دولت در تراز 

سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار هیئت دولت و سخنان رئیس‌جمهور محترم جناب آقای دکتر پزشکیان در اولین گفت‌وگوی رسانه‌ای با رسانه ملی، انگیزه‌ای شد تا یادداشتی در خصوص دولت مطلوب در جمهوری اسلامی و شاخصه‌های آن نوشته شود. هرچند این موضوع معانی متنوع و عمیقی دارد و در یک نوشتار کوتاه نمی‌توان به درستی به آن پرداخت، اما به قدر وسع و فضای موجود به آن می‌پردازیم، از این رو نگاهی گذرا به این موضوع خواهیم کرد تا مجالی ایجاد شود و اندیشمندان کشور بیشتر به این موضوع بپردازند. 
اگرچه جامعه امروز ایران و دولت‌های مختلف بنا به دلایلی که از حوصله این بحث خارج است، نتوانستند آن‌طور که شایسته و استحقاق ملت ایران است، راه به تحقق عدالت اجتماعی و تحقق خواسته‌های کامل رهبری و ملت ایران ببرند، اما این به معنای عدول از آرمان‌های انقلاب اسلامی نیست و کماکان باید با فائق آمدن بر موانع که آن‌ها را می‌توان در حوزه‌های داخلی و بیرونی مورد توجه قرار داد، سیر تحقق خواسته‌های بحق ملت ایران را فراهم کرد و با احتجاج به فرامین رهبر معظم انقلاب، مسیر سعادت و بهروزی تمام آحاد جامعه را هموار کرد. 
 برای نیل به مقصود، ابتدا باید نسبت به شناسایی و معرفی دولت در تراز ایران اسلامی اقدام و سپس با برنامه‌ریزی مناسب، اقدامات بایسته، نظارت و مطالبه‌گری به عنوان اصول خدشه‌ناپذیر، برای تحقق نسبی اهداف امیدوار بود. 
البته برشماری این شاخص‌ها به معنای نسبت دادن آن‌ها به یک دولت یا عدم توجه دولتی دیگر به آن‌ها نیست، چرا که علاوه بر ادعا، کم و بیش تمامی دولت‌ها تلاش‌هایی برای تحقق آن‌ها داشته‌اند و توفیقاتی نیز در این زمینه حاصل شده است، لذا اصل سخن این نوشتار روی شاخص‌های مطلوب و مورد انتظار است که امیدواریم دولت چهاردهم و دولت‌های آینده در تحقق آن‌ها تلاش و موفقیت‌های لازم را به دست آورند. 


اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که قبل از ارائه شاخص‌های مورد نظر باید بر آن تأکید کنیم، اصول و مبانی ثابت و خدشه‌ناپذیر انقلاب اسلامی است که نباید با هیچ بهانه‌ای آن‌ها را نادیده گرفت، یا به بهانه‌های مختلف آن‌ها را کمرنگ‌تر دید، چراکه موفقیت زمانی برای جمهوری اسلامی ایران مطلوبیت لازم را دارد که با حفظ اصول و مبانی به آن دست یابیم. 
کارآمدی ملموس: واقعیت این است که ما هر چقدر از موفقیت دولت‌ها بگوییم، تا زمانی که مردم کارآمدی لازم و ملموس را از دولت‌ها در تحقق اهداف نبینند، امیدوار به آینده نخواهند بود. به خصوص که طی سال‌های گذشته به علت‌های مختلف از جمله عملکرد ناکافی، ضعف در ثبت درست نتایج و کار تبلیغی و عملیات روانی دشمنان، این ذهنیت در جامعه به وجود آمده است که دستگاه‌های مختلف از کارآمدی لازم برخوردار نیستند و مردم نیز گوشی برای شنیدن ندارند و به جای آن چشم به عملکرد‌ها دوخته‌اند؛ لذا کارآمدی به معنای واقعی کلمه، لازمه یک دولت در تراز انقلاب اسلامی آن است، که بتواند اهداف را محقق و مردم بزرگ ایران را قانع و راضی کند. 
ترازوی عدالت: عدالت آرمان بزرگ جوامع انسانی و از اهداف مهم انبیای الهی بوده است. نمی‌توان در دولتی شاهد تبعیض و بی‌عدالتی بود و آن را در تراز انقلاب اسلامی معرفی کرد و اخیراً برای چندمین بار رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید کرده از شعار‌های ویژه و مورد توجه ریاست محترم جمهور هم بوده است. 
امروزه یکی از عوامل نارضایتی مردم در جامعه، مواجه شدن با تبعیض‌ها و رفتار‌های غیر عادلانه است؛ لذا تنظیم قوانین عدالت محور و رفتار عادلانه از سوی دولتمردان، حمایت قاطبه مردم را برای آن‌ها به ارمغان خواهد داشت و این پشتوانه، می‌تواند موجب تقویت رضایتمندی و کارآمدی و موفقیت دولت‌ها گردد. 
پاسخگویی به مطالبات مردم: ما در عصر شیشه‌ای زندگی می‌کنیم، به جرئت می‌توان گفت که امکان مخفی کاری برای دولت‌ها وجود ندارد؛ لذا شایسته است به مطالبات مردم به صورت دقیق و علمی توجه شده، به آن‌ها پاسخ داد و در شرایطی که امکان تحقق وعده‌ها فراهم نشد، به جای توجیهات یا نادیده انگاری افکار عمومی، با پاسخگویی منطقی، بموقع و درست، از یک سو نسبت به اغنای افکار عمومی اقدام کنند و از سوی دیگر راه را برای بهره‌برداری مختلف معاندان و دشمنان انقلاب مسدود نمایند. 
علاوه بر آن، پاسخگویی دولت، مسیر تعامل مثبت با جامعه را باز و دولت‌ها را به دریای بیکران اندیشه‌های خلاق ملی متصل کرده و سبب توانمند شدن دولت‌ها خواهد شد. 
بنابراین پاسخگویی فقط یک کنش رسانه‌ای برای دولت نیست، بلکه تنظیم فضای ارتباطی میان دولت و مردم است و این موضوع یکی از حقوق شناخته شده مردم بر دولت‌ها است. 
تشخص و حس افتخار: احترام واقعی به مردم، نخبگان و طراحی برای مشارکت آن‌ها و ایجاد محیطی که مردم به کشور و دولت خود اعتماد و افتخار کنند، احساس تشخص کرده، حس تعلق ملی آنان تقویت گردد و در مقایسه با دیگر ملل احساس تحقیر نکنند. ملت ما شایسته نگاه حسرت آلود به رفاه و زندگی مردم و سایر کشور‌ها نیستند. 
رضایتمندی مردم: برای ایجاد رضایتمندی در مردم، از یک سو نیازمند اقدامات عملی برای بهبود زندگی مردم در شاخص‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هستیم. 
از سوی دیگر باید توجه داشت که عوامل اشاره شده از جمله کارآمدی، عدالت محوری و پاسخگویی موجب ایجاد رضایتمندی در مردم نیز خواهد شد، ولی باید به صورت مستقل به این مهم توجه داشت، لذا باید گفت که هر وقت احساس رضایتمندی در جامعه نسبت به دولت افزایش یابد، نشانگر آن است که مشارکت مردم افزایش یافته سرمایه اجتماعی کشور نیز تقویت می‌شود. 
آینده‌شناسی و آینده‌سازی: یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در عملکرد دولت‌ها، توجه به آینده و ساخت آن برای ملت و نسل آینده است. اهتمام به طرح‌های زیربنایی و تربیت نسل آینده برای ساخت و اداره کشور از شاخصه‌های بسیار مهم دولت‌ها برای رسیدن به تراز ایران بزرگ است و این امر نیازمند شناخت جهان، روند‌ها و درک درست آینده است که باید در کشور تقویت شود. 
امیدآفرینی: ناامید کردن مردم از آینده انقلاب، گناهی نابخشودنی است که از هیچ کس و به هیچ بهانه‌ای پذیرفتنی نیست؛ لذا دولت‌های در تراز انقلاب، علاوه بر اینکه باید جلوی ناامید شدن مردم از روند و آینده انقلاب را بگیرند، که شایسته است با توسعه امید و ایجاد نشاط در جامعه به طرق مختلف از جمله ارتقای جایگاه ایران اسلامی در عرصه‌های بین‌المللی و تسهیل فضای کسب و کار و ارتباطات تجاری و سیاسی با همسایگان و سایر کشور‌های جهان، احساس امید و غرور ملی را در کشور افزایش دهند. 
بی‌تردید دامنه این بحث همان‌گونه که در ابتدا اشاره شده متنوع و عمیق است و اشاره به بعضی شاخص‌ها به صورت اختصار فرصتی است برای توجه به این مهم که امید است توسط نخبگان و متفکرین کشور به دقت روی آن کار شود.