روزنامه جوان
1403/05/15
وزیر فرهنگ باید بر مبانی انقلاب و هنر اشراف داشته باشد
جوان آنلاین: پس از اتمام انتخابات ریاست جمهوری و مشخص شدن رئیس‌جمهور یکی از مهم‌ترین مباحث مطروحه، مسئله مهم و اساسی انتخاب وزرا و اعضای کابینه دولت است. برخی از مباحث حوزه فرهنگ و هنر معمولاً در ایام تبلیغات و به‌خصوص در جریان برگزاری مناظرات انتخاباتی وزن و اهمیت فوق‌العاده‌ای می‌گیرد، اما پس از فروکش کردن تب و تاب‌های انتخاباتی گزینه‌هایی برای تصدی و احراز پست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس معرفی می‌شوند که قبل از آنکه یک شخصیت و چهره فرهنگی باشند، معمولاً افرادی باسابقه مدیریت سیاسی و عمدتاً غیرفرهنگی هستند. در این روز‌ها که بحث انتخاب نامزد‌های احراز وزارت خانه‌ها داغ است، از افراد مختلفی برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نام برده میشود. افشین علاء اخیراً پیشنهاد انتخاب یک مشاور فرهنگی به رئیس‌جمهور منتخب را مطرح کرد. «جوان» در گفتگو با استاد افشین علاء به بررسی چند و، چون ویژگی‌ها و شاخصه‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت چهاردهم پرداخته است.با توجه به شرایط خطیر تمدنی که در آن قرار داریم، به نظر شما وزیر فرهنگ باید چه شاخصه‌های عملکردی و مؤلفه‌های شخصیتی داشته باشد؟
قبل از هر چیز باید خودش از جنس فرهنگ و هنر و ادبیات باشد، یعنی اتفاقی که تا به حال کمتر افتاده است. معمولاً دولت‌ها برای انتخاب وزیر ارشاد دقت نمی‌کنند که این وزارت با بقیه وزارت‌ها تفاوت ماهوی دارد. معمولاً آن‌ها سراغ افرادی می‌روند که سوابق مدیریتی چشمگیری داشته باشند، اما از نظر من اشراف توأمان هم بر مبانی انقلاب اسلامی و هم هنر باید شرط اصلی انتخاب وزیر ارشاد در جمهوری اسلامی باشد. رؤسای جمهور و دولت‌ها کمتر به این وادی ورود کرده و ترجیح داده‌اند افرادی ولو با صبغه فرهنگی انتخاب کنند، اما واقعیت این است که سوابق مدیریتی و سیاسی برایشان در اولویت بوده تا اینکه از جنس فرهنگ و هنر باشد. من فکر می‌کنم کسی که قرار است سکان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در دست بگیرد باید از اهالی فرهنگ و هنر باشد. این شخص از نظر شما به غیر از سابقه فرهنگی و هنری باید چه ویژگی‌های دیگری هم داشته باشد؟
باید بین نگاه‌های متفاوت و گوناگونی که در حیطه فرهنگ وجود دارد، دارای مقبولیت نسبی باشد، توان تعامل با همه نحله‌ها و گروه‌ها را داشته باشد. توان جذب حداکثری به اردوگاه انقلاب را داشته باشد، چون در عرصه فرهنگ یکی از وظایف ما وسعت بخشیدن به دایره شیفتگان انقلاب اسلامی، رهبری و ارزش‌های انقلاب است. اکتفا کردن به دایره محدود خودی‌ها کافی نیست و من فکر می‌کنم در گنجینه انقلاب اسلامی آنقدر جاذبه وجود دارد که حتی بسیاری از منتقدین و حتی برخی از دگراندیشان با تعامل صحیح جذب خواهند شد و اینگونه نیست همه آن‌هایی که به هر دلیلی دور شده‌اند، موضع داشته باشند. معمولاً در مقابل این افراد برخورد‌ها یا حذفی بوده یا امنیتی که متأسفانه هیچ‌کدام از این دو شکل برخورد، کار صحیح و درستی نیست و اصطلاحاً جواب نمی‌دهد. واقعیت این است که برخورد‌های حذفی و امنیتی در وادی فرهنگ و هنر و ادبیات و این‌ها نه تنها به هیچ‌وجه جوابگو نیست، بلکه حتی در مواردی جواب عکس هم داده است و آثار سوئی هم داشته و خیلی‌ها به این وسیله در مقابل نظام توهم قهرمانی هم برشان داشته و در رسانه‌های بیگانه به آن‌ها پرداخته شده است. این به نظر من یک بازی دوسر باخت است، یعنی هم این چهره‌هایی که به واسطه مخالفت با نظام در دامان بیگانگان قرار می‌گیرند، عاقبت خوبی ندارند و هم برای جبهه فرهنگی انقلاب یک خسران محسوب میشود. من فکر می‌کنم اگر ارزش‌های انقلاب اسلامی با زبانی فصیح به مخاطب گفته شود، ما دایره خیلی وسیعی خواهیم داشت. الان وضعیت بین‌المللی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی هم به‌گونه‌ای است که با این جنایت‌ها، شیطنت‌ها، ترور‌ها و دشمنی‌هایی که علیه این مملکت میشود، زمینه ایجاد اتحاد بیشتر بین اقشار مردم را فراهم می‌کند. من فکر می‌کنم با اهالی فرهنگ میشود از موضعی جدید و با افقی تازه صحبت کرد یا از این افراد یاری خواست یا از آن‌ها حمایت کرد تا این جبهه فرهنگی مستحکم‌تر شود. رهبر انقلاب هم اگرچه فرمودند که اولویت با اقتصاد است، ولی باز هم تأکید کردند که فرهنگ برای من همیشه در اولویت بوده است. من فکر می‌کنم تا به حال آن جامعیتی که باید در این عرصه وجود داشته باشد و آن اشراف چندجانبه‌ای که یک شخص باید در خودش جمع کرده باشد، کمتر به عرصه ظهور گذاشته شده است و تنها راهش همین است که به خود اهالی فرهنگ و هنر مراجعه کنند که متأسفانه این اتفاق کمتر افتاده و طبیعتاً امثال بنده خودشان هیچ‌وقت داوطلب نمی‌شوند و اصرار و مراجعه‌ای نمی‌کنند، مگر اینکه عزیزان و دوستانی که خودشان شناخت دارند اینگونه پیشنهاد‌ها را بدهند که واقعاً جای تقدیر و تشکر دارد. در ایام انتخابات گفته بودید که رئیس‌جمهور دولت چهاردهم علاوه بر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید یک مشاور فرهنگی هم در کنارش داشته باشد، آن الزامی که مورد نظر شماست ناظر به چه گزاره‌ای است؟
در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی بین رؤسای جمهوری که ما داشتیم علاوه بر وجوه دیگر شخصیتی که همه رؤسای جمهور داشتند به جهت اشراف‌شان بر مبانی فرهنگی نظام برخی از آن‌ها بسیار خوش درخشیدند که در صدر آن‌ها رهبر معظم انقلاب است. ایشان در دوره حیات حضرت امام خمینی (ره) با اینکه ریاست جمهوری به دلیل وجود نخست‌وزیر و ساختار پارلمانی دولت، اختیارات کمتری نسبت به رؤسای جمهور بعدی داشتند، ولی به واسطه شخصیت فرهنگی که داشتند در ایران و جهان بسیار خوش درخشیدند. ولی قرار نیست که همه رؤسای جمهور بر حیطه فرهنگ اشراف داشته باشند و قاعدتاً کسی نمی‌تواند مثل رهبر انقلاب باشند. ما مثل ایشان شخصیتی نداریم که اینقدر بر همه حوزه‌های فرهنگی اشراف داشته باشد و ایشان جزو شگفتی‌های روزگار ما هستند. من اخیراً هم عرض کردم که این همه اشراف و توانمندی و صرف وقت از طرف عالی‌ترین رکن نظام در جزئیات امور فرهنگی و هنری و ادبیات واقعاً اعجاب انگیز است. به هر حال نمی‌شود انتظار داشت همه رؤسای جمهور مانند ایشان چنین توانمندی داشته باشند، اما اگر این توانمندی در آن‌ها نباشد، لازم است که این مسئله به واسطه یک مشاور امین که از جنس فرهنگ باشد جبران شود. چنین مشاوری می‌تواند به شخص رئیس‌جمهور در وسعت بخشیدن به مفاهیم و مضامینی که رئیس‌جمهور باید به آن‌ها در عرصه فرهنگ و هنر به آن‌ها فکر کند و حرف بزند و تصمیم بگیرد کمک زیادی کند. چه اینکه شخص رئیس‌جمهور باید با بدنه فرهنگی و هنری کشور ارتباط داشته باشد و این نقش را یک مشاور فرهنگی می‌تواند ایفا کند. البته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کابینه دولت با وظایف و اختیارات مشخصی حضور دارد، اما حتماً خوب می‌دانید که وزیر ارشاد در دوران کاری آنقدر درگیر کار‌های وزارتی و ستادی خواهد شد که نمی‌تواند یک فراغتی داشته باشد و نقش مشاور فرهنگی را برای رئیس‌جمهور هم ایفا کند. این حیطه، یعنی حیطه فرهنگ به گفته رهبر انقلاب آنقدر اولویت دارد که جا دارد یک رئیس‌جمهور که در حوزه‌های مختلف برای خودش مشاورانی در نظر می‌گیرد، در صدر آن‌ها به یک مشاور فرهنگی هم فکر کند. مشاور فرهنگی یک بازوی بسیار توانمندی خواهد بود برای اینکه می‌تواند در حوزه‌های متنوع راه‌های زیادی را برای رئیس‌جمهور باز کند، چون خیلی از معضلات جامعه ما فرهنگی است و ما از آن‌ها غافل هستیم. تعدادی از شعرا و ادبای کشورمان با ایجاد یک کارزار جمع‌آوری امضا شما را به عنوان یکی از افراد پیشنهاد شده برای تصدی و احراز پست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی کرده‌اند، آیا در جریان این موضوع بودید؟
من هم خبر این موضوع را دیدم؛ آقای شفیعی از شعرای خوب و شناخته شده کشورمان این کارزار جمع‌آوری امضا را شروع کرده‌اند. البته همانطور که گفتم و شما هم می‌دانید این مسئله از طرف دولت نیست و صرفاً یک اقدام مردمی محسوب میشود.
نظر خودتان در این زمینه چیست؟
واقعیت این است که خلوت خودم برایم خیلی مغتنم‌تر از ورود به ساحت اجرایی و مدیریتی است، منتها الان شرایط با همه زمان‌های دیگر کاملاً فرق می‌کند. فکر می‌کنم پابهپای حوزه اقتدار نظامی که الان واقعاً جزو اولویت‌های کشور است، اقتدار فرهنگی هم پابهپای آرمان‌های انقلاب و منویات رهبری باید به آن اندیشیده شود. بنابراین امثال من به نوعی شاید در این برهه حضورشان بتواند اثر‌گذار باشد، وگرنه به‌طور طبیعی ورود به این عرصه‌ها هرگز به عنوان انتخاب اول ما نبوده و نیست، چراکه نه نیازی به این عرصه هست و نه تمایل و اشتیاقی. اما اگر این پیشنهاد به‌طور جدی از طرف دولت مطرح می‌شد، من حتماً به آن فکر می‌کردم. البته همین که دوستان شاعر و اهالی فرهنگ این محبت را نسبت به بنده دارند برایم یک دنیا ارزش دارد.
سایر اخبار این روزنامه
مصادره ایده «دولت وفاق ملی» به‌نفع مطرودین امام!
فاتحه‌خوانان جدید آقای سکوت!
سایت جماران علیه نظر امام!
آقای عبدی! این توییت را معنا کن
افتخار رباتیکی ایران در راه پکن
ترمز تخصیص ارز به مونتاژکاران خودرو کشیده شد
تقلا‌ی میانجی‌ها برای نجات تل‌آویو
یمنی‌ها هفتمین ام‌کیو-۹ امریکایی را هم سرنگون کردند
وزیر فرهنگ باید بر مبانی انقلاب و هنر اشراف داشته باشد
نتیجه عکس قانون سقف قرارداد!
حکم پزشکیان برای ۲ معاون و یک مشاور عالی
داستان بابابزرگ‌های دولت!
شمارش معکوس برای نابودی رژیم صهیونیستی
