دلدادگان سفر اربعین به روایت سطرها


گروه ادب و هنر- این روزها دل‌ها مشتاق زیارت اربعین هستند و پاها با شوق در این راه قدم می‌گذارند. همه‌ساله به روز اربعین شهادت امام حسین(ع) که نزدیک می‌شویم، حال و هوای شهر و دیارمان حسینی می‌شود. خیلی‌ها هر سال با هر وسیله‌ای خود را به عراق می‌رسانند تا در راهپیمایی باشکوه اربعین از نجف تا کربلای معلی شرکت کنند و اجر معنوی ببرند. به گفته آن‌ها که تجربه راهپیمایی اربعین را داشته‌اند، هرکس یک بار در این مسیر قدم بگذارد، سال بعد مشتاق‌تر می‌شود. به‌راستی، عطش زیارت امام حسین(ع) هیچ‌گاه در دل‌های عاشق فرونمی‌نشیند و بیشتر می‌شود. به مناسبت نزدیک شدن به اربعین حسینی، به معرفی چند کتاب‌ داستانی و تجربه‌نگاری با موضوع پیاده‌روی اربعین حسینی پرداخته‌ایم.

سفرنامه «خس بی‌سروپا»


حمید حسام، نویسنده کتاب‌های «آب هرگز نمی‌میرد» و «وقتی مهتاب گم شد» که به تقریظ رهبر انقلاب آراسته شده‌اند، سفرنامه‌ای به نام «خس بی‌سروپا» با محوریت پیاده‌روی اربعین حسینی نوشته‌است. این کتاب را به کسانی که قصد پیاده‌روی اربعین دارند، توصیه می‌کنیم. «خس بی‌سروپا» را سوره مهر به چاپ رسانده و نسخه صوتی آن را هم مهدی طهماسبی گویندگی کرده‌است. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «سوار اتوبوس می‌شوم و در دفترم می‌نویسم: این‌جا هیچ‌کس مالک و متعلق به هیچ چیز نیست. این‎جا همان آرما‌ن‌شهری است که در هیاهوی عصر مدرنیسم، غریب و ناشناخته مانده است. دین در این‎جا دکان دنیاخواهی نیست. مردم این سرزمین فریاد علی(ع) را از اعماق تاریخ شنیده‌اند. دین را چون پوستین وارونه نپوشیده‌اند. ریا و تملق را کشته‌اند. مال و جان را برای معامله با خدا می‌خواهند. برایشان عروس هزاررنگ دنیا، نقاب از صورت کنار زده‌است و سیمای حقیقی این عجوزه سست‌نهاد را می‌بینند. با حسین زندگی می‌کنند و با شوق دیدار او راه می‌روند».

تجربه اربعین با «موکب آمستردام»
بهزاد دانشگر را با کتاب‌های «دختران آفتاب»، «موسیو کمال» و «ادواردو» می‌شناسیم؛ نویسنده‌ای که آثارش مفاهیم دینی و انقلابی را در قالب روایت و داستان تبیین می‌کنند. این نویسنده در مجموعه داستان «موکب آمستردام»، از انسان‌هایی نوشته که از اروپا به کاروان اربعین امام حسین(ع) پیوسته‌اند. این افراد داستان سفرشان به کربلا در روزهای منتهی به اربعین را روایت کرده‌اند و نویسنده با لحنی جذاب و تاثیرگذار آن‌ها را به رشته تحریر درآورده‌است. انتشارات مانا «موکب آمستردام» را در 136 صفحه منتشر کرده‌است. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «حالا دیگر شیعیان برای زیارت اربعین از سراسر دنیا خودشان را می‌رسانند به کربلا؛ به زمین مقدسی که مبارک است و برکتش می‌شود همین اجتماع‌ها، همین دوستی‌ها و آشنایی‌ها، همین ازخود‌گذشتگی‌ و همدل‌شدن‌ها، همین تمرین‌ها برای روزهای بزرگ در پیش رو. برای روزهایی که امام عصرت ندای «انا المهدی» سر می‌دهد و تو اگر حتی پایی برای رفتن نداری، باید با زانوانت به سوی او حرکت کنی. روزهایی که قرار است از تمامی دنیا جمع شویم در یک قطعه کوچک این کره خاکی و مهیای گسترش عدالت شویم. روزهایی که باید نگاهمان به سرانگشت مولا باشد و دلمان در گرو نگاهش؛ به نام و یاد حضرت زهرا سلام‌ا... علیها».

اربعین متفاوت در «به خدای درختان انجیر»
محسن حسن‌زاده، نویسنده کتاب‌های «به رنگ شهادت» و «راستی دردهایم کو»، تجربه سفر اربعین خود در سال 1398 را در قالب کتاب «به خدای درختان انجیر» نوشته است. او در معرفی این کتاب که انتشارات سروش آن را به چاپ رسانده‌است، می‌نویسد: «سفر اربعین سال ۱۳۹۸ برای من از جنبه‌های گوناگونی، ویژه بود؛ شاید به همین خاطر است که جسارت کردم و قلم به دست گرفتم تا روایتگر این سفر باشم. طبعاً نه صاحب این قلم را توانایی آن است که زیبایی‌های اربعین را به بند واژگان بکشد و نه ماجراهای سفر محدود به سطوری است که در ادامه می‌آید. با این وجود کوشیده‌ام ضمن پرهیز از اغراق، مشاهده‌گری صادق باشم که تنها به تماشای ظاهر اکتفا نمی‌کند؛ نیز تلاش بر آن بوده که تا حد ممکن، در ثبت اطلاعات دقیق باشم و برای کسب اطلاعات جست‌وجو کنم. نتیجه، متنی هر چند ناقص اما تاریخ‌آلود و جغرافیا‌اندود است! امید است که تجربه سفر اربعین ۱۳۹۸، واپسین تجربه شیفتگان حقیقت نباشد».

«چهل روز عاشقانه» به قلم سنگری
محمدرضا سنگری که کتاب‌های «آینه در کربلاست» و «عاشورایی‌ها» را از او خوانده‌ایم، در کتاب «چهل روز عاشقانه»، واقعه عاشورا را بازخوانی کرده‌است. مخاطب این کتاب نوجوانان هستند و انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن را چاپ کرده‌است. در معرفی کتاب «چهل روز عاشقانه» آمده‌است: «کتاب بازخوانی واقعه عاشوراست برای حضور در مراسم پرشکوه به بار نشستن درختی که انبیا در هزاره‌های نبوت خویش کاشتند. عاشورا، روز بخشش میراث همه انبیا به حسین(ع) است و اربعین روز بخشیدن این میراث از طرف حسین(ع) به تاریخ است و به انسان و به هر آن کس که بخواهد زیستنی همچون پیامبران داشته باشد. نویسنده با برگرفتن شعله‌هایی از نور و حقیقت آن واقعه، گذری بر سراسر آن تا اربعین دارد و با نثری زیبا و روان خوانندگان را بر خوان بی‌دریغ کرامت انسانی حسین(ع) و یارانش و آن بانوی بزرگوار ریگزارهای غم و خارستان‌های تازیانه می‌نشاند».

«از این ستون به آن ستون» در کربلا
محمدرضا وحیدزاده که کتاب «سبک‌شناسی هنر انقلاب اسلامی» را نوشته است، در کتاب «از این ستون به آن ستون» در قالب خاطره‌نویسی، مخاطب را در شیرینیِ پیاده‌روی اربعین سهیم می‌کند. نویسنده این کتاب زائری است که در موقعیت‌های مختلف سفر اربعین قرار می‌گیرد و مخاطب همسفر او می‌شود و آن‌چه بر راوی رفته‌است، می‌بیند. در معرفی کتاب «از این ستون به آن ستون» که انتشارات شهید کاظمی منتشر کرده‌است، می‌خوانیم: «نکتۀ جالب‌توجه در این اثر موقعیت‌های مختلف راوی در خرده‌روایت‌هاست. او گاه در مقام خادم و گاهی در مقام مهمان، گاه در نقش مسئول کاروان و گاهی در موقعیت فعال فرهنگی، گاه به عنوان ناظر و گاهی در جایگاه موضوع روایت‌ها حضور دارد و این گونه زاویه‌های دید بر شیرینی این خاطرات برای مخاطبان اثر افزوده است. پیش از این چند عنوان از این خاطرات توانسته برگزیدۀ سوگوارۀ ملی اربعین دانشگاهیان در استان ایلام شود».