لذت شنیدن کتاب با صداهای آشنا


 الهه آرانیان-  دنیای امروز، دنیای سرعت و مشغله و کمبود وقت است. انسان امروز گاهی حتی برای انجام دادن کارهای روزمره‌اش هم با مشکل مواجه می‌شود. با این وصف، کتاب‌خوانی که یکی از راه‌های کسب دانش و تجربه زیسته دیگران است، یا فراموش می‌شود یا کم‌کم اهمیت خود را برای افراد از دست می‌دهد تا جایی که مجبور می‌شوند بگویند: «در طول شبانه‌روز وقت سر خاراندن هم نداریم، چه برسد به کتاب خواندن». چند سالی است که شرکت‌های نشر و تولید محتوا به گونه جدیدی از کتاب‌ها که به نام کتاب الکترونیک یا کتاب صوتی شناخته می‌شوند، رو آورده‌اند؛ قالب تازه‌ای که می‌تواند بارِ خواندن را از روی دوش مخاطبان بردارد و تنها شنیدن را که کارِ راحت‌تری است، به آن‌ها واگذار کند. در سال‌های اخیر کتاب‌های صوتی و پادکست‌های کتاب‌خوانی با استقبال خوب مخاطبان مواجه شده‌اند. استفاده از صدای چهره‌ها و افراد شناخته‌شده مانند بازیگرها هم یکی از ابزارهای جذب مخاطب برای تولیدکنندگان کتاب‌های صوتی است. در یکی، دو ماه اخیر کتاب‌های صوتی متعددی با صدای هنرمندان و بازیگران روانه بازار نشر ایران شده که در ادامه، بخشی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

«کتاب پسر» با صدای هوتن شکیبا


هوتن شکیبا، بازیگر سرشناس سینما و تلویزیون که بیشتر ما او را با نقش «حبیب» در مجموعه‌های تلویزیونی «لیسانسه‌ها» و «فوق لیسانسه‌ها» می‌شناسیم، چندسال پیش کتابی به نام «مغازه خودکشی»، اثر ژان تولی، نویسنده فرانسوی را با ترجمه احسان کرم‌ویسی در قالب کتاب صوتی گویندگی کرد. این کتاب صوتی را رادیو گوشه، وابسته به نشر چشمه منتشر کرد که با استقبال خوب مخاطبان روبه‌رو شد. «کتاب پسر» با ترجمه محمدرضا فرزاد، دومین کتابی است که هوتن شکیبا اجرای آن را به‌عهده داشته‌است. این کتاب صوتی اوایل مردادماه امسال در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. آندری نیکولاس، نویسنده این کتاب و اهل کشور بوسنی و یکی از فعالان ضدجنگ است و در سال 2011 برای رمان «کتاب پسر» جایزه ادبی اتحادیه اروپا را دریافت کرد. داستان «کتاب پسر» درباره مردی میان سال است که همسرش او را ترک کرده است و پدرش که از زمان مرگ مادرش با او صحبت نکرده، چند خانه آن‌طرف‌تر خودش را با کتاب‌هایش و قطعه‌هایی از موسیقی باخ حبس کرده‌است.

گویندگی امیرحسین مدرس در «شیر نشو»
امیرحسین مدرس را بیشتر به واسطه اجرای برنامه‌های تلویزیونی و خوانندگی‌اش برای تیتراژ سریال‌های محبوبی مانند «متهم گریخت» می‌شناسیم. مدرس علاوه بر اجرا و خوانندگی، بازیگری هم می‌کند و در زمینه پژوهش ادبیات هم آثار قابل اعتنایی منتشر کرده‌است. او چندسالی است که به گویندگی کتاب‌های صوتی هم رو آورده است. «شیر نشو»، نوشته مجید قیصری، یکی از کتاب‌هایی است که امیرحسین مدرس، گویندگی آن را به‌عهده داشته‌است. «شیر نشو» در فضای معاصر و ایران امروز روایت می‌شود؛ داستان اهالی روستای رهشا که چند روز مانده به محرم، خیمه معروف عزاداری‌شان که بسیار قدیمی و با اصالت بود، در آتش‌سوزی از بین می‌رود. برای اهالی روستا که همگی مستقیم و غیرمستقیم در تعزیه‌خوانی برای امام حسین (علیه‌السلام) نقش دارند، این اتفاقی تلخ و غیرمنتظره است اما آن ها می‌خواهند هرطور شده، مراسم تعزیه‌خوانی روز عاشورا را برگزار کنند. «شیر نشو» نوستالژی است از روزهای عظمت و شوکت تعزیه‌خوانی در ایران و همدلی مردم در سختی‌های دوران جنگ. مجید قیصری، نویسنده شناخته‌شده ادبیات دفاع مقدس و آثار کودک و نوجوان است که از جمله کتاب‌هایش می‌توان به «باغ تلو»، «طعم باروت» و «شماس شامی» اشاره کرد.

زیبا بروفه و کتاب صوتی «قوی سفید»
بازیگر نام‌آشنای سریال‌های کودک و نوجوان و طنز تلویزیون در دهه های هفتاد و هشتاد، این روزها با جدیت مشغول گویندگی کتاب‌های صوتی است. زیبا بروفه به تازگی کتاب «قوی سفید»، شامل 11 قصه از قصه‌های عامیانه مردم آسیای میانه را گویندگی کرده‌است؛ قصه‌های پیرزن تاراق توروقی، خرس تالا و جادوگر بزرگ، قوی سفید، ماهیگیر واقعی، شیر و پشه و... ازجمله قصه‌های مجموعه کتاب «قوی سفید» است. فتح‌ا... دیده‌بان، نویسنده کودک و نوجوان این کتاب را گردآوری کرده‌است. زیبا بروفه، پیش از این هم اثر «کاش برگردی»، نوشته محمدرسول ملاحسنی را در قالب کتاب صوتی اجرا کرده بود. این کتاب به زندگی شهید زکریا شیری، از مدافعان حرم پرداخته‌است. نویسنده «کاش برگردی» خاطرات شهید را از زبان مادر او روایت کرده‌است.

 «من خواب دیده‌ام» و «جنگجوی رویا»
از جمله آثاری که به تازگی به کتاب صوتی تبدیل شده‌اند، «من خواب دیده‌ام»، نوشته فاطمه الیاسی است. گویندگی این کتاب را که نشر بین‌الملل به‌چاپ رسانده‌است، مجید تیزرو و فاطمه رضی به‌عهده داشته‌اند. «من خواب دیده‌ام»، داستانی با محوریت جریان انحراف گروهی از شیعیان در روزگار امام موسی کاظم(ع) است که به واقفیه معروف شدند و از بیعت با امام رضا(ع) سرباز زدند. الیاسی در این رمان دلایل و انگیزه‌های این گروه را با نگاه داستانی روایت کرده‌است. «جنگجوی رویا» هم نام کتاب دیگری است که این روزها با صدای سیما خوش‌چشم در دسترس علاقه‌مندان است. این کتاب، نوشته ویدا اروجی برای مخاطب نوجوان است. او درباره این کتاب گفته‌است: «این داستان را به خاطر نوجوانانی نوشته‌ام که به مسیرهای از پیش تعیین شده می‌روند و برای استعداد، علاقه و رویای خودشان نمی‌جنگند».