کریم‌بودن امام حسن(ع) در یک وادی دیگر است

 ایشان در حد تمام و کمال کریم بودند
این استاد حوزه و دانشگاه در ابتدای صحبت‌هایش به یک نکته مهم اشاره می‌کند و می‌گوید: «اولا وقتی یک صفتی را برای یکی از اهل بیت(ع) می‌گوییم و به ایشان اطلاق می‌کنیم، به معنای نداشتن این صفت در دیگر ائمه اطهار(ع) نیست. یعنی وقتی یک صفتی را برای یک امام اثبات می‌کنیم، منظور این نیست که فقط ایشان آن صفت را دارا بودند. مثلا درباره امام موسی کاظم(ع) بحث کظم غیظ را مطرح می‌کنیم و برای امام حسن مجتبی(ع) هم بحث کریم اهل‌ بیت(ع) بودن را. این اطلاق صفت به معنای تبلور آن ویژگی و خصلت در حد کمال و تمام در یک امام است. بنابراین وقتی چون خصلت کریم بودن در حد اعلا در دومین امام شیعیان بوده، به ایشان کریم اهل بیت(ع) گفته می‌شود.»   کریم عهد کرامت بسته است کریم بر وزن فعیل و صفت مشبهه است و دلالت بر ثبوت دارد؛ یعنی یک لحظه حضرت(ع) دست از کرم و بخشش بر نمی‌داشتند که هیچ، الان هم یک لحظه دست از کرم و بخشش بر نمی‌دارند چون ما امام(ع) را حی می‌دانیم و قائل به ممات ایشان نیستیم. حجت‌الاسلام «سعیدی‌آریا» در همین باره می‌گوید: «کریم به معنای فردی است که عهد کرامت بسته است. کریم به افرادی گفته می‌شود که هرچند چیزی از آن‌ها نمی‌خواهیم اما باز هم به ما می‌بخشند. این کریم صفت الهی است و به قرآن هم، کریم گفته می‌شود. به همین دلیل است که می‌گویند اگر کسی از خدا درخواست نکند و از قرآن هم نخواهد، خداوند به کرامت خودش و قرآن هم به کرامت خودش، چیزهایی به او می‌بخشند.»   کریم یعنی بخشنده‌ای که بزرگوار است روایت شده که روزی امام حسن (ع) بر جمعی از مساکین گذشت که پاره‌ای چند از نان خشک‌ها را بر روی زمین گذاشته‌‌اند و می‌‌خورند. چون نظر ایشان به آن حضرت افتاد از امام(ع) دعوت کردند و حضرت از اسب پیاده شدند و فرمودند: «خدا متکبّران را دوست نمی‌دارد» و با آن‌ها نشستند و از طعام‌شان تناول کردند. سپس از همه مساکین خواستند که برای صرف غذا به خانه حضرت بروند و حضرت با غذاهای خوب از ایشان پذیرایی کردند و به همه آن ها لباس‌های مناسب هدیه دادند. حجت‌الاسلام «سعیدی‌آریا» می‌گوید: «کریم یک معنای بالاتر از بخشنده است و یک معنای بزرگواری هم دارد. یعنی بخشنده‌ای که بزرگوار است. منظور بخشنده‌ای است که از موضعی به انسان‌های دیگر می‌بخشد که به کرامت نفس آن‌ها خدشه‌ای وارد نشود. در ضمن این نوع کریم‌بودن به واسطه داشتن نیست که اگر داشته باشد، ببخشد و اگر نداشته باشد، نبخشد. افق دید و کرامت نفس شخص کریم بسیار بالاتر از این است که بخواهد بر اساس داشته‌ها ببخشد». همچنین می‌گویند وقتی از خود امام(ع) پرسیدند، چرا هرگز سائلی را ناامید برنمی‌گردانید؟ فرمودند: «من هم سائل درگاه خداوند هستم و می‌خواهم که خدا مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی سائلان را ناامید کنم. خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.»   کریم بودن ایشان به معنای دستگیری انسانی از بشر است «ما متاسفانه تا عبارت کریم را می‌شنویم، فوری مسائل مالی به ذهن‌مان می‌آید. به همین دلیل است که گاهی درباره معنای آن اشتباه می‌کنیم و فکر می‌کنیم فردی مثل حاتم طائی را هم باید کریم بنامیم چون به دیگران پول و غذا می‌بخشیده است.» این استاد حوزه و دانشگاه با این مقدمه ادامه می‌دهد: «اصلا کرامت و کریم بودن اهل بیت در یک وادی دیگر است. کریم بودن آن‌ها به معنای دستگیری انسانی از بشر در همه حال است. بنابراین کریم‌بودن به معنای بخشنده‌بودن را ما ممکن است در هر فردی حتی کفار هم ببینیم اما کریم اهل‌بیت(ع) بودن به معنای دستگیری از بشر را فقط در امام حسن(ع) و دیگر اهل بیت(ع) شاهد هستیم. دلیلش هم این است که دست اهل بیت(ع) در دنیا و آخرت باز است. بنابراین کرامتی که دارند، بخشندگی که دارند و ما بارها دیدیم و شنیدیم و خودمان هم تجربه کردیم که دست ما را گرفتند، هدایت‌مان کردند و ...، از همین کریم‌بودن‌شان نشئت می‌گیرد.»   به هر اندازه که می‌توانیم، کریم باشیم اهل بیت(ع) و صفات بارزشان، الگویی نیکو برای همه ما هستند که باید در سبک‌زندگی‌مان مورد توجه قرار دهیم تا رهرو راستین آن‌ها باشیم. امام حسن(ع) تمام توان خود را در راه انجام امور نیک و خداپسندانه به کار می‌گرفت و اموال فراوانی در راه خدا می‌بخشید، به طوری که بخشش‌های بی‌سابقه و انفاق‌های بسیار بزرگی از ایشان در تاریخ ثبت شده است. آن حضرت در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارایی خود را در راه خدا خرج کردند و سه بار هم ثروت خود را به دو نیم تقسیم کردند و نصف آن را در راه خدا به فقرا بخشیدند. این کارشناس مذهبی رادیو و تلویزیون که بارها از برنامه سمت خدا شبکه 3 مهمان خانه‌های شما شده است، در همین باره می‌گوید: «می‌گویند آب دریا را اگر نتوان کشید/ هم به قدر تشنگی باید چشید. ما به اندازه‌ای که می‌توانیم باید این صفت پسندیده را در خودمان رشد دهیم. اهل ‌بیت(ع) در نماز هم برای ما الگو هستند اما ما هیچ‌وقت نمی‌توانیم نمازی را که امام علی(ع) اقامه می‌کردند بخوانیم. اصلا آن حضور قلب و درکی که ایشان از نماز و ذکر و ... دارد در ما اتفاق نمی‌افتد. اما باید به هر اندازه‌ای که می‌توانیم از آن الگو پیروی کنم. البته شیطان هم نسبت به این مسئله و دستاورهای آن به خوبی واقف است. بنابراین تمام تلاشش را به کار می‌گیرد تا اهل بیت(ع) در زندگی محبان و شیعیان به عنوان الگو نباشند. او می‌خواهد با حیله‌هایش کاری کند که سبک‌زندگی ما شبیه آن‌ها نباشد. در این مسئله، جهاد و جنگی رخ می‌دهد. جهاد با نفس و جهاد با شیطان که زیاد درباره‌اش شنیده‌اید. اما شما باید ببینید الگوی‌تان در زندگی کیست. می‌گویند ره چنان رو که رهروان رفتند. رهرو واقعی اگر امام(ع) باشد، راه رفتن‌مان هم شبیه ایشان خواهد شد و این‌ها اتفاق نمی‌افتد مگر در سایه چشیدن محبت و داشتن محبت به این خاندان بزرگوار و کریم.»