختانه و با استقبال بسیار خوبی از طرف دانشجویان دارای رتبه‌های بالا روبه‌رو شد. همچنین همایش‌های بزرگی در این حوزه برگزار شد، به طوری که شرکت‌کنندگان توانسته‌اند مقالات بسیاری تولید کنند و اخیراً هم در رتبه‌بندی تایمز نیز قرار گرفتند. 
خوشبختانه با توجه به فعالیت‌هایی که در حوزه بالا بردن سطح دانش و مهارت در بین دانشجو‌یان دانشگاه علم و فرهنگ صورت گرفته توانسته ایم رتبه نخست را در بین دانشگاه‌های غیر‌انتفاعی کشور دریافت کنیم. امیدواریم دانشجویانی که فارغ‌التحصیل می‌شوند افراد با مهارت و تخصص بالا باشند. همچنین در این مرکز با توجه به افزایش راندمان کاری به دنبال تحولاتی در بحث‌های معیشتی، رفاهی و سلامت کارمندان و افرادی هستیم که در این مجموعه با ما همکاری می‌کنند. در این زمینه مقررات و قوانین بسیار خوبی تصویب شده‌است تا بتوانیم افزایش حقوق نیرو‌های خودمان را بر اساس توانمندی، علم و عملکرد فرد شاهد باشیم. 
ضمن اینکه برای تمامی اعضا یک دوره معاینه پزشکی انجام خواهد شد تا در آینده از نظر سلامت دچار مشکلاتی نشوند.  جهاد دانشگاهی در زمینه فرهنگی چه فعالیت‌هایی را انجام می‌دهد؟
در حوزه‌های فرهنگی با همکاری وزارت علوم کار‌های بسیار خوبی صورت می‌گیرد و توانسته ایم مناظرات دانشجویی با همکاری وزارت علوم و نهاد رهبری برگزار کنیم. همچنین در پارک‌های علم و فناوری فعالیت‌های جدیدی صورت می‌گیرد و توانسته‌ایم موافقت شهرک علم و فناوری نرم و صنایع فرهنگی را از دولت و شورای انقلاب فرهنگی دریافت کنیم؛ امیدواریم با کمک وزارت ارشاد و میراث فرهنگی بتوانیم به زودی آن را تأسیس کنیم. 
در حال حاضر پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ تنها پارک تخصصی در حوزه علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی در گستره ملی ایران محسوب می‌شود. این پارک باتوجه به رسالت جهاد دانشگاهی و ظرفیت‌های موجود در این نهاد و همچنین با در نظر گرفتن نیاز‌های کشور برای توسعه و تجاری‌‏سازی فناوری‌‏های نرم و اشتغالزایی در بخش فرهنگ و هنر، صنایع دستی و گردشگری پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی با حوزه نفوذ ملی آغاز به کار کرده‌است. شبکه گسترده جهاد دانشگاهی دامنه موضوعی پارک فناوری ‏های نرم و صنایع فرهنگی را وسعت بخشیده که امکان انتقال تجربیات در سطح تخصصی بالایی را در سراسر کشور فراهم می‌کند و ایده‌های افراد را پرورش می‌دهد. هم اکنون حدود ۱۶۰ شرکت در این پارک مشغول فعالیت است. 
امیدواریم با فعالیت‌های گسترده‌ای که در زمینه‌های مختلف انجام می‌دهیم، بتوانیم موفقیت‌های چشمگیری برای کشور ایجاد کنیم و در این زمینه تلاش می‌کنیم با تمامی مدیران و مسئولان همکاری‌های لازم را انجام دهیم و امیدواریم آن‌ها نیز با ما همیاری کنند.