وعده ترامپ برای لغو تحریمهای ایران
گروه سیاسی:رئیسجمهور سابق آمریکا که رکورد اعمال بیشترین تحریم در دوران حضورش در کاخ سفید را در کارنامهاش دارد اعتراف مهمی درباره نقش تحریمها در از بین رفتن سلطه دلار مطرح کرده است. دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سخنان خود در «باشگاه اقتصادی نیویورک گفته که قصد دارد کمترین استفاده را از تحریمها بکند. به نقل از العالم،او در پاسخ به سوالی درباره اینکه در صورت ورود به کاخ سفید آیا تحریمها را به ویژه علیه روسیه تشدید خواهد کرد یا آنها را کاهش خواهد داد گفت: «من میخواهم از تحریمها به کمترین میزان ممکن استفاده کنم.»
رکورد ترامپ در اعمال تحریم
«دونالد ترامپ» بعد از به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۶ از تحریمها به نحوی که آشکارا با دولتهای قبلتر از او تفاوت داشت استفاده کرد. موسسه حقوقی «گیبسون دان» که در لسآنجلس مستقر است سال ۲۰۲۱ گزارش داد که طبق دادههای گردآوریشده توسط این موسسه، دولت ترامپ در دوران ۴ ساله خود در کاخ سفید بیش از ۳۹۰۰ اقدام تحریمی مجزا علیه طرفهای مختلف انجام داده است.
مطابق این گزارش، مقایسه تعداد اشخاص و نهادهایی که به طور میانگین در هر سال در دورههای «جورج بوش»، «باراک اوباما» و «دونالد ترامپ» به فهرست تحریمها اضافه شدهاند نشان میدهد که ترامپ رکورد جدیدی در دفعات استفاده از تحریم ثبت کرده است. به طور مشخص، بوش و اوباما به طور میانگین در هر سال به ترتیب اسامی ۴۳۵ و ۵۳۳ شخص یا نهاد را به فهرست تحریمها اضافه کردهاند، حال آنکه این رقم برای ترامپ ۱۰۲۷.۵ بوده است. (نقل از گزارش موسسه گیبسون دان، ۵ فوریه ۲۰۲۱) بخش زیادی از اقدامات تحریمی دولت ترامپ بعد از خروج آمریکا از برجام، علیه ایران انجام شده است.
«مایک پامپئو»، وزیر خارجه سابق آمریکا در روزهای پایانی حضورش در این سمت در توییتر گفت که دولت ترامپ بیش از ۱۵۰۰ شخص و نهاد را در ایران هدف تحریم قرار داده و ایران را از ۷۰ میلیارد دلار محروم کرده است.
اعتراف مهم ترامپ
دونالد ترامپ در سخنان روز پنجشنبه خود اعتراف کرد که تحریم کشورهایی نظیر ایران، روسیه و چین به کاهش سلطه دلار در مبادلات بینالمللی منجر میشود. او درباره توسل مفرط به تحریمها گفت: «شما ایران را از دست میدهید. روسیه را از دست میدهید. چین دارد تلاش میکند ارز خودش را به ارز مسلط دنیا تبدیل کند.» طبق نوشته یاهونیوز، دونالد ترامپ تصریح کرد که به باور او تحریم کشورهایی مانند روسیه به تضعیف جایگاه دلار منجر میشود. او گفت: «با همه این کشورها تعارضاتی ایجاد میشود که موجب خواهد شد شما سلطه دلار را از دست بدهید.»ترامپ در دوران ریاستجمهوری خود در کاخ سفید بین سالهای 2017 تا 2021 هشدارهای بسیاری از کارشناسان درباره استفاده مفرط از تحریمها به ویژه علیه ایران را نادیده گرفت. در ماههای پایانی دولت ترامپ، «رابرت او برایان»، مشاور امنیت ملی وقت کاخ سفید اعتراف کرد که دیگر عملاً هیچ تحریمی علیه ایران باقی نمانده که بتوان آن را اعمال نمود و «این یکی از مشکلاتی است که آمریکا در سیاستگذاری در قبال ایران با آن مواجه شده است.»
اعتراف دولت بایدن به کند شدن تیغ تحریمها
بایدن با علم به واقعیتهای جدیدی که پیرامون تحریمها شکل گرفته بود آغاز به کار کرد و به همین جهت، به خزانهداری آمریکا دستور انجام بررسیهایی درباره وضعیت تحریمها را صادر کرد. نتیجه این بررسی که خلاصه آن اکتبر ۲۰۲۱ منتشر شد مشخص کرد استفاده از تحریمها از سال ۲۰۰۰ به این سو ۹۳۳ درصد افزایش پیدا کرده و به خصوص در دوران ترامپ موجب کاهش استفاده از دلار، حتی از سوی متحدان آمریکا شده است. (گزارش خزانهداری آمریکا، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۱)
در بخشی از گزارش خزانهداری آمریکا آمده است: «دشمنان آمریکا-و برخی از متحدانمان- همین حالا در حال کاهش دادن استفاده از دلار و تماس خودشان با نظام مالی آمریکا در تراکنشهای برونمرزی هستند. با آنکه چنین تغییراتی دلایل متعددی فراتر از تحریمهای مالی آمریکا دارند، بایستی نسبت به اینکه چنین روندهایی ممکن است اثربخشی تحریمهای ما را از بین ببرند هوشیار باشیم.»
کاهش استفاده از دلار
بسیاری از کشورها با توجه به سوءاستفاده آمریکا از جایگاه دلار در حال انجام تلاشهایی برای استفاده از ارزهای ملی در مبادلات جهانی و کاهش استفاده از دلار هستند. رئیس بانک مرکزی پیشین روسیه یکی از دلایل حرکت به سوی دلارزدایی از اقتصاد کشورش را تحریمها دانسته و گفته بود: «احساس میکنم فضای جهانی در حال تغییر است.
به تدریج داریم به سمت یک نظام پولی چند ارزی در دنیا حرکت میکنیم.»
این اظهارات رئیس بانک مرکزی روسیه با اظهارات «مارک کارنی»، رئیس بانک انگلستان همخوان است که آگوست ۲۰۲۰ پیشبینی کرد که نظام مالی دلارمحور دوام چندانی نخواهد داشت.