مسیر پرپیچ‌و‌خم «سپند» تا مدرسه!

جوان آنلاین: کمتر از دو هفته تا آغاز سال تحصیلی باقی مانده و والدین در تکاپوی مهیا کردن مقدمات حضور فرزندشان در کلاس‌های درس هستند. آن‌ها در لا‌به‌لای انبوهی از کار‌ها مثل تأمین شهریه مدرسه، تهیه لباس فرم، خرید لوازم‌التحریر و کوله‌پشتی، باید به فکر مهیا کردن سرویس مدرسه مطلوب و مطمئن نیز باشند، سرویسی که پس از پیچ و خم‌های فراوان و طبق آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل دانش‌آموزی، جزو امور محوله به شهرداری‌ها قرار گرفته است، اما دردسر‌هایی را نیز برای والدین به همراه داشته‌است.    شهریور ماه سال گذشته بود که یک آیین‌نامه در رابطه با سرویس مدارس مصوب و ابلاغ شد. طبق این آیین‌نامه والدین برای تأمین سرویس فرزندان دانش‌آموز خود باید از طریق ثبت‌نام اینترنتی در سامانه سپند اقدام کنند و اجازه ندارند برای دانش‌آموز خود سرویس‌هایی خارج از این سامانه و آزاد بر را انتخاب کنند. هنوز نمی‌توان به قطعیت گفت که این تصمیم، چه مزایا و معایبی را به دنبال دارد، بدون شک قضاوت برایش زود است، اما وقتی در همین قدم اول، سامانه ثبت‌نام سرویس مدارس ایراداتی دارد که والدین را سرگردان کرده، نمی‌توان کاملاً نسبت به آن خوش‌بین بود.     گلایه والدین از ایرادات سپند اخیراً در رسانه‌ها و همچنین شبکه‌های اجتماعی، پیام‌های گله‌آمیز از قطعی سامانه سپند در برخی از شهر‌ها منتشر شده‌است. پدر دو دانش‌آموز مقطع ابتدایی و دبیرستان در این رابطه گفته‌است: «پیغام‌های خطای مختلفی هنگام ثبت‌نام ظاهر می‌شود، گاهی به دلیل پایین بودن سرعت اینترنت، مراحل ثبت‌نام نیمه‌کاره می‌ماند و گاهی هم والدینی که چند فرزند دارند، پس از ثبت‌نام یکی از فرزندانشان، امکان ثبت‌نام فرزندان دیگر را ندارند و با خطای سیستمی مواجه می‌شوند.» او ادامه داده‌است: «چرا وقتی توان انجام یک کاری وجود ندارد، مسئولیت قبول می‌کنند؟ سامانه تعیین شده دائم قطع و وصل می‌شود و وقتی هم که وصل است، مدام پیام‌های خطا می‌دهد، خطا‌هایی مثل اینکه این دانش‌آموز متعلق به شما نمی‌باشد؛ به همین دلیل نتوانستیم نسبت به تأمین سرویس اقدام کنیم!» مادر یکی از دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در این رابطه گفته‌است: «مراحل تعیین‌شده در سامانه را طی می‌کنیم، اما هنگام تعیین آدرس، پیام خطا یا محدوده خطا در سامانه ارسال می‌شود، گاهی هم محدوده را قبول نمی‌کند و ادامه کار پیش نمی‌رود. متأسفانه به دلیل ضعف سیستم و نبود نظارت کافی بر آن، فرزندان ما به سرویس مدرسه نرسیده‌اند!»    نظارت بر خط بر نحوه سرویس‌دهی ماه گذشته بود که مرتضی ضامنی، مدیر عامل اتحادیه حمل و نقل مسافر شهری کشور در واکنش به ایرادات مطرح شده از سوی تعدادی از والدین در زمان ثبت‌نام دانش‌آموزان و مواجهه با خطای این دانش‌آموز متعلق به شما نمی‌باشد، گفت: «علت نمایش خطای فوق این است که والدین زمان ثبت‌نام اولیه در سامانه سپند یک‌بار به اشتباه کدملی دانش‌آموز را به جای کدملی ولی دانش‌آموز وارد کرده‌اند و زمانی که متوجه این موضوع می‌شوند دوباره کد ملی والدین را ثبت می‌کنند که در مرحله افزودن دانش‌آموز سامانه خطای اعلام شده را نمایش می‌دهد.» ضامنی درباره نحوه نظارت بر سرویس مدارس گفت: «در سامانه سپند، اطلاعات مربوط به شرکت‌ها، رانندگان، خودرو‌ها و مسیر‌های سرویس مدارس به طور کامل ثبت و در دسترس والدین قرار می‌گیرد، همچنین به منظور افزایش سطح کیفیت و ایمنی این حوزه، امکان نظارت بر خط بر نحوه سرویس‌دهی ناوگان نیز در این سامانه فراهم شده‌است و والدین می‌توانند تخلفات این حوزه را به شهرداری مربوطه اعلام کنند و اگر اولیا با شرکت‌هایی که در سامانه ثبت نشده قرارداد ببندند، مسئولیتی متوجه شهرداری نخواهد بود.»    سرویس مدارس کلاس تربیتی سیار است  از آنجایی که مسئولیت سرویس مدارس برعهده شهرداری‌ها قرار دارد و سال اولی است که این کار انجام می‌شود، حساسیت‌ها نسبت به آن دو چندان شده‌است. روز گذشته علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش در جلسه پروژه ملی ستاد مهر که با حضور مدیران وزارت کشور در وزارت آموزش و پرورش برگزار شد، تأکید کرد که نگاه ما به سرویس مدارس کلاس تربیتی سیار است و راننده هم مربی این مدرسه سیار است، بنابراین نگاه اولیا و مربیان به این مسئله باید نگاهی ایمن و متمرکز بر مسائل تربیتی و اخلاقی باشد. کاظمی اظهار داشت: «سرویس مدارس تیغ دولبه است. به این معنا که می‌تواند هم ظرفیت تربیتی باشد و در صورت بی‌توجهی و عدم نظارت تبدیل به معضل انحرافی شود و به همین منظور باید برای سرویس مدارس برنامه تربیتی تهیه و تدوین شود.» او به ضرورت نظارت دقیق در سرویس مدارس تأکید کرد و اظهار داشت: «ضروری است تیمی جهت تهیه محتوا‌های ساده و لذت‌بخش همراه با پیام‌های فرهنگی تشکیل شود تا بر سرویس مدارس نظارت دقیقی داشته‌باشد. باید در همین راستا، آموزش‌های لازم برای رانندگان ارائه شود و حتی نیاز است گزینشی در این زمینه صورت بگیرد تا از خطرات و نگرانی‌های احتمالی پیشگیری شود.» وزیر آموزش و پرورش پیشنهاد کرد، شبکه نظارتی قوی با استفاده از ظرفیت فرهنگیان بازنشسته تشکیل شود تا به جهت اشراف بر گفتمان آموزش و پرورش در این زمینه ورود کرده و همفکری کنند، چراکه حضور بازنشستگان می‌تواند دیدگاه‌ها و نظرات والدین و مدرسه را برای پیگیری مباحث مرتبط با سرویس مدارس و همچنین پیشگیری از اتفاقات ناگوار به هم نزدیک کند.     از استعلام برخط رانندگان تا پیشنهاد بسته‌های تشویقی برای آن‌ها در این نشست همچنین، مهدی جمالی‌نژاد، معاون عمران و توسعه وزارت کشور درباره سرویس مدارس گفت: «دراین‌باره برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شد تا سامانه و زیرساخت‌های آن ایجاد شود، بر همین اساس ثبت‌نام‌ها در حال انجام است، ضمن آنکه برای تأمین امنیت، بستر استعلام برخط رانندگان تدبیر شده‌است.» جمالی با یادآوری اینکه بعد از جلسه وزیر آموزش و پرورش با استانداران، جلسه شورای ترافیک در استان‌ها به طور مستمر تشکیل می‌شود، به ایجاد نرم‌افزاری برای رصد و نظارت بر عملکرد رانندگان سرویس مدارس اشاره کرد.  مجتبی شفیعی، مدیر کل دفتر حمل و نقل و دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهر‌های کشور نیز در ادامه جلسه به اقدامات و تدابیر جهت سرویس مدارس اشاره کرد و گفت: «اقداماتی جهت ایمنی در تردد خودرو‌ها و روند چگونگی تعیین نرخ سرویس مدارس و تخصص‌گرایی انجام شده‌است».  شفیعی درخواست کرد تا مکاتباتی با وزرای صمت و نفت جهت جذب بهتر رانندگان و بسته‌های تشویقی انجام شود.  او به تأمین هزینه سرویس مدارس دانش‌آموزان استثنایی اشاره کرد و گفت: «باید در این خصوص رایزنی‌های لازم انجام و بودجه مدنظر نیز تخصیص یابد.»