نقطه عطفی در روابط تهران - اربیل

  علی موسوی خلخالی -political@khorasannews.com   سفر مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری کشورمان به عراق، سفری مهم در زمانی حساس است. این نخستین سفر خارجی پزشکیان در کسوت ریاست جمهوری است. انتخاب عراق به عنوان مهم ترین شریک ایران در سطح بین‌المللی بر اهمیت این سفر می‌افزاید. در این میان، سفر رئیس جمهور کشورمان به اقلیم کردستان، اهمیت سفرش به عراق را مضاعف کرده است. این نخستین بار است که یک مقام ارشد در سطح رئیس‌جمهور ایران در سفر خود به عراق به اقلیم کردستان نیز می رود. این واقعیت را رئیس اقلیم کردستان به‌ صراحت بیان کرد. به همین دلیل است که سفر پزشکیان به اقلیم کردستان بسیار مورد استقبال مقامات کرد قرار گرفته است. کردی صحبت کردن رئیس جمهوری کشورمان در دیدار با مقامات کرد بسیار مورد توجه کردها قرار گرفته است. در فیلم‌هایی که از دیدارهای پزشکیان با مقامات کردستان از جمله رئیس جمهور عراق و مقامات اقلیم کردستان منتشر شده، ذوق‌زدگی و شوق مقامات کردستان را به‌روشنی می‌توان دید. به گونه‌ای که مصاحبه نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان با خبرنگار صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به زبان فارسی را می‌توان در واکنش به کردی صحبت کردن رئیس جمهوری ایران با خبرگزاری رووداو کردستان دانست.روابط ایران و کردستان تا حدود یک سال پیش چندان حسنه نبود. بعد از حملات تروریست‌های جدایی‌طلب کرد به مرزهای غربی کشورمان و ضعف نظارت بر آن ها توسط نیروهای امنیتی اقلیم کردستان، روابط تهران و اربیل رو به تیرگی گذاشت. بعد از حملات موشکی ایران به مقرهایی که ایران می‌گفت مقر گروه‌های تروریستی یا مراکز جاسوسی صهیونیستی علیه ایران در اقلیم کردستان بود، روابط تهران و اقلیم کردستان به شدت تیره شد تا آن جا که فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق که خود کرد است و از نزدیکان مسعود بارزانی محسوب می‌شود، در مصاحبه‌های گوناگون علیه ایران موضع می‌گرفت، تا آن جا که همتای ایرانی او برای مدتی در اعتراض به این رفتارش از هر گونه تماس با او خودداری می‌کرد. این وضعیت ادامه داشت تا این که نیچروان بارزانی در نیمه‌های اردیبهشت امسال به ایران سفر کرد و وعده داد نگرانی‌های امنیتی ایران را در عراق برطرف می‌کند و رویه سیاسی اربیل نسبت به تهران را تغییر می‌دهد. دیدار او با مقام معظم رهبری که ایشان همانند فرزندی از او استقبال کردند و با او برخورد داشتند و مردم کردستان را جزئی از مردم ایران دانستند و بر لزوم حل سوءتفاهم‌ها همچون یک خانواده تاکید کردند، تاثیری عمیق بر رئیس اقلیم کردستان عراق گذاشت. به‌گونه‌ای که به محض بازگشت به عراق به رسانه‌های اقلیم دستور داده شد از هر گونه انتشار اخبار و مطالب ضد ایرانی پرهیز کنند و لحنی دوستانه با ایران در پیش بگیرند. بعد از آن روابط دو طرف رو به بهبود گذاشت و هر دو طرف تلاش کردند از مرحله سوءتفاهم‌ها و اختلافات عبور کنند. در پی آن ارتش عراق کنترل مرزهای اقلیم کردستان با ایران را به دست گرفت و گروه‌های تروریستی مخالف جمهوری اسلامی به دورترین مناطق غربی عراق نقل مکان کردند. همچنین مطابق با توافق امنیتی دو کشور، تسلط ارتش عراق بر مرزها افزایش یافت و اقلیم کردستان به سویی رفت تا به آن چه به تهران برای رفع نگرانی‌ها وعده داده بود، عمل کند. همزمان مراودات اقتصادی ایران و اقلیم کردستان افزایش یافت و طرف کردی تسهیلات بیشتری را برای رونق اقتصادی میان دو کشور در نظر گرفت.دو روز قبل از سفر رئیس جمهوری کشورمان به عراق، کردها در یک همکاری امنیتی با ایران یک مسئول رده بالای یک گروه تروریستی مخالف را به ایران تحویل دادند تا جدیت خود را در گسترش روابط با ایران ثابت کنند. همه این ها برای این بود که کردها نشان دهند از حل اختلافات با ایران و گسترش عمیق‌تر روابط با تهران استقبال می‌کنند و برای رسیدن به این هدف شوق و انگیزه دارند.از سوی دیگر اقلیم کردستان در ماه اکتبر یعنی حدود یک ماه دیگر برگزاری انتخابات داخلی را شاهد خواهد بود. این انتخابات می‌تواند نقطه عطفی در آینده سیاسی اقلیم کردستان محسوب شود. در حالی که حزب دموکرات کردستان تا قبل از سفر نیچروان بارزانی به ایران روابط تیره‌ای با تهران داشت، حزب اتحاد میهنی کردستان روابط بسیار نزدیک خود را با تهران حفظ کرده بود و به داشتن این روابط مباهات می‌کرد. با ورود به فضای انتخابات، حزب دموکرات از این بابت احساس نگرانی می‌کرد و بیم آن داشت که اختلافاتش با ایران بر روند انتخابات اثر بگذارد. حالا که فضای سیاسی ایران و اقلیم کردستان بهبود یافته است، همه طرف‌های کردی از جمله حزب دموکرات انتظار دارند انتخابات پیش رو در فضایی آرام برگزار شود و از آرامش و دوستی که در روابط ایران و اقلیم کردستان به‌وجود آمده است، بهره‌برداری شود. از این رو سفر پزشکیان به اقلیم کردستان را از این نظر نیز می‌توان بااهمیت دانست.