مسجد را برای کم‌سن‌تر‌ها جذاب کنیم

جوان آنلاین: در تقویم امروز «روز جهانی مسجد» نامگذاری شده‌است. در ۳۱ مرداد سال ۱۳۴۸ (۲۱ آگوست ۱۹۶۹) یک صهیونیست در سایه حمایت این رژیم منحوس، اولین قبله مسلمانان یعنی مسجدالاقصی را به آتش کشید. بعد از آن، کشور‌های اسلامی این روز را برای صیانت از مساجد به‌عنوان مکان‌هایی مقدس «روز مسجد» نام گذاشتند.  به بهانه این روز که رهبر انقلاب آن را «یک روز انقلابی» دانسته‌اند، با حجت‌الاسلام «محسن ربانی» روحانی مبلغ در کشور‌های امریکای لاتین و رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آرژانتین به گفتگو نشسته‌ایم.  حجت‌الاسلام ربانی سال ۱۳۶۳ به عنوان مبلغ به آرژانتین اعزام شد. او در خلال دیدارهایش با مردم اسپانیایی‌زبان دریافت که محتوای عقیدتی و مذهبی اسلامی بسیار کمی در دسترس آنهاست. «قرآن کریم»، «اسلام چیست؟»، «حقوق زن در اسلام»، «۴۰ حدیث از امام صادق (ع)»، «سخنان حسین‌بن علی (ع) از مدینه تا کربلا»، «زیارت ناحیه مقدسه» بعضی از کتاب‌هایی است که ربانی و همکارانش بعد از آن، به زبان اسپانیولی ترجمه کرده‌اند.  راه‌اندازی حوزه علمیه به زبان اسپانیایی، آموزش زبان اسپانیایی به طلاب ایرانی، فعالیت‌های تبلیغی صوتی و تصویری در فضای مجازی از دیگر فعالیت‌های این روحانی مبلغ بوده‌است.     مسجد پایگاه عبادی، سیاسی و اجتماعی  حجت‌الاسلام ربانی، مسجد را بیمارستان معنوی بشر و مرکز انسان‌سازی و جامعه‌سازی می‌داند و می‌گوید: پیامبر (ص) فرمودند «بهترین مکان‌ها مساجد است.» و «مساجد محل جلسات انبیا است.» امام‌خمینی (ره) فرمودند «مسجد سنگر است. سنگر‌ها را حفظ کنید.» رهبر انقلاب نیز می‌فرمایند «بهترین مکان حفظ دین مردم همین مساجد است.» مسجد پایگاه پیوند انسان و خدا و نخستین پایگاه عبادی، سیاسی و فرهنگی در جامعه اسلامی و حلقه اتصال مسلمانان و رهبر آنان است.   مسجد خانه خداست و خلق او ربانی اهمیت مسجد در جوامع اسلامی را از جهات گوناگون این‌طور بیان و عنوان می‌کند: «مسجد موجودیت اسلام را در جوامع حفظ می‌کند. حافظ هویت اسلامی و عامل همبستگی و اتحاد است. از ذوب شدن مسلمانان در جامعه فاسد جلوگیری می‌کند. اوقات فراغت مردم مسلمان و جوانانشان را به بهترین نحو پر می‌کند. کانون نهضت‌های اسلامی علیه کفر و استبداد، و سنگر دفاع از ارزش‌های اسلامی و مردم مسلمان است. محل رجوع مسلمانان برای رفع مشکلات و حل و فصل گرفتاری‌ها و معضلات اجتماعی است. محل تربیت و تعلیم احکام، قرآن، سنت و سیره اسلامی است و...»    مسجدی که اسلام را در امریکای لاتین گسترش داد ربانی ۱۴ سال در امریکای لاتین مسئول امور فرهنگی و مذهبی بوده‌است. او کارش را از آرژانتین و با تهیه مکانی برای عبادت آغاز کرد. محلی که بعد‌ها نامش شد «مسجدالتوحید» و نقش محوری در گسترش اسلام به کل منطقه امریکای لاتین داشته است. ربانی در این باره می‌گوید «مسجدالتوحید جایگاه والایی در بین تمام فرق و مذاهب اسلامی دارد و از مقبولیت تمام و کمال بین جوامع اسلامی و غیراسلامی برخوردار است. مسجدالتوحید مرکز وحدت بوده و در این خصوص و با هدف وحدت‌آفرینی ظرفیت، قابلیت و پتانسیل بسیار بالایی دارد.»    کارکرد‌های مسجد از دیروز تا امروز در گذشته، با وجود عدم گستردگی دانش و فناوری و پیوستگی ارتباطی، و محدود بودن رفت و آمد‌های بین‌المللی، مسجد دامنه فعالیت، کارکرد و نقشی بسیار فراگیرتر و بیشتر از عصر حاضر داشته‌است. کارکرد‌های عبادی، تبلیغی، فرهنگی، هنری، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی، علمی، آموزشی، قضایی، نظامی.  ربانی با بیان این نکته می‌گوید: «طبق گزارش‌های صهیونیست‌ها مسجدالتوحید سرمنشأ، مؤسس و مادر ۸۳ مرکز اسلامی، فرهنگی و مسجد در کل امریکای لاتین بوده‌است.»    برنامه‌های مساجد باید متنوع باشد با وجود چنین ظرفیت عظیمی می‌بینیم که امروز بسیاری از مساجد خالی از جمعیت جوانان و نوجوانان است. حجت‌الاسلام ربانی معتقد است: «فقط اقامه نماز جماعت و خواندن دعا نمی‌تواند از مسجد مرکز تربیتی و فعال بسازد، بلکه باید علاوه بر آن برنامه‌های متنوع و متناسب روز را تدارک دید.» برگزاری مستمر و مداوم نماز جماعت، تدریس احکام، آشنا کردن نوجوانان و جوانان با رساله مراجع تقلید و ترغیب آن‌ها برای انتخاب مرجع و تهیه کتاب رساله و مطالعه آن، آموزش قرآن، جزو برنامه‌های اولیه مساجد است.  این روحانی مبلغ با بیان اینکه یکی از مشکلات موجود، نحوه اطلاع‌رسانی فعالیت‌های مساجد است، توصیه می‌کند «نوشتن برنامه‌های مسجد و نصب در تابلوی اعلانات برای برنامه‌ریزی صحیح مردم لازم است. متولیان مساجد برنامه‌های مسجد را با همکاری مدیران و مربیان مدارس به اطلاع دانش‌آموزان برسانند.»    پای کم‌سن‌تر‌ها را به مسجد باز کنید حجت‌الاسلام ربانی با تأکید بر آموزش اذان، به عنوان شعار اسلام و اعلام وقت نماز می‌گوید «با یک برنامه‌ریزی مختصر می‌توان مؤذنان خوبی از بین کودکان و نوجوانان برای مساجد پرورش داد که قبلاً تمرین مؤذنی کرده‌اند.» تشکیل گروه سرود، گروه همخوانی قرآنی و گروه حدیث‌خوانی از بین کودکان، نوجوانان و جوانان و نیز ارتباط با دانشگاه‌ها و مدارس نزدیک مسجد برای اقامه نماز دانش‌آموزان و دانشجویان در مسجد و همکاری‌های دیگر می‌تواند به پویایی و فعالیت بیشتر مسجد منجر شود.  ایجاد کتابخانه مدرن و مجهز به کتبی که جامعه اسلامی نیاز دارد، گام مؤثر دیگری برای ایجاد شور و نشاط در مساجد است. حجت‌الاسلام ربانی فعالیت‌های فرهنگی مسجد، همچون کتابخانه و مسابقه‌های فرهنگی، علمی و ورزشی را در افزایش سطح فرهنگی جامعه و کاهش جرم مؤثر می‌داند: «این فعالیت‌ها می‌تواند فرهنگی را ایجاد و ترویج کند که در آن شهروند خوب بودن و احترام به قانون، ارزش به شمار می‌آید و با پر کردن اوقات فراغت و جهت‌دهی به بینش افراد، یک نظام اجتماعی امن را فراهم می‌کند.» متولیان مساجد می‌توانند فهرست کتاب‌های موجود در کتابخانه مسجد را به مدارس بدهند تا معلمان و مسئولان مدارس، تحقیقاتی را در راستای آن منابع برای دانش‌آموزان تعریف کنند.     ارتباط مردم با مسجد تقویت شود حجت‌الاسلام ربانی توصیه می‌کند: «در مسجد‌ها یک دفتر بگذاریم و از مراجعان بخواهیم شماره تلفن و ایمیلشان را بنویسند و اجازه تماس بعدی را بدهند تا بخش امور فرهنگی مسجد بتواند برای دعوت شرکت در مجالس و برنامه‌ها با آنان تماس بگیرد.» به اعتقاد این روحانی مبلغ «مسجد باید محلی برای جست‌وجوی نیروی کار و شغل برای بیکاران باشد و در آن برای بیکاران، دانشجویان یا کسانی که مشکل مالی دارند، کمک مالی جمع‌آوری شود.»