سنددار شدن سینما با وجود مخالفت پدرخوانده‌ها

جوان آنلاین: تصویب سند ملی سینما در آخرین جلسه شورای هنر در دولت سیزدهم و همچنین تصویب ضوابط حاکم بر بازار هنر‌های تجسمی از سوی اعضای آن یکی از اخبار خوب فضای فرهنگی و هنری کشورمان است که با وجود مخالف‌خوانی‌های برخی افراد و جریان‌ها در پشت‌پرده‌های سینما، امید‌های فراوانی را در دل فیلمسازان جوان و به ویژه شهرستانی به منظور درخشیدن در سپهر سینمایی کشور ایجاد می‌کند. 
برگزاری یکصد و هفتمین جلسه شورای هنر - آخرین جلسه شورای هنر- به ریاست محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تصویب سند سینما همزمان شد و از این به بعد باید منتظر تکمیل سیر تأیید و تصویب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی باشیم تا شاهد حاکمیت قانون به جای برخورد‌ها و رفتار‌های سلیقه‌ای در فضای سینما باشیم. 
 عبور از بحث‌های انتزاعی
وزیر ارشاد با اشاره به اینکه شورای هنر کارنامه روشنی دارد، عنوان می‌کند: این شورا باعث افتخار کل سازه فرهنگ و هنر کشور بود. در جلسات آن از بحث‌های انتزاعی به بحث‌های انضمامی رسیدیم و اتفاقات متعددی را توانستیم در میدان رقم بزنیم. 


عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: این مسئله را می‌توان در عملکرد حدود سه ساله این شورا دید، طی جلساتی که در این مدت برگزار شد تلاش کردیم مشکلاتی را که در عرصه فرهنگی و هنری وجود داشت حل کنیم. 
اسماعیلی ادامه داد: در این مدت تلاش کردیم ابهام در تکالیف و مسئولیت‌ها را حل کنیم؛ به عنوان مثال پیش از این درباره لغو یا برگزاری کنسرت‌ها مسائلی به وجود می‌آمد که همه این مشکلات به واسطه تصویب سند موسیقی یک بار برای همیشه حل شد. وی با اشاره به تبعات شفاف نبودن چارچوب‌های فرهنگی، هنری و مشکلات فراوانی که برای اصحاب فرهنگ و هنر ایجاد شده بود، افزود: برای حل این چالش، تدوین اسناد مختلف را در دستور کار قرار دادیم که یکی از برگ‌های زرین وزارت فرهنگ در سیزدهمین دولت پس از انقلاب اسلامی است. 
وزیر فرهنگ با اشاره به شهادت رئیس‌جمهور که موجب کوتاه شدن عمر دولت سیزدهم شد، گفت: برنامه‌های متعددی داشتیم که متأسفانه به دلیل حادثه تلخ پیش‌آمده عملی نشد که یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آن‌ها ایجاد شهر صنایع خلاق فرهنگی و آسمانه هنر بود که ان‌شاءالله دوستان بعدی که امور را به دست می‌گیرند آن‌ها را به نتیجه برسانند. اسماعیلی تصویب سیاست و ضوابط حاکم بر بازار هنر را مهم‌ترین اقدام در حمایت از هنرمندان مظلوم این عرصه عنوان کرد و افزود: الزام دستگاه‌های اجرایی به خرید منظم آثار هنری، و شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی در به کارگیری نماد‌های هنری و مجسمه‌ها و سردیس‌ها در طرح‌های مهم عمرانی به نوعی قدردانی و سپاسگزاری عملی وزارت فرهنگ و شورای عالی انقلاب فرهنگی از هنرمندان این عرصه است. از شورای عالی انقلاب فرهنگی که در این مدت زحمات بسیاری را متحمل شدند نیز تشکر و قدردانی می‌کنم. 
 سردر گمی مخالف‌خوان‌ها
البته در طول فرایندی که این سند تا تصویب طی کرد مسئولان خانه سینما به عنوان نهاد صنفی تشکل‌های سینمایی گلایه، تشکر و اعتراض‌هایی مطرح کردند. در نتیجه گلایه‌های آن‌ها وزیر ارشاد از علی دهکردی به عنوان رئیس خانه سینما برای حضور در جلسه شورای هنر دعوت کرد. دهکردی در این جلسه گفت: از وزیر فرهنگ که بعد از سال‌های سال به این مسئله مهم مبنی براینکه بنیاد‌های فرهنگی و هنری کشور نیاز به اسنادی دارد که در حافظه تاریخی و ملی ما ثبت شود توجه کردند تشکر می‌کنم. این سند، سند وزین و قدرتمندی است؛ اهمیت کلمه به کلمه این سند بسیار ویژه است و این اقدام کار مهم و با ارزشی به‌شمار می‌رود. 
بعد از رسانه‌ای شدن اظهارات مثبت رئیس خانه سینما و استقبال او از محتوای سند سینما که آن را سندی وزین و قدرتمند دانست ظاهراً این رویکرد دهکردی به مذاق برخی جریانات و افراد خوش نیامد و چند روز بعد خانه سینما با صدور اطلاعیه‌ای خط سیر دیگری را در پیش گرفت. شبیه اتفاقی که برای مرضیه برومند در مراسم تشییع پیکر داریوش مهرجویی و همسرش و پس از اظهار نظرش در مورد جنگ با اسرائیل و صهیونیست‌ها افتاد؛ این موضوع نشان می‌دهد که مدیران خانه سینما در بیان نظرات شان استقلال ندارند چه اینکه تجربه مرضیه برومند و علی دهکردی مؤید این نکته است که احتمالاً عقل منفصلی بر خانه سینما چیرگی دارد و سعی می‌کند رفتار و گفتار رئیس آن را «تنظیم گری» نماید. 
در اطلاعیه خانه سینما نوشته شده بود: «از آنجا که تنها بخش بسیار کوتاهی از سخنان آقای دهکردی به صورت خبری منعکس شد، احتمال شائبه تناقض نظرات هیئت رئیسه و مدیر عامل خانه سینما را به ذهن منتقل می‌کرد، از آقای دهکردی موضوع را جویا شدیم و ایشان اینچنین توضیح دادند: «بنده در ابتدای حرف‌هایم وظیفه اخلاقی دانستم که از دعوتم تشکر کنم، همچنین از جناب وزیر و دوستانی که در جلسه حضور داشتند تشکر کردم و به اهمیت کلی اسناد این‌چنینی هم اشاره کردم، اما در ادامه گله‌مندی خانه سینما را از اینکه در هیچ بخشی از تدوین و نگارش از آن‌ها دعوت نشده ابراز کردم و توضیح دادم که صاحبان اصلی سینما صنوف و دست‌اندرکاران هستند، و دوستان در هیئت رئیسه نسبت به این پیش‌نویس انتقادات و دیدگاه‌ها و سؤالاتی دارند و همچنین اشاره کردم که سند، چیزی نیست که بشود عجولانه از آن عبور کرد به خاطر اینکه کلمه کلمه‌اش اهمیت بسیار زیادی دارد. بعد هم از طرف هیئت رئیسه خانه سینما گفتم که انتظار داریم نمایندگانی از طرف گروه نویسندگان متن پیش‌نویس دیداری با اعضای هیئت رئیسه خانه سینما داشته باشند، که البته بلافاصله هم با نظر مثبت و دستور جناب وزیر در همان جلسه برای چهارشنبه دهم مرداد قرار مشترک گذاشته شد.»
 وظیفه مهم شورای انقلاب فرهنگی
شاید مهم‌ترین بخش مخالفت‌های مسئولان خانه سینما با سند دار شدن سینمای کشور یا همان نظام‌مند و قانونی‌تر شدن آن که راه‌های به گروگان گرفتن یا مورد سوء استفاده قرار گرفتن آن از سوی برخی افراد در بزنگاه‌های خاص را می‌بندد در جملاتی مثل اینکه سند ملی باید «رویکرد تنظیم‌گری ملی» داشته باشد «نه حکومتی» یا اینکه سند ملی بر اساس «باور به هنرمندان و نه تعبیه ابزار بیش کنترلی و اعمال نظارت پیشینی»، بتوان مشاهده کرد. در واقع برخی افراد و جریانات سعی دارند تا نقش چوب لای چرخ سینما بودن را به هر قیمتی که شده ایفا و حفظ کنند وگرنه چرا نظام‌مند شدن و سند ملی داشتن سینما را باید «انباشت احکام محدودیت ساز و تحکمی» قلمداد کرد. دغدغه‌های غیر سینمایی، سهم خواهی‌های سیاسی و زیادی طلبی پدر خوانده‌ها سال‌های زیادی است که سینمای بدنه را دچار مشکلات عدیده کرده و اجازه حضور دیگران را در حلقه بسته خود نمی‌دهند؛ اتفاقا با تصویب سند سینما در شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغ آن می‌توانیم شاهد شکوفایی سینما و جلوه‌گری استعداد‌های درخشان فیلمسازی که در سراسر کشورمان وجود دارند، باشیم. به کلام بهتر تصویب سند ملی سینما از وظایف خطیر شورای انقلاب فرهنگی برای تعالی بخشی و جهت دادن به سینمای جمهوری اسلامی است.