میراث فرهنگی علیه میراث فرهنگی!

محمد بهبودی نیا - پروژه موسیقی محور «تار و تاریخ» به سرپرستی میدیا فرج نژاد (آهنگ ساز و نوازنده سرشناس) با ایده‌ای نو و خلاقانه، از حدود سه سال پیش شروع به کارکرد. هدف این گروه هنری، تولید آثاری بر اساس زبان، فرهنگ و موسیقی مناطق مختلف کشوراست و برای این کار تا امروز اجرای موسیقی و تصویربرداری در لوکیشن آثار تاریخی را در دستور کار قرارداده اند. به عبارتی این ایده خلاقانه قصد دارد علاوه بر حفظ و احیای موسیقی مقامی، اماکن تاریخی هر شهر و استان را به مردم جهان معرفی کند. گروه هنری «تاروتاریخ» در طول این مدت اندک، دو آلبوم تولید کرده است. اگرچه این آثار موسیقی محور، تاکنون موفق به کسب دو طلای جهانی از رقابت «گلوبال موزیک اواردز» شده است؛ اما با این ‌وجود ادامه فعالیت پروژه «تار و تاریخ» در ماه‌های اخیر با چالشی اساسی مواجه شده است. بنا به اعلام میدیا فرج نژاد که سرپرستی این پروژه را بر عهده دارد، از پنج ماه پیش وزارت میراث فرهنگی، صدور مجوز برای ادامه فیلم‌برداری این گروه در اماکن تاریخی را متوقف کرده و باوجود پیگیری‌ها پاسخ این وزارتخانه همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. برای باخبر شدن از چالش‌های پیش روی این پروژه پر اهمیت با میدیا فرج نژاد گفت‌وگو کرده‌ایم. ماجرای صادر نشدن مجوز از سوی وزارت میراث فرهنگی برای ادامه مسیر پروژه «تار و تاریخ» چیست؟ همه می‌دانیم که بسیاری از بناهای تاریخی کشور از جمله قلعه‌ها، ارگ‌ها، بناها و پل‌های تاریخی به حال خود رهاشده‌اند و حصار و حفاظی اطراف آن‌ها نیست، ما برای فیلم‌برداری و ساخت کلیپ‌های تصویری مد نظرمان در این اماکن، هیچ مشکلی نداریم. مشکل ما زمانی شروع می‌شود که برای ضبط تصویر به سراغ لوکیشن هایی می‌رویم که توسط میراث فرهنگی حفاظت می‌شوند. در حال حاضر حدود پنج ماه است که مجوز تصویربرداری در همین اماکن حفاظت‌شده توسط میراث فرهنگی برای گروه ما صادر نمی‌شود. البته باید به این نکته اشاره‌کنم که روابط عمومی‌های میراث فرهنگی در سراسر کشور و به‌ویژه مدیر میراث فرهنگی وزارتخانه در طول بیش از سه سال فعالیت پروژه، بیشترین همکاری را داشته‌اند تا این پروژه متوقف نشود که این جای تقدیر دارد.   به نظر شما اشکال کار کجاست؟ دلیل صادر نشدن مجوز ما  تعلل‌های بی‌دلیل معاونت فرهنگی وزارت میراث فرهنگی است. حالا پس‌ازاین تعلل‌ها، حراست وزارتخانه هم بر مبنای مخالفت‌های معاونت فرهنگی حتی درخواست‌های ما را برای استعلام نمی‌فرستد. البته در طول این 5 ماه که ما در انتظار صدور مجوز از سوی وزارت میراث فرهنگی هستیم مسئولان وزارت ارشاد تمام تلاششان را برای حل این موضوع به کار بسته‌اند اما کار ما دوباره در معاونت فرهنگی وزارت میراث گره‌خورده است. سؤال من اینجاست چرا یک مسئول در یک وزارتخانه باید جلو پروژه‌ای را بگیرد که سعی در زنده نگه‌داشتن میراث فرهنگی ملموس و ناملموس این کشور را دارد؟   دلیل این پافشاری‌ها بر صادر نشدن مجوز چیست؟ ما هم از این موضوع بی‌خبریم. هر وقت هم پیگیر مجوز می‌شویم اعلام می‌کنند: «به‌زودی مجوز صادر می‌شود». چرا باید یک مدیر در یک وزارتخانه تصمیمی بگیرد که آن تصمیم برای وزارتخانه‌اش هزینه دارد؟ جلوی تار و تاریخ که مروج موسیقی اصیل، فرهنگ و میراث تاریخی است گرفته می‌شود تا چه چیزی ترویج داده شود؟ لطفاً خلاصه‌ای از چالش‌های مسیر تولید این پروژه از زمان شروع تا امروز بگویید. درکدام استان‌ها میراث فرهنگی کم‌کاری کرده و در کدام استان‌ها همکاری داشته است؟ تدابیر مدیران میراث هر استان با استان دیگر فرق دارد و همین موضوع چالش‌هایی را ایجاد می‌کند. در ماه‌های ابتدایی شروع پروژه برای ضبط موسیقی در مجموعه نقش‌جهان به اصفهان رفتیم با این که بسیار دوندگی کردم، میراث فرهنگی اصفهان هیچ کمکی برای ضبط کار در نقش‌جهان نکرد تا دست‌آخر مدیران نقش‌جهان پای‌کار آمدند و مشکل حل شد. در استان فارس هم ماجرا به همین شکل بود و بعد از تغییر مدیرکل میراث و دوندگی فراوان در تخت جمشید ضبط و اجرا داشتیم. ماجرای ما در استان خراسان رضوی و استان گیلان هم همین بود که پرداختن به آن نیاز به ساعت‌ها گفت‌وگو دارد. البته مسئولان میراث فرهنگی در استان‌هایی مانند یزد، چهارمحال و بختیاری، کردستان، اردبیل و... به‌شدت با ما همراه بودند که باید از این مدیران تشکر ویژه داشته باشم.   و سخن پایانی من به همراه دوستانم در پروژه تار و تاریخ در 160 لوکیشن تاریخی ویدئو ضبط کرده‌ایم. در بعضی از استان‌ها بارها دیده‌ایم که مدیر یک بنای تاریخی به حال آن بنا که زیر باد و باران در حال تخریب است گریه می‌کند و ما با دیدن این اشک‌ها بادلی شکسته نسبت به ادامه مسیرمان مطمئن‌تر می‌شویم. میراث ملموس و ناملموس بخش بزرگی از هویت کشور ما را تشکیل می‌دهند اگر به این آثار که ریشه‌های هویتی ما هستند بی‌توجهی کنیم در آینده شکاف عمیق هویتی را در کشور شاهد خواهیم بود ملتی که به هویت خودش نپردازد طبیعتاً در رشته‌های دیگر رشد نخواهد داشت. امیدوارم دولت آقای پزشکیان تمام تلاشش را برای حفظ میراث ملموس و ناملموس به کار ببندد تا در آینده شاهد رقم زدن اتفاقات درخشانی به نفع این میراث گران‌بها باشیم.