روزنامه جوان
1403/06/11
بهشت پرندگان کویر میشود!
فعال محیط زیستی در گفتگو با «جوان»: بیش از هر زمانی نیاز داریم نسبت به آینده میانکاله نگران باشیم، چراکه وضعیت منطقه بسیار بد است.با وجود آتش‌سوزی‌ها، از بین رفتن گونه‌های جانوری و گیاهی و خشک شدن تالاب ممکن است ماه‌های بعد برای احیای این منطقه خیلی دیر باشد
جوان آنلاین: تالاب بین‌المللی میانکاله یکی از بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه‌های زیست جهان است که در چند دهه اخیر به دلیل پسروی دریای خزر، رشد پهنای خشکی و افزایش سطح آلایندگی ناشی از ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی به سمت مرگ تدریجی در حرکت است. «جوان» در این رابطه با سه کارشناس گفتگو کرده‌است. میانکاله شبه‌جزیره‌ای است نزدیک بهشهر مازندران که در ادامه آب دریای خزر از طریق خلیج گرگان وارد آن میشود، این منطقه زیبا دارای تالابی به همین نام است که سالانه پذیرای مهاجران فصلی و ساکنان دائمی یعنی پرندگان به خصوص فلامینگو‌ها است.
در یک دهه گذشته حدود ۱۴ هزار هکتار از وسعت تالاب بین‌المللی میانکاله در شرق استان مازندران و غرب استان گلستان کاسته شد، به گونه‌ای که وسعت تالاب از ۴۸ هزار هکتار در سال ۲۰۱۱ به ۳۴ هزار هکتار در سال ۲۰۲۱ رسید. به عبارت دیگر در هر سال به طور میانگین حدود یک هزار و ۴۰۰ هکتار از سطح آبی تالاب کاسته و به سطح خشکی آن افزوده شد. میانکاله یک ذخیره زیست‌کره بی‌نظیر است
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در گفتگو با «جوان» گفت: میانکاله یکی از زیباترین و پرتنوع‌ترین مناطق از نظر زندگی پرندگان، پستانداران، حشرات و گونه‌های گیاهی مختلف است. کسانی مانند «ماکس مارت» که عضو کنوانسیون رامسر است و تمامی تالاب‌های جهان را دیده، با دیدن جزیره میانکاله مبهوت شده‌بود.
وی افزود: متأسفانه میانکاله در حال حاضر با توجه به تصمیمات غلط و عدم توانایی سازمان محیط‌زیست برای حفاظت از آن رو به نابودی است و امیدوارم رئیس جدید سازمان بتواند برای احیای این منطقه کاری کند. وی با اشاره به اینکه میانکاله یک ذخیره‌گاه زیست‌کره است، ابراز کرد: در این منطقه نباید هیچ‌گونه دخل و تصرف انسانی صورت بگیرد، اما متأسفانه شاهدیم هر ساله بر تعداد ویلا‌هایی که به صورت غیرمجاز ساخته میشود، اضافه میشود یا اینکه بحث راه‌اندازی استخر‌های پرورش ماهی و میگو در میانکاله رو به افزایش است و این در حالی است که هیچ توجهی به محیط‌زیست آن منطقه نمی‌شود.
ساخت پتروشیمی در میانکاله، جزیره را تبدیل به کویر می‌کند
کهرم با بیان اینکه دولت باید محیط زیست کشور را از طریق میانکاله نجات دهد، اضافه کرد: در حال حاضر در میانکاله مشغول ساخت پالایشگاه پتروشیمی هستند و با توجه به مخالفت‌های بسیاری که صورت گرفته همچنان به کار خود ادامه می‌دهند و فکر نمی‌کنند که راه‌اندازی پتروشیمی ثانیه‌ای ۸۰ لیتر آب نیاز دارد و ممکن است به زودی تالاب میانکاله را خشک کنند.
وی ادامه داد: میانکاله بدون آب تبدیل به کویر میشود و تمامی موجودات و پوشش گیاهی آن از بین خواهد رفت و با توجه به اینکه ایران عضو فعال کنوانسیون رامسر است باید فکر ویژه‌ای برای نجات تالاب و جزیره میانکاله کند.
کارشناس محیط‌زیست و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات با اشاره به تصرف زمین‌های میانکاله از سوی کشاورزان گفت: سازمان حفاظت محیط‌زیست قبل از انقلاب تمامی زمین‌های کشاورزی اطراف این جزیره را از کشاورزان خریداری کرده‌است، اما متأسفانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران محلی‌ها به این منطقه هجوم آوردند و در حال حاضر در آن منطقه کشاورزی می‌کنند.
وی افزود: با اینکه در این منطقه جوانان سه استان گیلان، مازندران و گلستان اقدام به برگزاری مسابقات تالاب‌نوردی می‌کردند و به این فکر نمی‌کردند که با تالاب‌نوردی آن‌ها موجودات بسیار نادری که غذای پرندگان و پستانداران هستند، از بین خواهند رفت.
کهرم ادامه داد: در این منطقه درختان انار کمیابی وجود دارد که سالانه بیش از ۱۴ الی ۱۵ میلیارد تومان برای محیط‌زیست سود دارد و با توجه به این میزان درآمد می‌توانند فعالیت‌های محیط‌زیستی ویژه‌ای را برای منطقه انجام دهند. کاهش تراز آبی خزر علت خشک‌شدن قسمت‌های جنوبی تالاب میانکاله
در همین رابطه، حر منصوری، عضو تشکل زیست‌محیطی دیده‌بان میانکاله در گفتگو با «جوان» گفت: بیش از ۱۰ سال است که در رسانه‌های مختلف در ارتباط با میانکاله هشدار‌هایی می‌دهیم، اما کسی توجه نکرد. در حال حاضر نیز قسمت‌های غربی میانکاله با توجه به اینکه شیب کمی دارد، همراه با کاهش تراز آبی دریای خزر در حال خشک‌شدن است.
حر منصوری ادامه داد: هم اکنون بین ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر از قسمت‌های غربی خشک شده و متأسفانه این موضوع هر ساله تشدید میشود، البته تراز آبی میانکاله در دوره‌های مختلف متفاوت بوده و زمان‌هایی هم بوده که با بالا آمدن تراز آبی دریای خزر، میانکاله زیر آب رفته است.
دخالت‌های مدیران سیاسی استان‌های مازندران و گلستان در میانکاله
وی افزود: یکی از مشکلات اساسی در بحث میانکاله دخالت‌های انسانی است که باعث نابودی این منطقه شده‌است. بر فرض مثال طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸ به بهانه کاهش تراز آبی با پیشنهاد یک گروه دوست‌دار شکار طبیعت به بهانه اینکه میانکاله تراز آبی خودش را از دست داده‌است، اقدام به لایروبی نهر‌های اطراف این منطقه نمودند و این موضوع باعث شد تا نهر‌ها و تالاب‌های اطراف از هر گونه گیاه خالی شوند.
منصوری اضافه کرد: همزمان با اجرای این طرح ما شاهد سیل‌های فروردین ۹۸ و آبان ۹۸ بودیم که باعث ایجاد خسارات بسیار سنگینی در این منطقه شد و، چون گیاهی وجود نداشت تا از شدت سیل کم کند، حجم بسیاری از رسوبات، مواد آلی و آلودگی وارد تالاب شد و شرایطی را به وجود آورد که موجودات زنده و هر آنچه در تالاب زندگی می‌کردند، به زیر گل و لای رفتند و برای آن‌ها محیط بدون اکسیژن ایجاد شد. این حادثه باعث ایجاد سمی به نام «گلسترومتنیوم» گردید که باعث مرگ بیش از ۱۵۰ هزار پرنده طی سال‌های ۹۸ و ۹۹ شد. دعوای گلستان و مازندران بر سر مالکیت میانکاله
منصوری با بیان اینکه بسیاری از مشکلات میانکاله به دلیل عدم مدیریت کارآمد و نداشتن مدیریت واحد ایجاد میشود، ابراز کرد: عموماً در حوزه میانکاله مدیریت از سمت استان مازندران صورت می‌گیرد و همیشه کارشکنی‌هایی نیز از سمت استان گلستان نیز به وجود می‌آید. به طور مثال مسئولان محلی و قسمت‌های شرقی میانکاله مانند بندرترکمن و گمیشان برای اینکه نشان دهند مازندران نمی‌تواند به خوبی مدیریت کند، مردم و شکارچیان را تحریک می‌کنند تا به صورت گروهی وارد تالاب شوند و به صید و شکار بپردازند و این موضوع باعث درگیری بین محیط‌بانان و شکارچیان میشود.
عضو تشکل زیست‌محیطی دیده‌بان میانکاله گفت: متأسفانه استان‌های مازندران و گلستان از گذشته در ارتباط با تصرف میانکاله درگیری‌هایی داشته‌اند و به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم منطقه را از بلایا حفظ کنیم، نیازمند یک مدیریت واحد و ملی تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست هستیم و باید یک مدیر مستقل برای این ذخیره‌گاه زیست‌کره مشخص شود و در این بین استان‌های مازندران و گلستان می‌توانند در حوزه پشتیبانی به این مدیر کمک کنند تا به این وسیله دعوای بین دو استان تمام شود.
لزوم انتخاب یک مدیر ملی برای میانکاله
منصوری گفت: مدیریت ملی می‌تواند به دور از دعوا‌های منطقه‌ای با کمک افراد محلی دو استان، اساتید دانشگاه، فعالان محیط‌زیست و دلسوزان یک شورای متشکل از ذی‌نفعان را تشکیل دهد تا به وسیله بتوانیم مشکلات را شناسایی و حل کنیم.
وی با بیان اینکه طی سال‌های گذشته یک مدیر ملی برای این منطقه تعیین شده‌بود، افزود: مدیریت موقتی که انتخاب شد توانست با حمایت از دانشگاه‌ها کمیته مشورتی را تشکیل دهد که تاکنون نیز این کمیته پابرجاست، ولی متأسفانه بعد از مدتی مدیر را برداشتند و منطقه به این مهمی زیر نظر شهرستان بهشهر رفت و این در حالی است که تمام مسئولان محلی و استانی مدام در این منطقه دخالت کرده و تصمیم‌های نابجایی می‌گیرند.
او با اشاره به پیشروی کشاورزان در این منطقه گفت: با توجه به پسروی آب دریای خزر در جنوب و جنوب غربی، مردم محلی و افراد سودجو از غفلت محیط‌زیست استفاده کردند تا زمین‌های کشاورزی خود را در منطقه به میان تالاب‌ها گسترش دادند، با وجود اینکه در دهه ۸۰ از طرف تشکل و خودم هشدار‌هایی به مدیر کل محیط‌زیست مازندران داده‌شد، اما ایشان توجهی نکردند تا اینکه بر اساس تصاویر ماهواره‌ای این موضوع را ثابت کردیم، ولی آن زمان دیگر خیلی دیر شده‌بود و مردم در برابر بازپس‌گیری زمین‌ها مقاومت زیادی از خودشان نشان دادند.
احیای میانکاله نیاز به توجه ویژه دارد
عضو تشکل زیست‌محیطی دیده‌بان میانکاله عنوان کرد: من ۲۳ سال است که در حوزه میانکاله فعالیت می‌کنم و به نظر می‌رسد بیش از هر زمانی نیاز داریم تا نسبت به آینده میانکاله نگران باشیم، چراکه وضعیت منطقه بسیار بد است. با وجود آتش‌سوزی‌ها، از بین رفتن گونه‌های جانوری و گیاهی و خشک شدن تالاب ممکن است ماه‌ها و سال‌های بعد برای احیای این منطقه خیلی دیر باشد.
وی با اشاره به تصمیم‌های مخرب مسئولان دو استان گلستان و مازندران ادامه داد: ساخت پتروشیمی، لایروبی کانال‌های آشوراده، حفر خندق داخل میانکاله و تلاش برای گسترش گردشگری از جمله تصمیم‌های نادرستی است که طی این سال‌ها توسط مدیران این دو استان برای میانکاله مشکلات زیادی را ایجاد کرده‌است.
منصوری اضافه کرد: متأسفانه از گذشته تا به حال وقتی مسئولی در یک استان تصمیمی می‌گیرد، استان دیگر برای اینکه عقب نماند، کار دیگری انجام می‌دهد و باعث شدند تا میانکاله تبدیل به آزمایشگاهی برای سیاستمداران دو استان گلستان و مازندران شود. به طور مثال دادستان بهشهر چندی پیش برای اینکه از رفتن مردم به ساحل میانکاله جلوگیری کند، دستور به حفر خندق در این ساحل را داد.
وی ادامه داد: در حال حاضر گلستان تلاش می‌کند زمین‌های میانکاله را به نام خودش ثبت کند و به این موضوع که پساب‌های فاضلاب کل شهر بندرترکمن وارد تالاب میشود، اصلاً توجهی ندارند. ایجاد شغل برای مردم محلی میانکاله
مسعود شکیبا، کارشناس محیط‌زیست هم در مصاحبه با «جوان» گفت: به نظر می‌رسد که طی این سال‌ها اگر امکانات و مشاغل مختلف برای مردم ایجاد می‌شد، هیچ وقت مردم به سمت تصرف اراضی میانکاله نمی‌رفتند و نتیجه این دخالت‌های انسانی باعث شده بخش‌هایی از میانکاله خشک شود.
مسعود شکیبا ادامه داد: مسئولان با در اختیار داشتن دریا می‌توانند از این موهبت الهی استفاده و برای مردم آن منطقه مشاغل مختلفی را ایجاد کنند و به این وسیله از هر گونه دست‌اندازی به طبیعت منطقه جلوگیری کنند. میانکاله بهشت پرندگان در حالی نابودی است
شکیبا افزود: این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غنی و آبزیان همه ساله پذیرای ۳۰ تا ۴۰ گونه پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه پرندگان بومی آبزی و کنار آبزی است و همچنین با داشتن پناهگاه حیات‌وحش به مساحت ۲۸ هزار هکتار و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که منبع تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانسته بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به بهشت پرندگان مشهور شود.
خشک شدن ۹ هکتار از اراضی میانکاله
به گزارش تسنیم، مدیر کل محیط‌زیست مازندران با اشاره به کاهش شدید نزولات جوی چند سال اخیر گفت: متأسفانه بخش‌هایی از تالاب میانکاله خشک شده و در معرض فعالیت‌های مخرب انسانی قرار گرفته است. عطاءالله کاویان، مدیر کل محیط‌زیست مازندران در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ۹ هکتار از اراضی میانکاله که به دلیل پسروی دریای خزر و عدم رعایت حقابه تالاب میانکاله خشک شده‌بود، رفع تصرف شد. وی با اشاره به کاهش شدید نزولات جوی چند سال اخیر تصریح کرد: متأسفانه بخش‌هایی از تالاب میانکاله خشک شده و در معرض فعالیت‌های مخرب انسانی قرار گرفته است.
کاویان خاطرنشان کرد: شخم و شیار اراضی و تبدیل آن به اراضی زراعی از اتفاقات رخ داده در قسمت‌های جنوب غربی تالاب است مدیر کل محیط‌زیست مازندران ادامه داد: صیانت از عرصه‌های ملی رسالت سازمانی خطیری بوده و حفاظت از عرصه‌های ملی با پیگیری قضایی مورد توجه قرار گرفت و تاکنون ۹ هکتار از اراضی که تصرف غیرقانونی شد، به منابع ملی بازگشت.
سایر اخبار این روزنامه
چیستی و چگونگی وفاق
عدالت ۷ درصدی!
عدالت ۷ درصدی!
دشمن شناسی و دشمن ستیزی پیش‌شرط قبول مسئولیت
دشمن شناسی و دشمن ستیزی پیش‌شرط قبول مسئولیت
مورد عجیب همسر نرگس محمدی در قاچاق انسان
مورد عجیب همسر نرگس محمدی در قاچاق انسان
تمرد از دستور مأموران انتظامی جرم است
تمرد از دستور مأموران انتظامی جرم است
بهشت پرندگان کویر میشود!
بهشت پرندگان کویر میشود!
افشای حقوق‌های غیرقانونی ۹ دستگاه اجرایی
افشای حقوق‌های غیرقانونی ۹ دستگاه اجرایی
رفتار ورزشکاران نمایشگر پشت‌پرده پنهان جامعه است
رفتار ورزشکاران نمایشگر پشت‌پرده پنهان جامعه است
وحشت رژیم صهیونیستی از وضع انفجاری کرانه باختری
وحشت رژیم صهیونیستی از وضع انفجاری کرانه باختری
مناسبات برلین- لندن در چالش برگزیت
مناسبات برلین- لندن در چالش برگزیت
اعتراضات ضدصهیونیستی دانشگاه‌های امریکا از سرگرفته شد
اعتراضات ضدصهیونیستی دانشگاه‌های امریکا از سرگرفته شد
صید طلایی ساره
صید طلایی ساره
شهریور ۲۰ تنها تحقیر ۲۰۰ سال استکبارستیزی برای ایرانیان بود
شهریور ۲۰ تنها تحقیر ۲۰۰ سال استکبارستیزی برای ایرانیان بود
نجوم مرا با خدا پیوند داد
نجوم مرا با خدا پیوند داد
