روزنامه خراسان
1403/05/27
زیرساخت‌ها زیر تیغ تغییراقلیم
بر اساس آن چه از تبعات «تغییر اقلیم» روی زمین در حال رخ دادن است و برخی از آن ها همچون سیل های شیراز و مشهد و امام زاده داود و... خانمان خراب کن است، برمی آید که زیرساخت های کشور تاب‌آوری مخاطرات جوی را ندارد. دکتر سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی کشور در توضیحات مفصلی این موضوع را تشریح کرده و می گوید: مدت زیادی است که برخی پل‌ها، جاده‌ها و بسیاری از زیرساخت‌های کشور تاب‌آوری وضعیت موجود اقلیم را ندارد چراکه این ها در زمان احداث با دوره‌های بازگشتِ بارش مشخصی ساخته شده‌اند اما اکنون شدت و دوره تکرار آن تغییر کرده است. تغییر اقلیم چیست؟ ما در گزارش های متعدد به موضوع تغییر اقلیم به عنوان مهم ترین رویداد زیست محیطی که تبعات منفی آن امروز و آینده ما را تحت تاثیر قرار داده و می دهد، پرداخته ایم اما خوب است این جا نیز با تعریفی کلی از این پدیده بیشتر آشنا شویم. تغییر اقلیم به تغییرات طولانی‌مدت در دما، بارش، باد و سایر عناصر آب و هوایی اطلاق میشود. این تغییرات می‌تواند ناشی از فرایندهای طبیعی مانند فعالیت‌های آتشفشانی یا تغییرات در تابش خورشیدی باشد، اما در دهه‌های اخیر، فعالیت‌های بشری نظیر سوزاندن سوخت‌های فسیلی و تخریب جنگل‌ها، نقش عمده‌ای در این تغییرات داشته‌اند. کارشناسان، مهم ترین عامل آن را افزایش گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن (CO2)، متان (CH4) و اکسید نیتروژن (N2O) در جو زمین می دانند. این گازها باعث گرم شدن کره زمین می‌شوند، زیرا تابش خورشیدی را جذب کرده و مانع از بازتابش آن به فضا می‌شوند. جهان گرم تر از دیروز ما برای کسب اعداد دقیق تر از گرم تر شدن زمین به آمار اداره کل اقدام اقلیمی کمیسیون اروپا (DG CLIMA) و پایگاه اینترنتی آن commission.europa.eu مراجعه کردیم تا این ارقام را احصا کنیم. در یکی از گزارش های اخیر این مرکز بین المللی می خوانیم: «دمای کره زمین از سال 1901 تا 2020 حدود 1.98 درجه سانتی گراد (1.1 درجه سانتی گراد) افزایش یافته است.» البته که بارها نیز درباره گرمایش زمین گفته شده که ایران در جغرافیایی از کره زمین قرار گرفته که «گرما» افزون از سایر نقاط در آن تجربه می شود. این موضوع را روزهای قبل صادق ضیائیان رئیس مرکز ملی پیش‌بینی سازمان هواشناسی گفته بود که روند گرمای هوا در ایران دو برابر جهان است. در حال حاضر دمای هوای جهان بیش از یک درجه نسبت به انقلاب صنعتی افزایش پیدا کرده و این در حالی است که ایران طی ۵۰ سال گذشته ۲ درجه گرم‌تر شده است. تغییر اقلیم برای همین امروز نه آینده اما آن چه در گزارش اداره کل اقدام اقلیمی کمیسیون اروپا به آن تصریح و تاکید شده، این حقیقت است که بشر امروز نباید تصور کند، تغییر اقلیم پدیده ای برای آینده بشر است، بلکه ما از چند سال اخیر در حال تجربه آن هستیم که البته در گذر زمان، آسیب ها و تبعات آن رو به فزونی است: « ما اغلب در مورد تغییرات آب و هوایی ناشی از انسان به عنوان رخدادی که در آینده اتفاق خواهد افتاد، فکر می کنیم، اما باید باور کنیم که این یک روند در حال رخ دادن است . امروزه اکوسیستم ها و جوامع در سراسر جهان تحت تاثیر قرار گرفته اند. سیل، موج گرمای شدید، خشکسالی، توفان، آتش سوزی جنگلی و از بین رفتن یخ های یخبندان بخشی از تبعات تغییر اقلیم است.» تغییر اقلیم و ایران طبیعتا هر رخداد جدید زیست محیطی نیازمند محمل و بستری برای تاب آوری است. آیا ایران که در چهارراه حوادث طبیعی و در شمار آسیب پذیرترین های آن است، در برابر تغییرات آب و هوایی تاب آوری دارد؟ گفته های دو روز قبل رئیس سازمان هواشناسی کشور به این دغدغه پاسخ می دهد: -کشور ما نیز بسیار آسیب‌پذیر است و همواره باید از نظر مدیریت بحران‌های جوی و اقلیمی آمادگی کامل در کشور وجود داشته باشد؛ چراکه هم سازه‌ها در کشور تقریباً فرسوده هستند و هم نیاز است مسائل فرهنگی این حوزه در بین مردم تقویت شود. -وقتی دمای هوا افزایش پیدا می‌کند برهم کنش بین جو و اقیانوس به هم می‌خورد، بنابراین اقلیم مناطق مختلف تغییر می‌کند که یکی از پیامدهای آن افزایش رخداد پدیده‌های حدی نظیر سیلاب‌ها، خشکسالی‌ها و توفان‌هاست. -کاهش پیش‌بینی‌پذیری رخدادهای جَوی، افزایش دامنه و شدت موج‌های گرمایی و سرمایی و... از جمله پیامدهای دیگر تغییر اقلیم است. - توجه به تغییر اقلیم باید در بخش‌های آب، کشاورزی، صنعت، سلامت و محیط‌زیست صورت گیرد، زیرا این حوزه‌ها به‌شدت تحت‌تاثیر پیامدهای آن قرار دارند. چه باید کرد؟ پاسخ یک کلام است؛ ایجاد بسترهای لازم زیست محیطی به منظور افزایش تاب آوری کشور در برابر تغییرات آب و هوایی که از آن به تغییر اقلیم یاد می کنیم. رئیس سازمان هواشناسی به مسئله گازهای گلخانه ای و ضرورت کوشش در جهت کاهش آن تاکید دارد: اکنون بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای به سمت راهکارهای سازگاری و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای حرکت و برنامه‌های بلندمدت خود را به هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم اعلام کردند. برنامه هفتم و تغییر اقلیم بی شک مهم ترین حوزه زیست محیطی دولت جدید توجه به مسئله «تغییر اقلیم» خواهد بود. موضوعی که تاجبخش هم به آن تاکید دارد: اساساً در سطح کلان کشور باید موضوع تغییر اقلیم توجه شود؛ البته کارهایی در حوزه‌های کارشناسی و کمی بالاتر در حال انجام است اما به نظر من یک دستور مؤکد رئیس‌جمهور در این باره نیاز است. اجرای برنامه هفتم یکی از اصلی‌ترین کارهایی است که به حفظ سرمایه‌های سرزمینی‌مان کمک می‌کند و مانع تحمیل هزینه زیاد در تغییر اقلیم میشود. اگر این برنامه اجرایی نشود، پیامدهای تغییر اقلیم در کشور تشدید میشود. در واقع اگر راهکارهای سازگاری، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و کاهش پیامدهای تغییر اقلیم را در پیش نگیریم، متاسفانه میزان خسارت‌ها و تلفات بیشتری در این حوزه خواهیم داشت.
سایر اخبار این روزنامه
المپیکی ها را دیدیم المپیادی ها را ندیدیم!
فرود دزدان پروازی در زندان!
عجیب‌ترین موجودات‌دریایی صیدشده
هم‌صدایی برای اصلاح سیاست‌های ارزی
شانس بالای همتی و تردیدها درباره پاک‌نژاد
بازپرسی تخصصی قاضی‌القضات
شهر موشکی بیخ گوش اسرائیل
زنگ بررسی صلاحیت وزرا
زیرساخت‌ها زیر تیغ تغییراقلیم
استرس چطور روی هضم غذا اثر می‌گذارد؟
پوست اندازی اعتبارسنجی بانک ها
مذاکرات دوحه، تلاش برای «هیچ»!
حاشیه‌های دکترشدن مبینا «داریوش» پایین‌تر از انتظارات و آزادگی کمال‌الملک
