آبله میمونی در چند قدمی استان

بهاره موفقی/ ویروس آبله میمونی (امپاکس) پشت مرزهای کشور بی محابا کمین کرده است و  با وجود ابتلای 20 نفر در پاکستان، احتمال خطر ابتلا به آن از طریق افغانستان و پاکستان برای کشور وجود دارد؛ ویروسی که با خطر انتقال سریع و میزان مرگ و میر بالا تقریبا در تمام دنیا درحال انتشار است و منجر به صدور اعلام هشدار اضطراری از سوی سازمان جهانی بهداشت شده است. در گفت و گو با رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بررسی جزئیات این ویروس و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ورود آبله میمونی به استان پرداختیم. دکتر زهرا نهبندانی، رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با «خراسان» می گوید: بیماری آبله میمونی یکی از بیماری های بثوری تب دار است  که مانند سایر بیماری های آبله هم از طریق تنفس و ترشحات تنفسی و هم از طریق ترشحات خود تاول و زخم ها منتقل می شود. به همین ترتیب بیماری آبله میمونی سرایت پذیری بالایی دارد. این بیماری اولین بار از میمون به انسان منتقل شد و بعد بین انسان ها در گردش قرار گرفت، در کشورهای آفریقایی بیماری در سال های قبل هم شیوع داشت و هم اکنون از محدوده یک کشور گذشته و چندین کشور آفریقایی را فرا گرفته است. وی می افزاید: متاسفانه 26 مردادماه سال جاری پاکستان شناسایی چند مورد بیماری آبله میمونی را اعلام کرد که سابقه سفر از مبدأ خلیج فارس و امارت را داشتند. هم اکنون آمار ابتلا در پاکستان به 20 نفر رسیده است. با توجه به شرایط تردد زیاد، ما خطر آبله میمونی را از طریق پاکستان و افغانستان برای ایران احتمال می دهیم. دکتر نهبندانی ادامه می دهد: سازمان جهانی بهداشت هفته گذشته اعلام هشدار اضطراری برای بیماری آبله میمونی در سراسر جهان کرد، چون این بیماری از محدوده کشورهایی که وجود داشته، خارج شده است و تقریبا در همه دنیا پخش می شود.   خطر انتقال سریع و مرگ و میر بالا رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره خطرات این بیماری نیز می گوید: متاسفانه یکی از نگرانی هایی که برای این بیماری وجود دارد، این است که مرگ و میر بالایی دارد؛ 5 درصد در افراد بالغ  و 10 درصد در کودکان. در کشورهای آفریقایی از ابتدای سال 2024 تاکنون 500 نفر دچار مرگ و میر ناشی از این بیماری شده اند. همین مرگ و میر بالای آن نگران کننده است و هنوز برای آن واکسن عمومی اعلام نشده است. از طرفی دیگر مسئله نحوه سرایت این بیماری مطرح است. همه بیماری های واگیری که از طریق ترشحات تنفسی و تنفس منتقل می شود (نمونه بارز آن کروناست) متاسفانه خطرپذیری بالایی دارند و می توانند کودکان، سالمندان و افرادی را که ضعف ایمنی دارند، بیشتر در معرض خطر قرار دهند. آبله میمونی هم چون غیر از انتقال از طریق ترشحات، انتقال از طریق تنفس را نیز دارد، این خطر را دارد و اپیدمی و همه گیری آن سریع تر اتفاق می افتد. وی درباره راه های پیشگیری و درمان این بیماری می افزاید:  درمان علامتی است و از داروهای ضد تب، ضد خارش و...استفاده می شود که دوره تاول ها را کوتاه تر کنیم، اما درمان اختصاصی ندارد و بیشتر درمان علامتی دارد.  اگر کسی به این بیماری مبتلا شود بعد از بهبود ایمنی می یابد، اما نگرانی ما این است که افراد در حین ابتلا به سمت عوارض شدید و مرگ و میر بروند. وی تصریح می کند: ویروس امپاکس کاملا مجزا از آبله مرغان است و ویروسی جداست. ایمنی به آبله مرغان باعث ایجاد ایمنی به امپاکس نمی شود. دکتر نهبندانی می گوید: رعایت بهداشت فردی، خودداری از شرکت در تجمعات، خودداری از  سفر به کشورها و مناطق آلوده، رعایت آداب تنفسی به ویژه زدن ماسک به خصوص در گروه های پرخطر، شستن مرتب دست ها، تکمیل کردن سابقه سایر واکسیناسیون ها، با توجه به این که سرخک، آبله مرغان و... تقریبا علایم مشابه یکدیگر دارند، اگر فرد واکسیناسیون انجام داده باشد، تشخیص ابتلا به این بیماری برای ما راحت تر است، افرادی هم که با اتباع در تماس هستند اگر دچار علایم شدند به نزدیک ترین مرکز بهداشتی برای بررسی و مراقبت مراجعه کنند.   گزارشی مبنی بر ورود آبله میمونی به کشور نرسیده است دکتر نهبندانی در پاسخ به اقدامات  دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای پیشگیری از ورود این بیماری به استان می گوید: تا این لحظه هیچ گزارشی مبنی بر ورود این ویروس به کشور نرسیده است ، مرکز مدیریت بیماری ها هم اعلام کرده است که ورودی نداشتیم، اما به ما دستور  تشدید مراقبت در مرزهای زمینی  و هوایی و حتی جلوگیری از ورود افرادی که مشکوک به این بیماری هستند یا سابقه سفر به مناطق آلوده را دارند، داده شده است که در این صورت می توانیم از ورود آن ها به کشور جلوگیری کنیم که همین دستور به مرزهای زمینی و هوایی خراسان رضوی هم صادر شده و در حال اجراست. ما در استان 4 مرز زمینی و یک مرز هوایی داریم. در همه مرزهایمان  به خصوص در مرز دوغارون افغانستان و همچنین در مرز هوایی فرودگاه شهید هاشمی نژاد تشدید مراقبت سندرومیک را برای بیماری امپاکس با توجه به اعلام سازمان بهداشت جهانی از هفته گذشته افزایش دادیم. وی ادامه می دهد: در مراکز بهداشتی درمانی هم توصیه های لازم انجام شده است، نحوه قرنطینه سازی و جداسازی را به همکاران آموزش دادیم، برای زائرانی که به عتبات مشرف می شوند  دستورالعمل های اطلاع رسانی، پیشگیری و اقدامات مراقبتی را تاکید کردیم و در اختیار همه کاروان ها قرار دادیم که کسانی که به عتبات مشرف می شوند ، مراقبت های لازم را علاوه بر سرخک و تب دنگی درخصوص امپاکس نیز انجام دهند. از طرفی مراقبت مرزی در تمام کشور با هم مرتبط هست، یعنی اگر بیماری از مرز شلمچه و چذابه وارد کشور می شود، بلافاصله به دانشگاه محل سکونت فرد اطلاع داده می شود و قبل از این که فرد برسد به  اطرافیان او اطلاع رسانی و از آن ها نیز مراقبت می کنیم.