VAR؛ خوب، بد، بدتر؟
[شهروند] پس از سالها انتظار، بالاخره به طور رسمی سیستم کمک داور ویدیویی، پای خود را به فوتبال ایران باز کرد. آن هم نه به طور کامل و بیعیب و نقص بلکه با مشکلات و خلأهای مختلف. در ابتدای کار فقط برای بازیهای سرخابیها این سیستم کمک داور ویدیویی در نظر گرفته شد و با جلوتر رفتن مسابقات، بازیهایی که با VAR برگزار میشوند بیشتر شد تا جایی که در هفته سوم مسابقات لیگ برتر قرار است 4 بازی با این سیستم پیگیری شود. این پایان کار نیست و روی کیفیت تجهیزات VAR در ایران هم صحبتهای مختلفی میشود و این مساله مطرح شده است که آنچه به اسم VAR وارد فوتبال ایران شده، در حقیقت همان بازبینی تصاویر تلویزیونی با زاویههای بسیار محدود دوربینهای صداوسیماست!
انتخاب بین بد و بدتر؟
قطعا سیستم ناقص و مدیریت بد فدراسیون فوتبال در آوردن VAR به فوتبال ایران «بد»، و نبودن کلی این سیستم در مسابقات لیگ برتر عنوان «بدتر» را از آن خود خواهد کرد. بر هیچکسی پوشیده نیست که اتفاقات هفته دوم مسابقات لیگ برتر و صحنههای جنجالی دیدارهای استقلال - ملوان و پرسپولیس - تراکتور VAR نقش اصلی آن را ایفا کرد و نواقصی که در این اتفاقات وجود داشت، باعث بروز حواشی بسیاری شد. درست است که تازه در هفته سوم لیگ برتر 4 مسابقه با VAR برگزار میشود و همچنان همه مسابقات به این سیستم مجهز نیست. درست است که پکیج سیستمهای وارد شده به مسابقات، هیچ قرابتی با سیستمهای پیشرفته مسابقات لیگ برتر انگلیس را ندارد اما باید این را در نظر بگیریم که VAR در فوتبال ایران پیش از ورود این سیستم شبیه به یک رویا بود. خیلیها درباره این حرف میزدند که هیچوقت VAR به فوتبال ما نخواهد آمد و بیانیهنویسیهای مختلف علیه اشتباهات داوری و فشارهای مختلفی که بر داوران در مسابقات متفاوت تحمیل میشد، شرایط بازیها به طور کلی عوض میکرد. با وجود همه نقدهایی که وجود دارد، وجود سیستم کمک داور ویدیویی یک گام رو به جلو بسیار بزرگ برای عملکرد بهتر داوران در مسابقات است.
توقعمان نباید VAR لیگ انگلیس باشد!
برخیها این گمانه را مطرح کردند که وقتی سیستم کمک داور ویدیویی پایش را به فوتبال ایران میگذارد، قرار است مثل لیگ برتر انگلیس شاهد یک پکیج کامل و فولآپشن در مسابقات باشیم اما حقیقتا در ابتدای کار، این انتظار، انتظار بسیار غیرمنطقیای است. آن چیزی که به عنوان VAR در لیگ برتر انگلیس شاهد آن هستیم، استفاده از 42 دوربین است که ایدهآلترین حالت برای تیم داوری است و همین باعث میشود تا صحنهها به بهترین شکل ممکن برای داوران قابل دسترسی باشد. در حال حاضر چیزی که در دسترس داوران ایران در مسابقات است، استفاده از 4 تا 8 دوربین است و این قطعا تفاوتهای فاحشی در صحنهها ایجاد خواهد کرد. پس از راهاندازی VAR در تمامی بازیها، یکی از گامهای مهم فدراسیون فوتبال، باید استفاده بیشتر از دوربینها در سیستمهای VAR باشد.
چه باید کرد؟
قطعا اختلافات، یکی از ریشههای اصلی و آسیبزننده در فرایند حضور VAR در فوتبال ایران است و از مهمترین این اختلافات، اختلاف میان فدراسیون فوتبال و صدا و سیما در جزئیات و هماهنگیهای لازم برای گردآوری تصاویر صحنههای حساس بازی است و چیزی که قطعا میتواند باعث اثربخشتر شدن امور شود، همکاری صداوسیما و فدراسیون فوتبال بر سر این مساله است تا در صورت این همکاری، بتوانیم به عنوان یکی از نتایج این اتفاق، صحنههای VAR را در تلویزیون تماشا کنیم؛ چیزی که به گفته محسن حکیم، دبیر کارگروه نظارت بر VARقابل انجام است و در این زمینه اظهار کرد: « در حقیقت تمام اتفاقات اتاق VAR را تلویزیون به همراه صحنههای مورد بازبینی میتواند پخش کند. از آنها هم درخواست کردهایم این اتفاق بیفتد اما به هر حال آموزشهایی لازم است تا این افراد با آن آشنایی کامل پیدا و بتوانند آنها را پخش کنند. هیچ منع یا نکتهای برای عدم پخش این تصاویر وجود ندارد و تلویزیون میتواند به راحتی صحنههای مورد بررسی داور VAR را پخش کند. ما هیچ مشکلی در این زمینه نداریم و این خواسته را نیز داریم تا بینندگان تلویزیونی و حتی تماشاگران حاضر در استادیوم نیز در جریان اتفاقات قرار بگیرند.» با وجود این اتفاقات باید منتظر ماند و دید این راه شروع یافته، در ادامه مسیر خود به کجا خواهد رسید و آیا سیستم VAR در فوتبال ایران میتواند روز به روز کاملترشود یا بازهم سوءمدیریتها و اختلافات سلیقهای ادامه پیدا کند و شاهد اتفافات دیگری در این خصوص باشیم.