انزوای اقتصاد با تعطیلی پنجشنبه
گروه صنعت و انرژی: بحث تعطیلی آخر هفته سال‌هاست که توسط فعالان اقتصادی، تجار و بازرگان مطرح در خصوص همسان‌سازی با تعطیلات جهانی مطرح می‌شود، اما دو روزه شدن تعطیلات پایان هفته و کاهش ساعت کاری پیشنهاد دولت قبلی با استدلال تحرک بیشتر گردشگری و افزایش توزیع منابع در کشور بود که ابتدا بخش خصوصی موافق افزوده شدن یک روز تعطیلی با توجه به افزایش هزینه‌های تولید نبود، اما در نهایت خواستار تعطیلی روز شنبه شد. آذرماه سال گذشته بود که لایحه‌ای به‌منظور «افزایش تعداد تعطیلات روزهای هفته و کاهش ساعت اداری» به مجلس شورای اسلامی ارسال کرد. پس از تصویب کلیات این لایحه، تصمیم‌گیری درباره روز تعطیل جدید به کمیسیون اجتماعی ارجاع داده شد. پس از بررسی‌های لازم، نمایندگان مجلس تصمیم به تعطیلی روز شنبه گرفتند، اما به وجود موافقت بسیاری از فعالان اقتصادی و تجار اما همچنان مخالفان سرسختی داشت و مخالفان آن، از جمله برخی از اعضای شورای نگهبان، فشارهایی را بر مجلس وارد کردند. یکی از دلایل اصلی مخالفت‌ها، نگرانی‌های شرعی مربوط به تعطیلی روز شنبه بود. مخالفان تعطیلی شنبه عمدتاً دلایل غیراقتصادی برای مخالفت خود دارند؛ از جمله اینکه شنبه روز تعطیل در آیین یهودیت است و مسلمانان نباید به آن پایبند باشند؛ اما استدلال موافقان تعطیلی شنبه، جنبه اقتصادی دارد. پس از بازگشت مصوبه مجلس و تغییرات در ترکیب مجلس، کمیسیون اجتماعی مسئول بررسی مجدد این مصوبه شد، در نهایت، تصمیم بر این شد که روز پنجشنبه به‌عنوان روز تعطیل رسمی معرفی شود، این در حالی است که مصوبه تازه کمیسیون اجتماعی مجلس باید مجدداً در صحن علنی مجلس مطرح شود و تمام نمایندگان مجلس بر تعطیلی روز پنجشنبه نظر بدهند. ییس اتاق تهران از تصویب تعطیلی روز پنجشنبه در مجلس گلایه کرد و گفت: وقتی دولت از تعطیلی پنجشنبه صحبت می‌کند این امر در وضعیت کسب‌وکارها هم تاثیر می‌گذارد و این برای تولیدکنندگان بخش خصوصی ایجاد هزینه می‌کند. وی افزود: همه کشورهای دنیا غیر از جیبوتی که جمعه تعطیل است، شنبه و یکشنبه تعطیل هستند حتی افغانستان و عراق هم جمعه و شنبه تعطیل هستند و اتاق بازرگانی هم تعطیلی شنبه را پیشنهاد کرد، اما در نهایت در مجمع تشخیص مصلحت صراحتا به ما اعلام کردند که تعطیلی شنبه ممکن نیست و ما هم گفتیم پس پنجشنبه را تعطیل نکنید و مجمع هم نپذیرفت و شورای نگهبان هم دو دلیل برای رد تعطیلی شنبه آوردند؛ یکی تعارض با سیاست‌های ابلاغی و دیگری هم به دلیل تعارض با شرع مقدس. وی یادآور شد: تعطیلی دو روز در هفته باز هم به مجلس بازگشت و با وجود استدلال‌های اتاق بازرگانی در کمیسیون اجتماعی بر عدم تعطیلی پنج شنبه این امر تصویب شد و البته گمرکات و سازمان ملی استاندارد و وزارت بهداشت از تعطیلی پنج شنبه استثنا شده‌اند. رییس اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: دستگاه حاکمیت اصلا حرف بخش خصوصی را گوش نمی‌دهد، ده سال است که نفهمیدیم چرا رابطه بانکی ما با جهان قطع است با این حال ناامید نیستیم و باید این مملکت را بسازیم اما با این روند بعید به نظر می‌رسد به رشد 8 درصدی برسیم.
صدای تجار درآمد
موضوع تصویب تعطیلی پنجشنبه به جای شنبه صدای بسیاری از تجار و فعالان اقتصادی را درآورد چرا که اکنون هفت روز تعامل با کشورهای جهان به سه روز رسیده است؛ این در حالی است که با تعطیلی شنبه‌ها هماهنگی بیشتری با دیگر کشورها و همگام‌سازی بهتری با بازارهای جهانی خواهیم داشت و دسترسی بیشتری به بازارهای جهانی فراهم می‌شود. به نوعی بین‌المللی شدن بازارها و بهینه شدن روند مراودات تجاری در بحث‌های گمرکی و تجاری رخ می‌دهد. در ضمن موجبات رونق تبادلات تجاری و ترانزیتی می‌شود که توسعه رفاه اجتماعی را به دنبال دارد. اما با این اتفاق ما چهار روز از دنیا عقب خواهیم افتاد و ایران تنها کشوری خواهد بود که پنجشنبه‌ها هم تعطیل است. حسن فروزان‌فر، عضو اتاق بازرگانی درباره مصوبه کمیسیون اجتماعی مجلس این موضوع را به منزله نادیده گرفتن بخش خصوصی دانست و در این باره به خبرآنلاین گفت: پیام واضح این اقدام را من این طور می‌فهمم که آقایان خواستند نشان دهند و ثابت کنند که به هیچ‌وجه مطالبه‌گری بخش خصوصی را تحمل نمی‌کنند. دیگر بخش‌های مسئله از نظر من حاشیه است و اصل بی‌توجهی به درخواست‌های مکرر و پردامنه بخش‌های مختلف از جمله بخش خصوصی است. فروزان‌فر عنوان کرد: من فکر می‌کنم تصمیم‌گیران هنگامی که دیدند تمام لایه‌های بخش خصوصی، اتاق‌های بازرگانی، اصناف و... به یک خواست مشترک رسیده و حتی با یک زبان مشترک و برای بهبود روند تجاری با جهان خواهان تعطیل شدن شنبه‌ها شدند، تصمیمی مغایر خواست آنها گرفتند.از مذاکره تا خواهش و تمنا را بخش خصوصی در پیش گرفت ولی هیچ کدام افاقه نکرد.
چرا بخش خصوصی موافق تعطیلی پنجشنبه نیست؟
اتاق بازرگانی ایران در گزارشی در خصوص علت اینکه چرا بخش خصوصی موافق تعطیلی پنجشنبه‌ها نیست اینگونه عنوان می‌کند: با فرض تداوم وضع موجود و تعطیلی یک روز یعنی جمعه، ایران در مراودات تجاری خود از میان 32 کشور اولویت‌دار و هدف در تجارت، با 19 کشور 4 روز کاری، با 12 کشور پنج روز کاری و با یک کشور نیز 6 روز کاری خواهد داشت. همچنین اگر جمعه و شنبه به عنوان تعطیلات پایان هفته در ایران قطعی شود، ایران با 24 کشور از این 32 کشور، چهار روز کاری و با هشت کشور نیز پنج روز کاری خواهد داشت. اما در صورت تعطیلی پنجشنبه و جمعه، تعداد روزهای کاری ایران با این کشورها کاهش محسوسی خواهد داشت. در این صورت ایران با 12 کشور چهار روز کاری، با 19 کشور سه روز کاری و با یک کشور پنج روز کاری خواهد داشت. کاهش تعداد روزهای کاری با کشورهای دیگر همان موضوعی است که بخش خصوصی و فعالان اقتصادی را نگران کرده است. در صورت ادامه شرایط فعلی و تعطیلی تنها یک روز در هفته در ایران، به طور میانگین 4.44 روز کاری با این 32 کشور اولویت‌دار در تجارت خواهیم داشت. اگر جمعه و شنبه به عنوان روزهای تعطیل پایان هفته نهایی شوند هم با اندکی کاهش تعداد روزهای کاری ما با این کشورها به طور میانگین 4.25 روز خواهد بود. اما در صورت تعطیلی پنجشنبه و جمعه، تعداد روزهای کاری ما با این کشورها به 3.44 روز کاهش خواهد یافت. با فرض 5 روز کاری (تعطیلی شنبه و یکشنبه) در بیشتر کشورهای دنیا، ارزش هر روز، یک‌پنجم یـا معادل 20 درصد کل روزهای کاری است و در واقع هـر روز تعطیلی بـه 20 درصد از تجارت هفتگی می‌تواند آسیب وارد کند. با فرض مدیریت زمان و انجام 50 درصد از اموری کـه روز تعطیل انجام می‌شود در روزهای کاری، بـه ازای هر روز تعطیل 10 درصـد به تجارت هفتگی زیان وارد می‌شود. بنابراین با تعطیلی پنجشنبه و جمعه در ایران و کاهش روزهای کاری با دیگر کشورها (که شنبه و یکشنبه تعطیل هستند) به 3 روز، احتمال آسیب بـه 40 درصد حجم تجارت در هفته برای فعالان اقتصادی وجود دارد.
