روزنامه خراسان
1403/06/11
جمعیت ایران بر لبه تیغ
گروه اجتماعی- رئیس موسسه تحقیقات جمعیتی کشور ضمن تحلیل وضعیت میزان موالید و نرخ باروری در کشور طی سال های گذشته، گفت: شواهد آماری نشان می‌دهد تولد فرزند سوم، چهارم و پنجم و بیشتر در سال ۱۴۰۲ نسبت به دو سال اخیر افزایش نسبی داشته که یکی از علل آن، اجرای مشوق‌های متعدد درنظر گرفته شده است، با وجود این اما در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نرخ باروری در حدود 1.6تثبیت شده و تمام استان‌ها کاهش میزان باروری کل را در سال‌های اخیر تجربه کرده‌اند. محمد جواد محمودی در این باره به ایسنا گفته است: گزارش‌های آماری حکایت از این دارد که از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۴ شاهد افزایش موالید در کشور بوده‌ایم اما پس از سال ۱۳۹۴ به علت خالی شدن توان درونی جمعیت و همچنین به تأخیر انداختن فرزندآوری به سنین بالاتر، تعداد تولدها با شیب تقریبا زیادی شروع به کاهش کرده است، به گونه‌ای که در سال ۱۴۰۲ تعداد موالید کشور یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۵۸ مورد بوده که این رقم در سال ۱۳۹۴ که معادل یک میلیون و ۵۷۰ هزار و ۲۱۹ مورد بوده است، کاهشی بیش از ۳۲ درصدی (کاهش بیش از ۵۱۰ هزار تولد) را نشان می‌دهد.
کاهش 1.6 درصدی موالید از سال ۱۴۰۱
وی ادامه داد: از سوی دیگر، تعداد تولدهای سال ۱۴۰۱ که معادل یک میلیون و ۷۵ هزار و ۲۳۱ مورد بوده در سال ۱۴۰۲ به یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۵۸ مورد رسیده است که این روند نشان‌دهنده کاهش 1.6 درصدی (حدود ۱۷ هزار نفری) است.
رئیس موسسه تحقیقات جمعیتی کشور تصریح کرد: به همین منوال، میزان خام موالید از حدود ۲۰ در هر هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۴ با شیب زیاد در آغاز دوره و با شیب کم در سال های اخیر به 12.38 در هر هزار نفر جمعیت در سال ۱۴۰۲ رسید و متوسط نرخ رشد جمعیت از 3.7 درصد در فاصله سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ به 1.24درصد در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ کاهش یافت. در نتیجه این روندها، نرخ رشد طبیعی جمعیت، در سال ۱۴۰۲ با شیبی کاهنده به حدود 0.7 درصد رسیده است.
عبور دهه شصت و هفتادی ها از باروری
وی در پاسخ به سوالی درخصوص علت کاهش تعداد موالید، بیان کرد: یکی از دلایل مهم کاهش تعداد فرزندان اول و دوم به موضوع تغییر ساختار سنی جمعیت مرتبط است. به لحاظ این که جمعیت متولد شده در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ (اوج تولدهای دهه‌های اخیر) به تدریج از مرحله ازدواج و فرزندآوری عبور می‌کنند و به اصطلاح توان درونی جمعیت، در حال کم شدن است. به عبارت دیگر این یک حقیقت انکارناپذیر است که تعداد موالید به میزان قابل ملاحظه‌ای تحت تأثیر نوسانات تعداد زنان در سن باروری است.
افزایش نسبی تولد فرزندان سوم به بعد
رئیس موسسه تحقیقات جمعیتی کشور در ادامه ضمن تشریح وضعیت آماری ولادت‌های ثبت شده کشور بر حسب ترتیب تولد فرزندان، گفت: البته شواهد آماری نشان می‌دهد تولد فرزند سوم، چهارم و پنجم و بیشتر در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال‌های ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ افزایش نسبی داشته است که یکی از علل افزایش نسبی می‌تواند اجرایی شدن مشوق‌های متعدد درنظر گرفته شود و در موارد مختلف به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مرتبط باشد. با ملاحظات نظری و شواهد تجربی استنباط میشود که روند تغییرات جمعیتی در آینده تدریجی خواهد بود. بنابراین، مسیر و روند تغییرات جمعیتی می‌تواند ارزیابی‌ها و دیدگاه‌ها درخصوص اثرگذاری سیاست‌های جمعیتی را، دست کم در کوتاه‌مدت، تحت الشعاع قرار دهد.
هشدار؛ جمعیت جایگزین نمی شود
محمودی تصریح کرد: با وجود این اما مادامی که نرخ باروری کمتر از حد جایگزینی باشد، پیش‌بینی میشود در سال‌های آینده با کاهش بیشتر نرخ رشد جمعیت مواجه باشیم. مطلوب نبودن این اتفاق ناظر بر این است که هر وقت نرخ رشد جمعیت کاهش پیدا کند، درصد جمعیت سالخورده‌ها افزایش می یابد و افراد در معرض کار کم می شوند.
کاهش شدید باروری از دهه 60 تا امروز
وی در ادامه به وضعیت میزان باروری کل پرداخت و افزود: کاهش سریع نرخ باروری از 6.5 فرزند به ازای هر زن در دهه ۶۰ به حدود 1.8فرزند در سال ۱۳۹۰ و افزایش جزئی آن تا حدود ۲ فرزند در پنج سال منتهی به سرشماری ۱۳۹۵ در طول تاریخ کشور بی‌سابقه بوده است. برآوردهای مرکز آمار ایران بر مبنای اطلاعات سازمان ثبت احوال نشان می‌دهد، میزان باروری کل ایران (برای جمعیت ایرانی) در سال‌های ١٣٩٦، ١٣٩٧، ١٣٩٨، ١٣٩٩ و ۱۴۰۰ به ترتیب برابر با 2.09، 1.95 ،1.74، 1.65 و 1.61فرزند به ازای هر زن بوده است.
سایر اخبار این روزنامه
بدرود! غزل سرای نوگرا
صفر تا صد مقصد جدید باقری
نخستین نشست رسانه ای همتی با چاشنی حاشیه
تب داغ جست و جوی طلا در استان
غافلگیری سرخابی ها با لیست جدید قلعه نویی
افشای راز جنایت خانوادگی در پزشکی قانونی!
وقت «حکمرانی رضوی»
تولید زیر ضرب خاموشی ها و تغییر دولت
شلیک طلایی ساره به قلب پاریس
خواب های آشفته «نتانیاهو» برای «عباس»
اشتباهات والدین پس از اعلام نتایج کنکور
پس لرزه های یک حضور غیرموجه !
جمعیت ایران بر لبه تیغ
قدم به قدم تا کعبه عشاق
سرمشق‌گرفتن از بهترین الگوی بشر
بسته سینمایی خراسان برای دلدادگان امام رضا (ع)
گچکار حرم که تحسین استاد فرشچیان را برانگیخت
