دورنمای شکل‌‌گیری آتش‌بس در غزه


مصدق مصدق پور
کارشناس مسائل منطقه

عدم حضور حماس در مذاکرات آتش بس غزه به نوعی می‌تواند یک تاکتیک سیاسی مشخص قلمداد شود اما باید توجه شود که این جریان در گذشته هم اعلام کرده بود وضعیت حاکم بر مذاکرات به گونه‌ای است که نشان می‌دهد اسرائیل نمی‌خواهد خروجی مثبت از آن حاصل شود. در این دوره از مذاکرات هم اشاره به طرح اولیه بایدن کرده و صراحتاً حماس اعلام کرده که می‌بایست همان طرح اولیه که اتفاقاً مذاکرات هم در مورد آن انجام شده عملیاتی شود. حماس در حال حاضر این موضع را مطرح کرده که ایران اعلام کرده است که حق پاسخ به اسرائیل برای تهران محفوظ است اما در این راستا اعلام شد که اگر جنگ در غزه تمام شده و ارتش اسرائیل از این ناحیه خارج شود، ممکن است پاسخ به اسرائیل داده نشود. در این راستا اسرائیل در حال تحریک و تشدید بحران در کرانه باختری است و حتی تعداد زیادی از فلسطینی‌ها را بازداشت کرده است تا در آینده مجدداً مساله تبادل اسرا را پیش بکشد. در این میان حتی اسرائیل اعلام کرده که باید بر بازگشت فلسطینی‌ها نظارت داشته باشد و به نوعی می‌خواهد از این مساله به نفع خود استفاده کند. تمام این موضوعات در فضایی اتفاق می‌افتد که جنگ روانی ایران علیه تل‌آویو بالا گرفته و این موضوع می‌تواند به نفع مقاومت تمام شود. مذاکرات فعلی بسیار متفاوت‌ از مذاکرات گذشته خواهد بود و دلیل آن هم تهدیدهایی است که علیه اسرائیل به وجود آمده است. اسرائیل در این اثناء، همچنان در حال هدف قرار دادن غیرنظامیان است و این به معنای به وجود آوردن موانع از سوی تل‌آویو قلمداد می‌شود.
تمامی موضوعات نشان می‌دهد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی زیر شدیدترین فشارهای سیاسی و همچنین میدانی قرار دارد. همین حالا بسیاری از داده‌ها نشان می‌دهد که اختلاف شدید میان مقام‌های سیاسی و نظامی اسرائیل در مورد هدایت جنگ در غزه به وجود آمده است. به عنوان مثال گفته می‌شود وزیر جنگ اسرائیل و فرمانده ستاد کل ارتش این رژیم در مورد ابعاد جنگ غزه و همچنین راهبری ارتش در بالاترین سطح اختلاف با یکدیگر قرار دارند و به نوعی همین مساله نشان‌دهنده اوضاع وخیم در هرم تصمیم‌گیری اسرائیل است. علاوه بر این مسائل مقام‌های سیاسی و امنیتی آمریکا مانند وزیر خارجه، رئیس سازمان سیا و همچنین نماینده ویژه بایدن در امور خاورمیانه وارد منطقه شده‌اند تا در نهایت بتوانند اوضاع و احوال را برای عملیاتی شدن آتش بس غزه سر و سامان دهند. ورود هیات آمریکایی و خاورمیانه برای آن است که آنها بتوانند تا روز پنجشنبه رایزنی‌های خود را در سطوح مختلف انجام دهند و در نهایت پای میز مذاکره بنشینند. از سوی دیگر جهان و اسرائیل نگران اوضاع خاورمیانه هستند که دلیل آن هم مساله پاسخ ایران به تل‌آویو است. این در حالیست که افکار عمومی رژیم صهیونیستی هم به شدت در یک ترس مشخص به سر می‌برند و به همین دلیل اگر توافق آتش بس غزه منعقد نشود بدون شک روند جنگ ادامه خواهد داشت و حتی ممکن است شاهد تند و تیز شدن آن باشیم. بر همین اساس تحولات جاری و آینده آن به خروجی مذاکرات آتش بس روز پنجشنبه در دوحه گره خورده است و احتمال دارد که نتانیاهو مجدداً برای آنکه در قدرت بماند، دست به یک حماقت جدید سیاسی یا نظامی بزند همین مساله می‌تواند وضعیت را بحرانی‌تر کند و صف‌آرایی مخالفان نتانیاهو را در اراضی اشغالی علیه او تقویت و تشدید کند.