چالش‌های بی‌پایان ممنوعیت واردات آیفون


گروه صنعت و تجارت: خردادماه سال بود گمرک ایران در بخش‌نامه‌ای واردات انواع آیفون به کشور را ممنوع و اعلام کرد که واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری Apple ممنوع اعلام است و در صورت لغو ممنوعیت آن در آینده توسط مراجع ذی‌صلاح، سود بازرگانی آن به میزان ۹۶ درصد تعیین شده است. اما پس از آن سازمان توسعه تجارت به بخشنامه گمرک واکنش داد و اعلام کرد که فقط واردات آیفون‌های ۱۴ به بعد ممنوع است و برای واردات سایر مدل‌های این برند مشکلی وجود ندارد. مجدد پس از آن بود که گمرک ایران در نامه‌ای خواستار رفع ابهام و تعیین تکلیف در خصوص مصوبه پیشنهادی سازمان توسعه تجارت برای ممنوعیت واردات گوشی‌های تلفن همراه هوشمند با برند تجاری «اپل» شد. در این نامه، محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک ایران، به ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت، با اشاره به ماده (۴) قانون مقررات صادرات و واردات که بر اساس آن ابلاغ تغییرات سود بازرگانی و مقررات توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت می‌گیرد، گفته که گمرک ایران براساس تکالیف قانونی مجری سیاست‌های ابلاغی و مسئول وصول عایدات دولت است. او همچنین با اشاره به ابهامات مطرح شده و سوالات مکرر و متعدد خدمت‌گیرندگان، بازرگانان و مصرف‌کنندگان در این خصوص و با توجه به اثرات درآمدی و پیامدهای احتمالی خواسته که مواردی بررسی و گمرک از نتیجه و همچنین پیشنهادات اصلاحی احتمالی، در اسرع وقت مطلع شود. از جمله ابهاماتی که از سوی گمرک مطرح شده این سوال است که آیا واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل، با توجه به اضافه شدن یک بند به مندرجات ذیل یادداشت فصل ۸۵، ممنوع است یا خیر و در صورتی که ممنوعیت موضوع بند یادداشت مذکور به صورت عام نبوده، مشخص شود واردات چه مدل‌هایی از تلفن همراه با نشان تجاری یاد شده طبق مصوبه مزبور ممنوع است؟ موضوع دوم که باید رفع ابهام شود این است که با توجه به اینکه در متن توضیحات بند اضافه شده به یادداشت‌های فصل ۸۵ ذکر شده «در صورت لغو ممنوعیت در آینده توسط مراجع ذیصلاح سود بازرگانی نشان تجاری یاد شده ۹۶ درصد پیش بینی خواهد شد»، به روشنی مشخص نیست در حال حاضر و با ابلاغ این مصوبه سود بازرگانی تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری یاد شده چه مقدار است. در همین رابطه به تازگی یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن واردکنندگان تلفن همراه از توقف ثبت سفارش تمام مدل‌های آیفون و عدم ترخیص آنها خبر داد. حسین روزبه، عضو هیئت مدیره انجمن واردکنندگان تلفن همراه با بیان اینکه از زمان انتشار نامه‌ مرتبط با تعیین تعرفه ۹۶ درصدی، ثبت سفارش آیفون متوقف شده و با این تعرفه هم ترخیص نمی‌شود، گفت: امیدواریم در دولت جدید ممنوعیت واردات آیفون حل شود و لازم است درباره تعرفه ۹۶ درصدی تعیین شده هم تجدیدنظر شود زیرا ممکن است اختلاف قیمت بالای موبایل‌های بدون رجیستری و رجیستر شده باعث افزایش قاچاق شود. انجمن در گذشته این پیشنهاد را مطرح کرده بود که به جای ممنوعیت واردات، تعرفه موبایل‌های آیفون بیشتر از سایر موبایل‌ها باشد، اما ۹۶ درصد رقم خیلی بالایی است و همچنان در کارگروه‌های مختلف در این رابطه بحث‌هایی در جریان است. تقریبا از ابتدای پاییز سال گذشته، رجیستر شدن یا نشدن آیفون ۱۴ در هاله‌ای از ابهام قرار داشت؛ اما در نهایت مسئولان ابتدا به صراحت اعلام کردند واردات تجاری این موبایل ممنوع است و بعد از مدتی هم واردات آیفون ۱۴ و مدل‌های بعد از آن از رویه مسافری نیز ممنوع شد.
این تصمیم باعث شد قیمت آیفون ۱۳ به دلیل داشتن رجیستری و گارانتی از آیفون ۱۴ قاچاق گران‌تر شده و عده‌ای هم ترجیح دهند با پول کمتر از آخرین تکنولوژی موجود استفاده کنند و در کنار آن با استفاده از یک موبایل ارزان قیمت سیم کارت خود را فعال کنند و با جدیدترین مدل آیفون به اینترنت یک موبایل ارزان متصل شوند و کارهای خود را پیش ببرند. لبته همچنان عده‌ای به تغییر این شرایط امیدوار بودند و حتی برخی مغازه‌داران با وعده رجیستر شدن این موبایل آن را به خریداران عرضه می‌کردند؛ اما در نهایت مشخص شد که قرار نیست ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به بالا برداشته شود. اواخر شهریور ماه دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه، ارزبری بالا و عمل متقابل نسبت به تحریم‌ها را از جمله مهم‌ترین دلایلی عنوان کرد که مسئولان برای ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به بالا مطرح کرده‌اند و گفت که به این ترتیب میزان واردات و ارزبری آیفون به شدت کاهش پیدا کرده، چرا که عملا از آیفون ۱۴ به بعد ثبت سفارش و رجیستری نخواهد شد و مدل‌های ۱۳ و قبل از آن هم دیگر تقاضای چندانی ندارد. گفته می‌شود واردات آیفون حدود یک درصد کاربر و بیش از ۳۰ درصد ارزبری دارد.

آمار واردات گوشی تلفن همراه به کشور در ۵ ماه
گمرک ایران اعلام کرد که در ۵ ماهه سال جاری ۴ میلیون و ۲۲۷ هزار و ۸۲ دستگاه گوشی تلفن همراه به شیوه تجاری و مسافری از گمرکات کشور ترخیص و وارد کشور شد و ارزش این تعداد گوشی تلفن همراه وارداتی به کشور در ۲ رویه تجاری و مسافری ۹۶۶ میلیون و ۴۹۱ هزار دلار بوده است. بر اساس این گزارش، واردات گوشی تلفن همراه به کشور در دو رویه تجاری و مسافری در ۵ ماهه امسال
از لحاظ تعداد ۱۵ درصد و از حیث ارزش ۱۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش نشان می‌دهد و از مجموع گوشی تلفن‌همراه وارداتی به کشور در این مدت ۴ میلیون و ۹۳ هزار و ۷۷۴ دستگاه به ارزش ۸۹۴ میلیون دلار به شیوه تجاری و ۱۳۳ هزار و ۳۰۸ دستگاه به ارزش ۷۲ میلیون و ۴۹۲ هزار دلار به شیوه مسافری وارد کشور شده است. در این مدت واردات گوشی تلفن همراه در رویه تجاری از لحاظ تعداد ۱۳ درصد و از حیث ارزش ۵ درصد کاهش و در رویه مسافری از لحاظ تعداد ۴۳ درصد و از حیث ارزش ۴۵ درصد کاهش داشته است.