رنج صنعت لوازم خانگی از تولیدکنندگان زیرپله‌ای


گروه صنعت و معدن: از سال ۱۳۹۷ و به دنبال محدودیت‌های ارزی و درخواست برخی از شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی، طبق مصوبه اولیه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا واردات لوازم خانگی تا پایان سال ۱۴۰۰ ممنوع اعلام شد. پس از اتمام انقضای این مصوبه انتظار می‌رفت که با توجه به نیاز بازار، واردات این محصول آزاد شود با این حال وزارت صمت اعلام کرد که تولیدکنندگان که بالغ بر ۱۵۰۰ واحد کوچک و بزرگ هستند می‌توانند نیاز بازار را تأمین کنند و حتی برنامه صادرات نیز دارند. بنابراین ممنوعیت واردات لوازم خانگی مجدد تمدید شد. با وجود اینکه حدود هفت سال از ممنوعیت واردات لوازم خانگی به کشور می‌گذرد؛ اما تقاضا بخشی از مردم برای خرید لوازم خانگی خارجی همچنان به قوت خود ادامه دارد که در سایه نبود لوازم خانگی خارجی در بازار، پدیده قاچاق و کالاهای تقلبی در بازار در این سال‌ها رشد کرد و به اعتقاد بسیاری انحصار این صنعت به مانند صنعت خودروسازی لطمات بسیاری به این صنعت وارد کرد. از سوی دیگر موافقان ممنوعیت واردات لوازم خانگی معتقد هستند که به دلیل تعدد تولیدکنندگان، برچسب انحصاری به بازار لوازم خانگی ایران نمی‌چسبد و از سویی دیگر با توجه به وضعیت تأمین مواد اولیه و نوسانات نرخ ارز که در تأمین مالی و فروش صنایع نیز چالش ایجاد کرده، شرایط برابر برای رقابت با تولیدکنندگان خارجی در بازار کشور فراهم نیست. طبق آماری که عباس هاشمی، دبیر انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران در این خصوص داده، سالانه ۱.۵میلیارد دلار لوازم خانگی قاچاق به کشور وارد می‌شود. به گفته کارشناسان، این حجم از قاچاق نتیجه کولبری، ته لنجی یا صرفا از طریق مناطق آزاد نبوده و بخش زیادی از این میزان کالای قاچاق به صورت سازمان یافته وارد کشور می‌شود. آماری که سال گذشته توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا منتشر شد، حجم کشفیات قاچاق لوازم خانگی از 17.693 میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ به 18.922 میلیارد ریال در سال ۱۴۰۱ با افزایشی ده درصدی همراه بوده است. اما اقبال برخی از مردم به خرید کالاهای خارجی با کیفیت منجر به این شد در این سال‌ها که برندهای خارجی به صورت رسمی از بازار ایران به علت تحریم‌ها رخت بسته بودند، بازار ایران با پدیده جدیدی مواجه شود؛ در واقع اقبال خرید مردم به کالاهای خارجی منجر به این شد برخی از شرکت‌ها تولیدات لوازم خانگی خود را با برند خارجی به فروش برسانند. در همین زمینه، به تازگی اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه تولید‌کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی تهران از فروش لوازم خانگی تولید داخل با برند خارجی خبر داده و در این باره به باشگاه خبرنگاران توضیح داد: متاسفانه این موضوع در برخی از شهرهای مرزی و یا حتی در برخی از زیرزمین های داخل شهر هم دیده می‌شود، اما برخی متقلبان با تغییر نشان برند لوازم خانگی تولید داخلی آن را به عنوان لوازم خانگی خارجی عرضه می‌کنند‌. رئیس اتحادیه تولید‌کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی تهران ادامه داد:‌ ممکن است لوازم خانگی تولید داخل به شهرهای مرزی منتقل شود و در آنجا با تغییر برند به عنوان کالای خارجی فروخته شود، اما در مورد خروج لوازم خانگی داخلی از کشور و تغییر برند آن و بازگشت مجدد آن به کشور اطلاعی ندارم. پازوکی با تاکید بر اینکه واردات لوازم خانگی از شش سال پیش ممنوع شده است، تصریح کرد: بنابراین مردم باید بدانند که ممکن است کالای خارجی که خریداری می‌کنند تقلبی باشد. اگر کسی می‌خواهد لوازم خانگی خارجی خریداری کند باید در سامانه جامع گارانتی توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان حمایت آن کالا مورد تایید است، در غیر این صورت هر کالای خارجی که در سطح عرضه وجود دارد به غیر برخی از لوازم خانگی کوچک، قاچاق است. او در مصاحبه‌ای حدود دوسال گذشته نیز از وی در رسانه‌ها منتشر شده بود این موضوع را مطرح و در خصوص آن گفته بود: افراد سودجو، کالا‌های خوب تولید داخل که از نظر شکل ظاهر به‌مانند نام‌های تجاری درجه یک جهانی هستند، را در کارگاه‌های زیرزمینی با تغییر لوگو و کارتن، به‌عنوان جنس خارجی به فروش می‌رسانند. عمده‌ی فروش کالا‌های تقلبی لوازم خانگی در فضای مجازی رخ می‌دهد و عمده محصولات تولیدات داخلی از لحاظ ظاهر به‌مانند نام‌های تجاری خارجی است و ما واحد رسمی در کشور نداریم که تولید خود را با نام‌های تجاری خارجی عرضه کند. در همین رابطه نیز اخیر محمدمهدی برادران، معاون وزیر صمت گفته است: صنعت لوازم خانگی، صنعتی است که از سال ۹۷ تاکنون با وجود اعمال تحریم‌های ظالمانه، روند صعودی داشته و یک روند رقابتی در میان تولیدکنندگان بخش خصوصی شکل گرفته است، اما شدت از انحصار و محدودسازی بازار خودداری می‌کنیم، تا این روند رو به رشد منوط به حمایت صرف افراد خاص نباشد، بلکه بتواند به عنوان یک صنعت که در شرف بلوغ است روی پای خود بایستد. از سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴ میلیون دستگاه، در ۱۴۰۰ حدود ۱۶ میلیون دستگاه، در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه و در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۷ و میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه لوازم خانگی در کشور تولید شده است. همچنین در ۴ ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال، در حوزه تولید محصولات لوازم خانگی ۹ درصد و در حوزه صادرات ۱۱ درصد افزایش داشتیم. این سخنان در حالی است که وی در اسفندماه سال گذشته عنوان کرده بود که با هم نظری با تولیدکنندگان بررسی‌ها در خصوص آزادسازی واردات لوازم خانگی در حدی که نیازهای داخلی را تأمین کنیم و لطمه به تولید داخل نخورد، در حال انجام است. پس از آن عباس علی آبادی در این خصوص اعلام کرد: ما واردات هیچ کالایی را ممنوع نمی‌‌‌کنیم. اما اگر قانون واردات کالایی را ممنوع کرده باشد، طبق قانون عمل می‌‌‌کنیم. اما اگر قانون واردات کالا را ممنوع نکرده باشد، ممنوعیت جدید ایجاد نمی‌‌‌کنیم و با تعرفه‌گذاری از ساخت داخل حمایت می‌‌‌کنیم. در مجموع در حال حاضر با واردات کالایی که قانون اجازه داده باشد مخالفتی نداریم. سیاست شخص خود من این است که باید مسیر تولید هموار و مسیر وارداتی که کالای مشابه داخل دارد، ناهموار باشد؛ چراکه هدف حمایت از صنعت و اشتغال داخلی است، اما به طور کلی تابع قانون هستیم.