ظرفیت تمدنی اربعین در برابر صنعت توریسم

تمدن مادی غرب در چند سده اخیر برای برپایی و شکل‌گیری خود به ارکان مختلفی تکیه زده و در ادامه پس از شکل‌گیری یک تمدن ابتدایی و حداقلی، برای بسط فرهنگ، اندیشه، جهان‌بینی خود و گسترش قلمرو فکری این تمدن، از ابزار‌های مهم و متعددی بهره‌جویی کرده است. 
غرب با ساخت جلوه‌های پرزرق مادی در شهر‌ها و سرزمین‌های خود و ایجاد «جاذبه‌های بصری» نظیر آسمانخراش‌های بلند چراغانی‌شده و سازه‌های بزرگ و چشم‌نواز و فراهم کردن «جاذبه‌های جنسی» از طریق کلوب‌های شبانه و کارگران جنسی و اشاعه فرهنگ برهنگی، مدلینگ و همچنین «جاذبه‌های صنعتی» نظیر کارخانجات عریض و طویل و کمپانی‌های بزرگ و درآمدزا و هتل‌های مرفه، ناگهان با پرده‌برداری از «صنعت توریسم» جهانیان را به تماشای این کارناوال رنگارنگ و چراغانی خود در شهرفرنگ فراخواند و دروازه شهرها، خیابان‌ها، پل‌ها و برج‌های عظیم‌الخلقه را به‌روی کرور‌کرور مردم انگشت به دهان جهان گشود. دیری نپایید که گردشگری
- گرچه پیش‌تر در قالب مسافرت‌های ساده در جهان رایج بود- این‌بار در قالب یک صنعت و مأموریت با ابعاد، حجم بزرگ و در قامت صنعت جدی توریسم، مقدمات بسط فرهنگی تمدن غرب در جهان را فراهم کرد. 
در قرون ۱۸ و ۱۹ کانسپت «فرنگ‌دیدگی» به سرعت در کشور‌های جهان، خصوصاً در مشرق‌زمین ایجاد شد و فرنگ‌دیده‌ها که از روشنفکران و محصلان تا پادشاهان عیاش کشور‌ها را دربرمی‌گرفت، میان مردمان خود به راه افتادند به تحقیر ملیت و فرهنگ خود، تمجید و بزرگداشت فرهنگ و تمدن غرب. 


اکنون در قرن بیست‌ویکم نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و تمدن‌پژوهان بزرگ جهان بر این عقیده‌اند که برای مقابله در برابر جریان تمدنی غرب، ایستادگی در برابر مظاهر سطحی و جزئی آن کارساز نیست بلکه باید با تمام قوا در مقابل بازوان اصلی و بنیاد‌های تمدنی آن قد‌علم کرد. اندیشمندان شیعه بر این عقیده‌اند در جریان‌سازی جبهه حق در برابر جبهه باطل، ابزاری که یارای تقابل جدی و قدرتمندانه در برابر «صنعت توریسم» و قابلیت اقامه‌شدن در برابر این جریان را دارد، مفهوم «زیارت» است. 
در توریسم محوریت حرکت، با لذت‌های شخصی و مصرف‌های فردی توریست است، حال آنکه مفهوم زیارت حول محور «امام» اقامه می‌شود و زائر حرکت خود را ذیل مقام امام خوانش می‌کند. زیارت اربعین نمود اتم و اکمل مفهوم زیارت شیعی است که در سال‌های اخیر با طرز میزبانی اعجاب‌انگیز و نمایان‌کردن خلقیات خاص اربعینی و ایجاد الفت و محبت قلبی میان میهمان و میزبان ثابت کرده است ظرفیت بسیاری برای بسط و گسترش فرهنگ شیعی و اقامه تمدنی در برابر صنعت مادی توریسم دارد. 
اربعین زمین بازی تمدن‌ها و معادلات سفر و گردشگری را از «مادیات و رفاه و زرق و زینت» به «امامت و محبت و الفت» تغییر داده و با جذب میلیونی زائران از سراسر جهان و از اقوام و ادیان مختلف نشان داده است اتفاقاً در دنیای امروز پس از چند سده مادی‌گرایی و فردمحوری و اصالت انسان، این سبک از گردشگری و روابط عمیق انسانی جاذبه‌هایی فراتر از جاذبه‌های بصری، جنسی و صنعتی برای شکل‌گیری تمدن داراست. 
زیارت اربعین امروز فراتر از یک حرکت مذهبی ساده به مقصدی در عراق، قابلیت گسترش فرهنگ جبهه حق و کمک به پایه‌ریزی تمدن اسلامی و ظهور تمام‌قد در برابر صنعت اومانیستی توریسم را دارد.